Książ Wielkopolski
Z Wikipedii
Książ Wielkopolski | |||
|
|||
Województwo | wielkopolskie | ||
Powiat | śremski | ||
Gmina - rodzaj |
Książ Wielkopolski miejsko-wiejska |
||
Założono | 1193 | ||
Prawa miejskie | 1407 | ||
Burmistrz | Teofil Marciniak | ||
Powierzchnia | 1,96 km² | ||
Położenie | 52° 4' N 17° 14' E |
||
Liczba mieszkańców (2005) - liczba ludności - gęstość |
2767 1412 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
61 | ||
Kod pocztowy | 63-130 | ||
Tablice rejestracyjne | PSE | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
TERC10 (TERYT) |
4303926034 | ||
Urząd miejski3
ul. Wichury 11a63-130 Książ Wielkopolski tel. 61 282-20-01; faks 61 282-27-24 (e-mail) |
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||
Strona internetowa miasta |
Książ Wielkopolski (niem. Xions) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie śremskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Książ Wielkopolski. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. poznańskiego.
Miasto na pograniczu Kotliny Śremskiej i Wału Żerkowskiego, 15 km na wschód od Śremu. Przez Książ Wielkopolski przebiega droga nr 436 ze Śremu do Klęki
Według danych z 31 grudnia 2005, miasto miało 2767 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Demografia
[edytuj] Historia
- 1193 – pierwsza wzmianka, wieś w posiadaniu benedyktynów z Wrocławia
- 1273 - Książ wymieniony jako siedziba kasztelanii (do 1452)
- 1298 - pierwsza wzmianka o kościele parafialnym
- 1339 – osada własnością szlachecką, należała kolejno do: Księskich, Pogorzelskich, Trąmpczyńskich, Zakrzewskich i Budziszewskich
- przed 1416 (być może 1398 lub 1407) – otrzymanie praw miejskich
- XVIII w. - napływ ludności niemieckiej, budowa kościoła ewangelickiego w 1749
- 1793 – Książ Wielkopolski pod zaborem pruskim
- 1807-1815 – przynależność do Księstwa Warszawskiego
- 1848, 29 kwietnia - bitwa powstańców polskich z wojskami pruskimi, w wyniku której spaleniu ulega część miasta
- 1872 - 49% mieszkańców miasta stanowią katolicy, 33% ewangelicy, zaś 18% żydzi
- 1906 - budowa linii kolejowej Śrem-Mieszków (Jarocin) ze stacją w Książu
- 1919 – powrót do granic Polski; część ludności niemieckojęzycznej emigruje do Niemiec, udział ludności żydowskiej spada do 1,5%
- 1939, 8 września - przejęcie władzy przez Niemców
- 1939, 20 października - publiczna egzekucja 17 osób z Książa i okolic
- 1940 - zmiana nazwy miasta na Tiefenbach, a w 1943 r. na Schonz; wysiedlenie części ludności do Generalnej Guberni
- 1945, 23 stycznia - zajęcie miasta przez wojska radzieckie
- 2005 - zamknięcie połączeń kolejowych przez Książ
[edytuj] Zabytki, kultura
[edytuj] Zabytki
- Kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej i św. Mikołaja – barokowy, z 1755 r., powiększony w 1948 r., wieża dobudowana w 1981 r., zabytki kościelne: dwa dzwony z 1468 i 1509 r., obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z połowy XVII w., chrzcielnica, kamienna figura św. Wawrzyńca z końca XIX w., plebania z 1847 r., rozbudowana w 1983 r.
- Kościół św. Antoniego – ul. Dąbrowskiego, z 1914 r. z neobarokową wieżą i zegarem, do końca II wojny światowej był zborem ewangelickim
- Pomnik Kosynierów – w parku, z 1948 r. wg projektu Kazimierza Bieńkowskiego odsłonięty w setną rocznicę bitwy
- Pomniki – poległych w 1848 r. żołnierzy pruskich oraz powstańców wielkopolskich i pomordowanych w 1939 r.
Książ zachował zabytkowy, nieregularny układ przestrzenny w postaci dwóch równoległych, zbiegających się wrzecionowato dróg przejazdowych z centralnie położonym rynkiem - pl. Kosynierów (90 x 80 m), zabudowanym kamienicami z XIX i XX w., w większości powstałymi po pożarze w 1848 r.
[edytuj] Inne obiekty
- dawna synagoga - po 1945 r. przebudowana na budynek straży pożarnej
- obelisk – ceglany, z 1998 r., postawiony z okazji obchodów 150 rocznicy bitwy o Książ Wielkopolski
[edytuj] Kultura
- Centrum Kultury – ul. Zakrzewska 15, Centrum zajmuje się rozwijaniem życia kulturalnego wśród mieszkańców miasta.
- Obchody Wiosny Ludów – kwiecień, upamiętnienie bitwy i mieszkańców miasta biorących udział w walkach podczas Wiosny Ludów w 1848 r., organizowane są rajdy rowerowe śladami wydarzeń z tamtego okresu.
[edytuj] Komunikacja
Przez miasto przebiega droga wojewódzka, która łączy się z drogą krajową:
Śrem - Książ Wielkopolski - Klęka
Przy placu Kosynierów znajduje się przystanek PKS, autobusami można pojechać do m.in. Błażejewa, Chwałkowa Kościelnego, Jarocina, Poznania i Śremu.
W Książu Wielkopolskim znajdują się również skrzyżowania z drogami powiatowymi:
- nr 4079 do Zaborowa przez Kiełczynek;
- nr 4080 do Dolska przez Włościejewki i Trąbinek;
- nr 4081 do Zakrzewa;
- nr 4083 do Gogolewa przez Zakrzewice.
Prywatną linią autobusową można dojechać do Jarocina.
[edytuj] Źródła
- Zbigniew Szmidt, Atrakcje turystyczne Ziemi Śremskiej, Śrem 2001.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Książ Wielkopolski • Brzóstownia • Charłub • Chrząstowo • Chwałkowo Kościelne • Feliksowo • Gogolewko • Gogolewo • Jarosławki • Kiełczyn • Kiełczynek • Kołacin • Konarskie • Konarzyce • Łężek • Ługi • Mchy • Międzybórz • Obreda • Radoszkowo • Radoszkowo Drugie • Sebastianowo • Sroczewo • Świączynek • Świączyń • Włościejewice • Włościejewki • Zaborowo • Zakrzewice • Zakrzewo • Zawory
Miasta: Dolsk • Książ Wielkopolski • Śrem
Gminy miejsko-wiejskie: Dolsk • Książ Wielkopolski • Śrem
Gminy wiejskie: Brodnica
Miasta powiatowe:
Chodzież • Czarnków • Gniezno • Gostyń • Grodzisk Wielkopolski • Jarocin • Kalisz • Kępno • Koło • Konin • Kościan • Krotoszyn • Leszno • Międzychód • Nowy Tomyśl • Oborniki • Ostrów Wielkopolski • Ostrzeszów • Piła • Pleszew • Poznań • Rawicz • Słupca • Szamotuły • Śrem • Środa Wielkopolska • Turek • Wągrowiec • Wolsztyn • Września • Złotów
Miasta gminne:
Bojanowo • Borek Wielkopolski • Buk • Czempiń • Czerniejewo • Dąbie • Dobra • Dolsk • Golina • Gołańcz • Grabów nad Prosną • Jastrowie • Jutrosin • Kleczew • Kłecko • Kłodawa • Kobylin • Kostrzyn • Koźmin Wielkopolski • Kórnik • Krajenka • Krobia • Krzywiń • Krzyż Wielkopolski • Książ Wielkopolski • Luboń • Lwówek • Łobżenica • Margonin • Miejska Górka • Miłosław • Mikstat • Mosina • Murowana Goślina • Nowe Skalmierzyce • Nekla • Obrzycko • Odolanów • Okonek • Opalenica • Osieczna • Ostroróg • Pniewy • Pobiedziska • Pogorzela • Poniec • Przedecz • Puszczykowo • Pyzdry • Rakoniewice • Raszków • Rogoźno • Rydzyna • Rychwał • Sieraków • Skoki • Sompolno • Stawiszyn • Stęszew • Sulmierzyce • Swarzędz • Szamocin • Ślesin • Śmigiel • Trzcianka • Trzemeszno • Tuliszków • Ujście • Wieleń • Wielichowo • Wronki • Wyrzysk • Wysoka • Zagórów • Zbąszyń • Zduny • Żerków