Alexandre Cingria

Z Wikipedii

Alexandre Cingria (ur. 22 marca 1879 w Genewie, zm. 8 listopada 1945 w Lozannie), szwajcarski pisarz, publicysta, redaktor, malarz i dekorator, autor witraży i mozaik, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli szwajcarskiej sztuki sakralnej XX wieku. Był katolikiem.

Był synem Alberta Cingrii przybyłego z Dubrownika w Dalmacji (lecz z pochodzenia Turka), od 1871 r. naturalizowanego w Szwajcarii, współwłaściciela dobrze już wówczas prosperującej firmy zegarmistrzowskiej Patek Philippe & Co. oraz Karoliny Stryjeńskiej, utalentowanej malarki. Jego bratem był pisarz i publicysta Charles-Albert Cingria. Alexandre Cingria był żonaty z Berthe Wanner.

Odziedziczywszy po matce talent i zamiłowania artystyczne studiował w Genewie literaturę i sztuki piękne. Podczas studiów wiele podróżował: odwiedził Włochy, Paryż, Niemcy oraz Konstantynopol, gdzie żyła rodzina jego ojca. W latach 1904-1909 mieszkał we Florencji, po czym powrócił do Genewy. Pierwszą wystawę indywidualną swych dzieł z zakresu sztuk plastycznych miał w tym mieście w 1902 r. W 1903 r. zdobył pierwszą nagrodę w konkursie na projekty witraży do kościoła św. Franciszka w Lozannie, zorganizowanym przez miasto. Projekty te, wychodzące poza dotychczas utarte schematy, wzbudziły niesłychanie żywą polemikę i ostatecznie nie zostały zrealizowane.

W 1904 r. wraz z Ch. F. Ramuzem opublikował esej o szwajcarskiej literaturze francuskojęzycznej pt. Les Pénates d'argile. W tym samym roku wraz ze swym bratem Ch-A. Cingrią, Ramuzem i A. Bovy założył czasopismo artystyczne "La Voile latine" (istniało do 1910 r.). Zafascynowany ideami Ch. Maurrasa został redaktorem naczelnym efemerycznego periodyku pt. "Idées de demain" (1911-1914). Od 1913 r. sporo czasu spędzał we włoskojęzycznym kantonie Ticino. W 1914 r. był współzałożycielem kolejnego periodyku, "Cahiers vaudois", w którym w 1917 r. opublikował znaczący artykuł pt. La Décadence de l'art sacré.

Po przedwczesnej śmierci żony (w 1916 r.) poświęcił się całkowicie sztuce. Obdarzony przydomkiem "latającego malarza" (fr. peintre ambulant) pracował usilnie nad odrodzeniem sztuki sakralnej w Szwajcarii, czego wyrazem było m. in. założenie w 1919 r. w Genewie grupy artystycznej pod patronatem św. Łukasza i św. Maurycego (fr. "Le groupe de Saint-Luc et Saint-Maurice").

Dzieła Cingrii z zakresu sztuki sakralnej można obejrzeć w Genewie: m. in. dwa witraże z 1924 r. w kształcie rozet w kościele Św. Krzyża (fr. Eglise Ste. Croix) w Carouge („Odnalezienie prawdziwego krzyża“ oraz „Zwycięstwo Konstantyna“) oraz witraże w auli uniwersytetu genewskiego z lat 1939-1940. Spotkamy się z nimi także w kantonach Valais i Fryburg (m. in. tryptyk "Notre-Dame de la Miséricorde" w Finhaut z lat 1929-1930). Witraże Cingrii z lat 1938-1939 zdobią też kolegiatę w Romont. Po śmierci autora zrealizowano (w 1949 r.) projekty jego trzech mozaik, zdobiących budynek zabytkowego Arsenału w Genewie.

W 1936 r. wraz z J. Baeriswylem założył grupę teatralną nazwaną "Les Compagnons de Romandie". Był autorem dekoracji i kostiumów do szeregu spektakli, w tym również do przedstawień René Moraxa w "Théâtre du Jorat". Pisał również o architekturze i urbanistyce szwajcarskiej oraz o sztuce kantonu Ticino.

[edytuj] Bibliografia

• Giroud Corinne: Cingria Alexandre, w: Dictionnaire historique de la Suisse;