Brugge

Uit Wikipedia

Dit artikel es geschreevn in 't Brugs, en da zou best ozô bluuvn.

Stad Brugge
Brugge
Liggienge binn 't arroundissement Brugge in de provinsje West-Vloandern
Woapen	Vlagge

Geografie
Gewest	Vloandern
Provincie	West-Vloandern
Arroundissement	Brugge
Liggienge	{{{nb}}} NB {{{ol}}} OL
Liggienge	51°12′NB 3°13′OL
Ippervlak	138,40 km²
Inweuners (Bron: NIS)
Inweuners – Vintn – Vrouwn – Bevolkiengsdichtheid	116.982 (01/01/2007) 48,37% 51,63% 847 inw./km²
Leeftydsipbouw 0–17 joar 18–64 joar 65 joar en ouder	(01/01/2004) 18,71% 61,70% 19,59%
Buutnlanders	2,46% (01/07/2005)
Weirklôoseidsgroad	7,40% (01/01/2006)
Polletiek
Burgemêester	Patrick Moenaert (CD&V)
Coaliesje	CD&V, SP.A
Zetels CD&V SP.A VLD Vlaams Belang Groen! Onafhankelikke N-VA	47 19 12 6 3 3 3 1
Dêelgemêentn me postcode
Postcode	Dêelgemêente
8000 8000 8200 8200 8310 8310 8380 8380	Brugge Kôolkerke Sint-Andries Sinte-Machiels Assebroeke Sinte-Kruus Dizzêle Lissewege
And're info
Zonenummer	050
Poliesjezone	{{{polz}}}
Webadres	www.brugge.be

Brugge is d'oofdstad en de grotste stad van de Vlamsche provinsje West-Vloandern en van 't arroundissement Brugge. 't Ligt in 't nôordwestn van België.

D'oekde stad eêt de vorme van 'n ei en is entwat van een 430 ectoarn grôot. Hêel de stad is mêer of 13 840 ectoarn grôot, woarvan dan der 193,7 ectoarn in zêe liggn. Dêelgemêenten zyn Kôolkerke, Sint-Andries, Sinte-Machiels, Assebroeke, Sinte-Kruus, Dizzêle, Zêebrugge en Lissewege. Der weunn mêer of 116 000 menschen in Brugge, woavan een goeie 20 000 in 't center van 't stad.

[bewerkn] Dêelgemêentn

D'ippervlakte van 't stad Brugge is ferme vergrotterd over de joarn. Ieroender è je 'n overzichtje van den angroei (in 't joar van Grôot-Brugge stoan de bygekommen gemêenten angegeven).

1899 - gemêente Sinte-Pieters-ip-den-Dyk, wo da ze de wyk Sint-Jozef ip gebouwd èn.
1899 - ton zyn ze Lissewege in stikken en brokk'n begunnen der by te pakkn. Ze zyn begost met een poar weeën van 't Lisseweegse boeregat Zwankendamme, wo da ze de glasfabrieke en de cokesfabrieke gezet hèn, de reste van Zwankendamme èn ze in 1932 der by gepakt en hêel Lissewege uutendelik in 1971
1901 - 't stik van de kust wo da ze dorachter Zêebrugge begunn'n bouwn zyn.
1932 - de wyk Zwankendamme
1971 - de gemêenten Assebroeke, Dizzêle, Kôolkerke, Lissewege, Sint-Andries, Sinte-Kruus en Sinte-Machiels

#	Name	Ippervlakte (km²)	Bevolkienge (2005)
I	Brugge (dêelgemêente) - Centrum - Kristus Keunienk - Sint-Jozef - Sinte-Pieters	29,91	37.041 20.227 4.400 4.907 7.507
II	Kôolkerke	4,17	3.147
III	Sint-Andries	20,65	19.430
IV	Sinte-Machiels	9,59	12.422
V	Assebroeke	8,52	19.473
VI	Sinte-Kruus	16,84	16.224
VII	Dizzêle	21,92	2.447
VIII	Lissewege - Lissewege - Zêebrugge - Zwankendamme	26,80	7.131 2.488 3.930 713

[bewerkn] Bezienswèèrdigheedn

d'Olletorre van Brugge

't Begynof is 'n oase van rust in de stad

Avondbeeld by de fonting ip 't Zand

Brugge is oltyd schône

Dovôren bluuvn de toeristen no Brugge kommn

't Zand mè 't Concertgebouw

Brugge in de snêe

Zykant van 't Oud Sint-Jan

't Staduus me de Vlamse Lêeuw

Detail van 't staduus: de Bourgondische Ertoogn

Brugse zwoantjes

Nog 'n schôon zicht van Brugge

'n Brugse koetse

Belfort van ip 'n andre platse

Nôordwestelik zicht vanuut 't Belfort

De binnestad van Brugge is e musee ip z'n eign, gekend over hêel de wèreld. Brugge eêt ton ook ieder joar vele miljoenen toeristn, en volgens sommigste Bruggeliengn zyn d'er da te vele.

Van 't schonste in Brugge is te vermelden: d'Olletorre, 't Staduus en d'Illig-Bloedbasiliek ip de Burg, de Zeruzalemkerke, d'Onze-Lieve-Vrouwekerke, de Sint-Walburgakerke, 't Begynof, ...

Ieder joar goat met Onsheer hemelvoart d'Illig-Bloedprocessie uut en mè den viftiensten Oest de processie van Blendetjies. Olle vuuf joar is 't er de Gouden Boomstoet en alle twi joar de Reiefêesten.

Êen van de joarlikse evenementn is 't Cactusfestivol.

In Sinte-Machiels ligt 't Boudewijn Seapark.

Den Damsche Voart, gèèren gezien deur ol de die die met de vilo ryen, begunt in Brugge en endigt in Sluus.

[bewerkn] De Toale

Zie ook: Brugsche vormleer.

D'er zyn nie zo vele Bruggeliengn mè die nog echt goe Brugs klappn, mor in vergelykienge mè de reste van Vloandern is 't nog in de reden.

[bewerkn] Cultuur en kunst

[bewerkn] Theoaters en concertzoalen

Aquariustheoater
Biekorf
Concertgebouw
Den Dyk
De Werf
Den Entrepot
Joseph Ryelandtzaal
Magdalenazoale
Sirkeltheoater
Stadsschouwburg
Studio Hall
't Zwart Uus

[bewerkn] Cinema's

Cinema Lumière (olternatieve films)
Kinepolis Brugge

[bewerkn] Festivols

Akkordiongfestivol Airbag
BAB bierfestivol
Bad Boys Festivol
Brugge Tripel Doagn
Brugges Festivol
Brugse Kantdoagn
Burg Rock
Cactusfestivol
Chokolafestivol Choco-Laté
Filmfestivol Cinema Novo
Comma Rocks festivol
Coupeurefêestn
Doagn van de Bruggelienk
Dansfestivol December Dance
Dudstock
Europees Jeugdfilmfestivol Vloandern
Fêest In't Park
FEST!
Festivol van armonieën en fanfares Hafabrugge
Jazzfestivol Jazz Brugge
Jonge Snoakn Festivol

Klienkers
Midwinterfêest
miniROCK
Music in Mind
Festivol van Vloandern - MAfestival
Theoaterfestivol NAFT
Polé Polé Beach (Zeebrugge)
Red Rock Rally
Reiefêest
Jazzfestivol September Jazz
Sint-Gillis Blues- en Folkfestivol
Sneeë- en ysbildenfestivol Snow and Ice
Soundscape Festivol
Thoprock
Olebifestivol Uitgepakt!
Vama Veche festivol
Vijverpop
Wolvisfestivol
XXTASE festivol
Zwieëbelrock (dêel van Vama Veche)

[bewerkn] Musees

[bewerkn] Musees van 't stadsbestier

Schône Kunstn van de 15ste toe d' 21ste eeuwe:
- Groeningemuseum
- Arentsuus met oendr andere werk van de Brugs-Britse kunstnoare Frank Brangwyn
- Forum+ (in 't Concertgebouw; tentoônstelliengn actuele kunst)
Bruggemuseum (verzamelnoame voe 7 istorische musees):
- Archeologie
- Belfort
- Brugse Vrije
- Gentpôorte
- Gruuthusemuseum
- Ontoalkerke O.L.V
- Staduus
- Musee vo volkskunde
- Guido Gezellemuseum
- Sint-Jansuusmeuln
- Koeleweimeuln
Ospitoalmusea:
- Oud Sint-Jan (Hans Memling)
- O.L.V.-ter-Potterie

[bewerkn] Partikuliere musees

Begynuzetje
Choco-Story (chokolamusee)
Diamantmusee Brugge
Iengels Klôoster
Illig-Bloedbasilieke
Frietmusee
Hof Bladelin
Zeruzalemkerke
Kantcentrum
Lumina Domestica (lampnmusee)
Museum-Gallery Xpo: Salvador Dalí
Sint-Jorisgilde
Sint-Salvoatorskerke
Sint-Sebastiaonsgilde
Sint-Trudo Abdye
Volkssterrewacht Beisbroek
Onze-Lieve-Vrouwe-Bezoekingskerke (Lissewege)
Ter Doest (Lissewege)

Den Boend (tentôonstelliengsruumten)
Bogardenkapelle (tentôonstelliengsruumte)
Jan Garemijnzoale (tentôonstelliengsruumte)

[bewerkn] Oave

Brugge eêt ook e grôten oave, d'Oave van Brugge-Zêebrugge. 't Is één van de grotste en modernste van Europa.

[bewerkn] Transport en verkêer

Vanuut Brugge kun je noar olle kanten, zowel over 't woater, de boane of met den tring.

Der is e voart van Brugge nor Ostende, van Brugge no Gent, van Brugge no Damme en e zêekanoal ('t Boudewynkanoal) tussen Brugge en Zêebrugge (verbiendinge van de binnoaven mè de Zêebrugse vôoroaven en de Nôordzêe).

Over d'autostrade ku je vanuut Brugge den E40 pakkn no Gent en Brusel en in d' andere richtienge no Veurne en Calais, de E403 no Kortryk en Dôornik, den A10 nor Ostende en den N31 no Zêebrugge (da zyn nog gen vulle autostraden, mè nog veel kruusiengen da'n ze nog moeten vervangen mè tunnils en bruggen).

Vanuut de grôte stoatie van Brugge is 't er per eure mingstens één tring nor ol d'andere belangryke steedn van België en zyn der ôok nog verschillige mêer platselikke en regionoale trings. In Sinte-Pieters is 't er nog e klêen stoatietje, nl. Brugge-Sint-Pieters.

Ook den Thalys van Parys over Brussel toet in Ostende stopt in Brugge.

't Dichtste vliegpling by Brugge ligt in Ostende, ip oengevêer 30km van 't center van Brugge: D'Internationoale Luchtoavn Ostende-Brugge

[bewerkn] Voetbol

Jan Breydelstadion

Brugge eêt twi voetbolploegen in êeste klasse: Club Brugge (kluup) en Cercle Brugge (sirkul). Ze spêeln olletwêe in 't Jan Breydelstadiong (30.000 zitplatsen). Mo Club wilt e nieuw stadiong bouwen van 40.000 platsen, dichte by de kruusienge van den E40 en den E403.

[bewerkn] Polletiek

Den burgemêester van Brugge êet Patrick Moenaert. Sedert de kiezinge van oktobere 2006 is 't er e bestier van CD&V/NVA met sp.a/Spirit en VLD.

[bewerkn] Bekende Bruggeliengn

Guido Gezelle: Dichter
Jacob van Maerlant: Schryver
Simon Stevin: Wiskundige
Lodewijk van Berquem: Diamantslyper
Raoul 'Lotte' Lambert: voetboller
Renaat Landuyt: Minister van mobiliteit en de Nôordzêe
Luc Van Lierde: Triatleet
Geert Hoste: Kluchtigoard moar ipgegroeid in Woardamme (Ôostkamp)
Bruno De Roover: Striptêkenoare
Lieven Verstraete: Nieuwslezer by de VRT
Willy Lustenhouwer: Komiek
Guido Depraetere: TV-persôonlikheid en Baziel-vertolker
Stéphanie Meire: Ex-Miss België, actrice
Karel Deruwe: Acteur
Karel De Wolf: Apotheker, schrêef n poar boekstjes in 't "veredeld" brugs
Hugo Claus: Schryver en dichter
Pieter Aspe: Schryver
Phaedra Hoste: Fotomodel
Emile Buysse: Schryver en nationoalsocialist
Etienne Vermeersch: Professor, moroalfilosoof
Luk Alloo: TV-fenomêen
Chris Dusauchoit: TV-fenomêen
Tine Dusauchoit, zus van Chris: ex-voorzitter Artsen zonder Grenzen
Benny Scott: Zanger
Maurits Sabbe: Schryver
Jules Fonteyne: Schilder, têkenoare en etsere
Anselmus Adornes

[bewerkn] Soamnwerkienge

Burgos.

De burgemêesters van het Spoanse Burgos en van Brugge oendertekendn ip 29 januoari 2007 'n papier over e toekomstige soamnwerkienge. Mêest ip vlak van cultuur, toerisme en economie willn z'olletwêe mè mollekoar tope werkn.