Republikken Makedonia
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
| Republika Makedonija Република Македонија |
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
|||||||
| Nasjonale motto: Ukjent | |||||||
 |
|||||||
| Offisielle språk | Makedonsk og albansk1 | ||||||
| Hovudstad | Skopje | ||||||
| Styresett |
Republikk Branko Tsrvenkovski Nikola Gruevski |
||||||
| Flatevidd - Totalt - Andel vatn |
25 333 km² (149.) 1,9 % |
||||||
| Folketal - Estimert (2006) - Folketeljing (2002) - Tettleik |
2 038 514 (143.) 2 022 547 79/km² (111.) |
||||||
| Sjølvstende |
8. september 1991 | ||||||
| BNP - Totalt (2005) - Per innbyggjar |
16,94 mrd. USD (120.) 7 645 USD (80.) |
||||||
| Valuta | Makedonsk dinar | ||||||
| Tidssone | UTC +1 | ||||||
| Nasjonalsong | «Denes Nad Makedonija (I dag over Makedonia)» | ||||||
| Nasjonaldag | 2. august | ||||||
| Internasjonal telefonkode | +389 | ||||||
| Nasjonale toppdomene | .mk | ||||||
|
1Alle språk som snakkast av minst 20% av innbyggjarane i ein kommune er offisielle språk i den kommunen. Dette inkluderer språk som albansk, tyrkisk, serbisk, romanés, osb. |
|||||||
Republikken Makedonia (makedonsk Република Македонија, Republika Makedonja), ofte berre kalla Makedonia, er eit land på Balkan søraust i Europa som grensar til Serbia (inkludert Kosovo) i nord, Hellas i sør, Albania i vest og Bulgaria i aust. På engelsk er namnet på landet «The former Yugoslav Republic of Macedonia» (forkorta FYROM, FYRoM eller F.Y.R.O.M.). Det engelske namnet og forkortingene vert ofte nytta i internasjonal samanheng; på norsk i forma Den tidlegare jugoslaviske republikken Makedonia. Det kompliserte formelle namnet kjem av striden om namnet Makedonia mellom Hellas og republikken Makedonia. Makedonia i Hellas er eit område nord i Hellas utgjort av tre provinsar. Hellas meiner at Makedonia er eit gresk namn. I tillegg er Hellas redd for at Republikken Makedonia skal ynskja å utvida landområdet sitt til heile regionen Makedonia. I regionen er det mest slavisk folkesetnad. Som eit kompromiss vart republikken Makedonia i 1993 anerkjend av Dei sameinte nasjonane under FYROM- namnet.
Republikken Makedonia utgjer om lag 35,8 % av heile regionen Makedonia og 40,9 % av innbyggjartalet. Hovudstaden er Skopje med om lag 500 000 innbyggjarar. Av andre mindre byar finn ein Bitola, Kumanovo, Prilep, Tetovo, Ohrid, Veles, Štip, Kočani, Gostivar og Strumitsa. Landet har meir enn femti naturlege og kunstige innsjøar og seksten fjell høgare enn 2 000 meter over havet.
Landet er medlem av SN og Europarådet, i tillegg til La Francophonie, Verdshandelsorganisasjonen (WTO) og Organisasjonen for tryggleik og samarbeid i Europa. Sidan desember 2005 har landet òg vore ein kandidat for EU og NATO.
Geografi
- For meir om dette emnet, sjå Makedonsk geografi.
Repulikken Makedonia er omgjeve av land og er geografisk klart definert av ein sentral dal der elva Vardar renn gjennom med fjellkjeder på kvar side av dalen.
Det meste av terrenget i republikken er kupert. I vest ligg fjellkjeda Šar Planinia, medan Osogovo ligg i aust. Dei tre store innsjøane Ohridsjøen, Prespasjøen og Dojransjøen ligg heilt sør i landet og grensa til Albania og Hellas går gjennom desse. Ohridsjøen vert rekna som ein av dei eldste innsjøane og biotopane i verda[1]. Regionen er seismisk aktiv og har hatt særs kraftige jordskjelv gjennom tidene. Det siste store jordskjelvet i landet råka Skopje i 1963 og tok livet av over tusen innbyggjarar.
|
|
Klima
Makedonia har eit klima som er ganske likt Sentral-Europa med kalde vintrar og varme somrar. Sommaren er den våtaste tida på året, men har meir sol og er tørrare enn t.d. Albania i vest. Vinteren er òg tørrare, kaldare og meir skya enn Albania. Mykje av landet er fjellområde og høgareliggande område, som kan få ein god del snø. Skopje har ein nedbørsnormal på 508 mm i året.
