Pomorze Gdańskie

Z Wikipedii

Herb Województwa pomorskiego

Pomorze Wschodnie w województwach: pomorskim, kujawsko-pomorskim, zachodniopomorskim, warmińsko-mazurskim

Pomorze Gdańskie (Pomorze Nadwiślańskie, Pomorze Wschodnie) (kasz. Pòrénkòwô Pòmòrskô, niem. Pommerellen) - region na północy Polski nad Morzem Bałtyckim w przybliżeniu obejmujące swym obszarem szeroki pas wokół dolnej Wisły, tj. wschodnią część województwa pomorskiego oraz północną część województwa kujawsko-pomorskiego. Historycznie Pomorze Gdańskie sąsiadowało z zachodu z Pomorzem Zachodnim od wschodu z Prusami.

[edytuj] Zarys historyczny

Na początku naszej ery na ziemiach między Odrą i Wisłą osiedlili się przybyli z północy germańscy Burgundowie i Wandalowie, których pozostałości archeologiczne zalicza się do tzw. kultury przeworskiej. Na początku II wieku n. e. obszar Pomorza Gdańskiego zajęli przybyli ze Skandynawii Gepidzi i Goci, których ślady określane przez archeologów są jako kultura wielbarska. Plemiona germańskie wywędrowały stopniowo na południe i po V wieku naszej ery osiedlili się tu Słowianie.^[1]

W X w. n.e. Pomorze Gdańskie zamieszkiwali Pomorzanie, od których wywodzą się współcześni Kaszubi.

Pierwsza wiadomość historyczna o Gdańsku pochodzi z 997 roku dzięki wysłaniu św. Wojciecha przez Bolesława Chrobrego w celu szerzenia wiary chrześcijańskiej, który dotarł do osady o nazwie Gyddanyzc. Dowodzi ta wiadomość również, że Gdańsk z okolicznymi ziemiami należał do pierwszego historycznego władcy Polski Mieszka I. W późniejszym okresie z większą lub mniejszą samodzielnością Gdańsk przynależał do Polski, aż do rzezi i zajęcia Gdańska przez Krzyżaków w 1308 roku.

Gdańsk wrócił wraz z Prusami Królewskimi pod panowanie Polski po zakończeniu wojny trzynastoletniej i podpisaniu II pokoju toruńskiego w 1466 roku. Przez następne stulecia będący formalnie pod wpływami Polski Gdańsk, jak również inne miasta Prus Królewskich - tzw. 'wielkie miasta pruskie' (Toruń i Elbląg) posiadały znaczną samodzielność i przywileje.

W wyniku rozbiorów Polski Pomorze Gdańskie przeszło pod panowanie Prus, później Niemiec, pod nazwą Prusy Zachodnie. Stan ten trwał do zakończenia I wojny światowej, oprócz okresu 1807-1815 kiedy istniało Wolne Miasto Gdańsk. Po wojnie w wyniku traktatu wersalskiego Pomorze Gdańskie wróciło do Polski oprócz Gdańska i ziem do niego przylegających, tworząc Wolne Miasto Gdańsk w latach 1920 - 1939 .

II wojna światowa przyniosła kolejne zmiany terytorialne, Pomorze Gdańskie i Gdańsk wcielono do Rzeszy jako Gdańsk-Prusy Zachodnie. W 1945 roku prawie całe Pomorze Gdańskie razem z Gdańskiem znalazło się w Polsce (z wyjątkiem północnej części Mierzei Wiślanej (obecnie Rosja).