Przecław (województwo zachodniopomorskie)

Z Wikipedii


Przecław
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	policki
Gmina	Kołbaskowo
Sołtys	Dorota Trzebińska^[1]
Położenie	53° 22' 34'' N 14° 28' 20'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	1500
Strefa numeracyjna (do 2005)	91
Kod pocztowy	72-005
Tablice rejestracyjne	ZPL
Położenie na mapie Polski Przecław

Przecław (niem. Pritzlow) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Kołbaskowo. Miejscowość położona na Wzniesieniu Szczecińskim.

Obecnie na byłych terenach rolniczych w obszarze wsi rozwija się budownictwo mieszkaniowe (osiedle Zielone Pole), co w połączeniu z bliskością Szczecina powoduje liczne osiedlanie się tutaj osób zawodowo związanych z tym miastem.

[edytuj] Transport

Na granicy Przecławia przebiega droga krajowa nr 13 na odcinku Szczecin - Kołbaskowo - Rosówek, która w pobliskim Kołbaskowie łączy się z autostradą A6 Szczecin - Berlin.

Przecław posiada również bezpośrednie połączenie ze Szczecinem w postaci miejskiej linii autobusowej nr 81, biegnącej od Dworca Głównego w Szczecinie do Kołbaskowa.

[edytuj] Historia

Przecław w granicach Wielkiego Miasta Szczecin w czasie II wojny światowej

Początki osadnictwa na tym terenie sięgają przełomu VI-VII wieku. Nazwa wsi wywodzi się od kasztelana Przecława, który przybyć miał na te ziemie wraz z Mieszkiem I. On też miał założyć sąsiednie wsie służebne: Warzymice, Smolęcin i Karwowo.

Pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi z 1240 roku i mówi o wzięciu przez księcia Barnima I Dobrego od biskupa kamieńskiego w lenno dziesięciny z dwudziestu gospodarstw. W roku 1243 książę Barnim I Dobry nadał najpierw część, a w roku 1277 całą wieś klasztorowi cysterek w Szczecinie. W roku 1291 miejscowy sołtys założył we wsi karczmę. Z tego samego roku pochodzi wzmianka o kościele, znajdującym się wówczas pod patronatem Jana Schele ze Szczecina, a przekazany mu przez klasztor cysterek w lenno.

W 1939 roku Przecław został włączony do Wielkiego Miasta Szczecina.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie szczecińskim.

[edytuj] Dawny kościół

Na terenie wsi znajdował się kościół usytuowany w bezpośrednim sąsiedztwie przebiegającej przez osadę drogi. Była to świątynia salowa, orientowana, wzniesiona na planie prostokąta, bez wyodrębnionego prezbiterium i wieży zachodniej. Ściany wzniesiono z kwadr granitowych wiązanych zaprawą wapienną o grubości około jednego metra.

Fotografia archiwalna ukazuje dobrze zachowany pierwotny stan budowli. W elewacjach północnej i południowej osadzone były okna o ostrołukowych, rozglifionych na zewnątrz ościeżach w liczbie trzech lub czterech w każdej ze ścian. Przesłonięcie obiektu okalającym go murem nie pozwala stwierdzić czy w elewacji południowej (względnie północnej) znajdował się portal wejściowy. Na pewno istniało wejście zachodnie, do którego dostawiono w późniejszym okresie wieżę.

Najciekawszą jest elewacja wschodnia, w której znajdowały się prawdopodobnie trzy okna o znanym już ostrołukowym wykroju i rozglifionych ościeżach, tej samej wysokości. Odpowiadały im trzy smukłe blendy o ostrołukowych ościeżach umieszczone w szczycie w układzie piramidalnym.

Wieżę o planie kwadratu (5 x 5 m.) wtopiono częściowo w zachodnią elewację. Podzielona była gzymsem kordonowym na dwie wyraźne kondygnacje, kryte dachem namiotowym, przechodzącym następnie w ośmioboczną latarnię, zwieńczoną barokowym hełmem z iglicą, kulą i chorągiewką, na której figurowała data 1739 (data jej wzniesienia). Prawdopodobnie od zachodu znajdowało się wejście portalowe prowadzące do wnętrza świątyni. Zewnętrzne elewacje charakteryzowały się manierystycznym opracowaniem dolnych elewacji - wykrojem okien i obramieniem narożników.

Kościół został zniszczony podczas działań wojennych w 1945 roku, a później rozebrany. Obecnie jedynym śladem jego istnienia jest starodrzew okalający opustoszały plac kościelny z wyraźnym zarysem przebiegu muru, oraz kryjące się pod ziemią fundamenty.

Kościół posiadał nad wyraz bogate wyposażenie:

ołtarz ambonowy z XVII wieku.
rzeźbiony w drewnie anioł zawieszony nad chrzcielnicą.
epitafium dla zmarłego w 1748 roku studenta prawa G.W. Zimmermanna.
dwa lichtarze z prasowanej blachy mosiężnej o ośmiobocznej podstawie z 1696 roku.
ośmioboczna, mosiężna misa chrzcielnicy z ornamentem roślinnym z 1690.
XVI-wieczny kielich mszalny (pozłacane srebro), o gotyckim kształcie z sześcioboczną podstawą i nanitowanym krucyfiksem.
puszka z pozłacanego srebra z 1725 roku.