Grodowiec

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°32'40" N 16°10'19" E51.5444444 16.1719444 (Grodowiec)


Grodowiec
Województwo	dolnośląskie
Powiat	polkowicki
Gmina	Grębocice
Położenie	51° 32' 40'' N 16° 10' 19'' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	150
Strefa numeracyjna (do 2005)	0-76
Kod pocztowy	59-150
Tablice rejestracyjne	DPL
Położenie na mapie Polski Grodowiec

Grodowiec (niem. Hochkirch) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Grębocice.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.

[edytuj] Położenie

Miejscowość położona na styku Równiny Grębocickiej i Wzgórz Polkowickich, 17 km na południowy wschód od Głogowa i 20 km na północ od Lubina, w północnej części województwa dolnośląskiego.

[edytuj] Historia

Z wykopalisk archeologicznych przeprowadzonych na górze zwanej Winnicą, wiadomo że tutejsze tereny zamieszkiwane były przez ludność słowiańską. Jest to jedna z najstarszych wsi na ziemi głogowskiej, założona jednak w XIII wieku przez osadników niemieckich i zwana w dokumentach Alta ecclesia, czyli Wysoki Kościół. Pierwsza wzmianka o kościele w Grodowcu pochodzi z 1291 roku. Kolejny dokument sporządzony we Wrocławiu w 1345 roku wspomina o przekazaniu patronatu przez Jana Luksemburczyka biskupowi Przecławowi. W latach 1480 i 1488 w Grodowcu odbyły się zjazdy książąt piastowskich. Podczas wojen głogowskich 1488 i później w czasie reformacji, kiedy inne parafie ulegały przemocy i przechodziły na protestantyzm, Grodowiec pozostał zawsze wierny wyznaniu katolickiemu. W czasie wojny trzydziestoletniej wieś została zniszczona. Ponownego zniszczenia dokonały wojska szwedzkie w czasie powrotu po zwycięstwie Austrii w 1650 roku. Także wycofujące się wojska francuskie w 1812 roku dokonały spustoszenia. W 1813 roku utworzono tutaj punkt poboru do armii pruskiej. Miejscowość do 1945 roku nie posiadała nazwy słowiańskiej, po wojnie nosiła nazwę Grodowiec, którą w 1949 roku zmieniono na Wysoka Cerkiew, a następnie na Wysoka Cerekiew, co było właściwie – abstrahując od słowa cerkiew – historycznie słuszniejsze niż Grodowiec. Do pierwszej polskiej nazwy Grodowiec powrócono 1 stycznia 1992 roku na życzenie ludności.

[edytuj] Sanktuarium

Pielgrzymki do słynącego z cudów obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem przybywały już w czasach średniowiecznych. W 1591 roku od uderzenia pioruna spłonął drewniany kościół, z którego ocalał tylko cudowny obraz. Wzmogło to pielgrzymki do sanktuarium. W 1602 roku przeniesiono obraz do nowo wybudowanego kościoła, z którego zginął w czasie Wojny Trzydziestoletniej w latach 1618-1648. Kościół w tym czasie służył jako stajnia dla koni. Cudowny obraz zastąpiła cudowna figurka, którą możemy oglądać obecnie nad tabernakulum w ołtarzu głównym. Rzeźba jest z ok. 1590 r. i ma cechy gotyckie. Jest wysokości 1 metra i przedstawia "Marie Służebnice Pańską w świątyni" w postawie modlitewnej. Odbudowany po wojnie 30-letniej kościół został ponownie zniszczony w 1660 roku przez wichury i gradobicia w następnych latach. Kolejnej odbudowy dokonał w 1679 roku baron Abraham von Dyhern z Brzegu Dolnego, on też ufundował obecne organy jak i 15 kapliczek różańcowych przy drodze do Głogowa. Ponieważ kościół zaczął się robić za mały dla licznie przybywających pielgrzymek, w latach 1702-1724 dokonano rozbudowy kościoła w stylu barokowym. Konsekracji dokonał biskup Daniel Sommerfeld 1 lipca 1724 roku. W pobliżu świątyni na górze zwanej Oliwną w XIX wieku miejscowy proboszcz Meinhold wybudował Kalwarie z kapliczkami drogi krzyżowej. Legenda głosi, że w czasie budowy 2 lipca 1872 roku natrafiono na źródełko, które istnieje do dziś dnia i podobno ma właściwości lecznicze. Następnej dużej przebudowy dokonano w 1915 roku ponownie inicjatywy miejscowego proboszcza. Obydwie wojny światowe mocno zniszczyły świątynię. Po II wojnie zaczęto znowu pielgrzymować do cudownej figurki która, uszkodzona w czasie II wojny światowej, została odrestaurowana przez rzeźbiarza Jana Serafina. Większej renowacji i wzmocnienia dokonano w 1990 roku. Z powodu szkód górniczych prace te wykonał KGHM Polska Miedź S.A. Obecnie Grodowiec należy do diecezji zielonogórsko-gorzowskiej i jest najbardziej wysuniętą na południe parafią tej diecezji. Pielgrzymi przebywają licznie 15 sierpnia i w II niedzielę września.

[edytuj] Zabytki

kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela (budynek z roku 1591-1602, przebudowany w latach 1702-1724)
wieża kościoła z połowy XIX w.
kaplica Góry Oliwnej w stylu barokowym z 1755 r.
schody i figury z lat 1724-1736
plebania zbudowana w II poł. XVIII wieku
mur i cmentarz kościelny założony w XIII wieku i przebudowany w XVII wieku

[edytuj] Ciekawostki

Legenda głosi, że pierwotnie kościół miał być postawiony w miejscu gdzie obecnie znajduje się Kalwaria. Trzykrotnie składowano tam materiały do budowy i za każdym razem w nocy jakaś siła przenosiła go do podnóża wzgórza. Tam więc w końcu go wybudowano.
Pod ołtarzem bocznym pw. Czternastu Wspomożycieli została pochowana jego fundatorka Barberina Campanini – włoska tancerka, właścicielka majątku w pobliskim nieistniejącym już Barszowie. Hrabina była fundatorką konwentu dla dziewcząt w Barszowie i miała prawo nosić Order hrabiny Barbary Campanini.
W Grodowcu znajduje się tablica upamiętniająca Wojciecha Jastrzębowskiego, twórcy pierwszej w historii konstytucji zjednoczonej Europy (z 3 maja 1831 roku).
Niedaleko wsi, w najwyższym jej punkcie KGHM wybudował szyb wentylacyjny. Jest to najgłębszy szyb w Polsce – ma 1250 m głębokości i 7,5 m średnicy.
Około 1 km od Grodowca znajduje się zbiornik odpadów poflotacyjnych Żelazny Most.
Sanktuarium w Grodowcu leży na szlaku św. Jakuba