Serbowie
Z Wikipedii
Serbowie (Срби) | |
Liczebność ogółem | około 9 milionów |
Regiony zamieszkania | Serbia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Kosowo, Słowenia, Macedonia, Węgry, USA, Niemcy, Austria, Australia, Kanada |
Język | język serbski |
Religie | prawosławie |
Pokrewne grupy etniczne | Czarnogórcy, Chorwaci, Słoweńcy, Bułgarzy, Bośniacy, Macedończycy |
Serbowie (Срби) - naród południowosłowianski mieszkający głównie w Serbii, Chorwacji, Bośni, Kosowie, Słowenii, Macedonii, Czarnogórze i Ameryce. Jest ich ogółem około 9 mln. Mówią w swoim języku narodowym serbskim. W większości są prawosławnymi (religia jest ważnym czynnikiem wyróżniającym narodowość serbską).
Serbowie dzielą się na grupy regionalne: Šumadinci, Ere, Vojvođani, Bačvani, Banaćani, Bokelji, Sremci, Semberci, Krajišnici, Hercegovci, Torlaci, Šopi i inni. Czarnogórcy aż do 1945 byli uważani za Serbów.
Serbołużyczanie lub Serbowie łużyccy przypuszczalnie mają wspólne pochodzenie z Serbami, ale obecnie nic poza wspólną narodowością słowiańską i poza nazwą ich nie łączy.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Wg źródeł bizantyjskich przodkowie Serbów osiedlili się na obszarze obecnej południowej Serbii, Kosowa, Dalmacji, Bośni i Czarnogóry pod koniec VI w. n.e., ulegając następnie wymieszaniu z miejscową (częściowo zromanizowaną) ludnością tubylczą.
Dopiero tysiąc lat później, na skutek powtarzających się napaści Imperium Ottomańskiego, Serbowie zasiedlili tereny północne: Wojwodinę, Slawonię i Węgry. Serbowie, zamieszkujący Austro-Węgry migrowali wewnątrz tego państwa oraz do carskiej Rosji. Do podobnej wewnętrznej migracji doszło w Jugosławii i dlatego Serbowie stanowią mniejszość etniczną we wszystkich byłych republikach tego państwa, np. 2 do 3 % ludności ich stolic (najwięcej, bo 26 % w Podgoricy). Wielu Serbów osiedliło się w ciągu XIX w. i XX w. w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej (najwięcej Serbów poza byłą Jugosławią mieszka w Wiedniu, Chicago i Toronto).
Kultura Serbów ukształtowała się pod wpływem Bizancjum i cerkwi prawosławnej, jednak ich zachodni i północny obszar osiedlenia uległ znacznym wpływom katolicyzmu i kultury zachodnioeuropejskiej. W XIX w. nastąpił wzrost świadomości narodowej (początkowo w Wojwodinie, później w całej Serbii).
[edytuj] Sławni Serbowie
Matką ostatniego cesarza bizantyjskiego Konstantyna XI Paleologa była serbska księżniczka Jelena Dragaš.
Gavrilo Princip był Serbem bośniackim, który zabijając arcyksięcia Ferdynanda 28 czerwca 1914, przyczynił się do wybuchu I wojny światowej.
[edytuj] Naukowcy
- Nikola Tesla
- Mileva Marić
- Mihailo Pupin
- Jovan Cvijić
- Milutin Milanković
- Mihailo Petrović
- Ogneslav Kostović Stepanović wynalazca
- Đura Jakšić
[edytuj] Kompozytorzy
- Stevan Mokranjac
- Stevan Hristić
[edytuj] Pisarze
- Borislav Pekić
- Ivo Andrić
- Miloš Crnjanski
- Meša Selimović
[edytuj] Sportowcy
- Vlade Divac
- Peđa Stojaković
- Nemanja Vidić
- Ana Ivanović
- Milan Gurović
- Aleksandar Vuković
- Miroslav Radović
[edytuj] Aktorzy
- Karl Malden (Mladen Sekulovich)
- Mila Jovović (Milla Jovovich), (pół-Serbka)
[edytuj] Reżyserzy
- Dusan Makavejev
- Peter Bogdanovich
- Emir Kusturica.