וואטיקאן
פֿון װיקיפּעדיע
וואטיקאן איז א שטאטס שטאַט, דאס איז דער געגענט וואו דער פויבסט וואונט. עס איז א קווארטאל אין רוים מיט אן אייגן פאליציי און רעגירונג. פון דארטן ווערט געפירט די גאנצע מלוכה פון קאטוילישען קריסטישען גלויבן איבער דער וועלט.
וואטיקאן געפינט זיך אינמיטן רוים, און ווערט פארעכנט ווי אן אייגענע מדינה אין אן אנדער מדינה. עס איז פאקטיש די קלענסטע מדינה (פונעם שטח שטאנדפונק) איבער דער וועלט.
דער וואטיקען בראש מיטן פויפסט האט אמאל געשפילט א ריזיגע ראלע, אין דער מיטל אלטער זענען זיי געווען א ממליך מלכים, יעדער קעניג פון אייראפע האט זיך געמוזט בוקען פארן פובסט, ווי מער דער קעניג אדער קעניגען זענען געווען געטריי פארן פובסט אלץ מער איז געווען א טשאנס אז זיי זאלן ווערן מלך, די מאסן פון יעדע מדינה האט ענדרשט געפאלגט דעם פויבסט ווי דער קעניגרייך, אויף באפעל פונעם פובסט האט מען גע'הרג'ט טויזענטער און צענליגער טויזענטער מענטשן, ווען די מאדערנע וועלט איז אנטאנען האט מען אראפ געווארפן די יאך פונעם פויבסט, און יעדער מדינה האט זיך זיינע געזעצען און זיין וועג וויאזוי צו ערוועלהן א פירער.
עס דערמאנט דעם ווערטל וואס סטאלין האט געזאגט ביים צווייטער וועלט קריג, עס איז דאן אויסגעקומען פאר די רוסן לויט זייערע מלחמה פלענער זיי זאלן אינוואדירן דעם וואטיקאן, ווען זיינע גענעראלער האבן איהם געזאגט אז עס פאסט נישט מען זאל איינעמען דעם וואטיקאן האט ער געפרעגט מיט א צינישן שמייכל וויפיל באטאליענען מיליטער האט דער וואטיקאן ???
אין גמרא און אין מדרש שטייט אז אין רוים איז דא כלים פון בית המקדש, ר' יוסי האט געזעהן דעם פרוכת פון קדשי הקדשים און געזעהן ווי עס איז דערויף דא סימנים פון בלוט וואס מען האט דערויף געשפריצט, דעריבער איז דא וואס זאגן אז היינט צו טאג זענען זיי באהאלטן אין די קעלערן פון דעם וואטיקאן, די כלים זענען אהין געברענג דורך די רוימער וואס האבן חרוב געמאכט דאס הייליג לאנד און דעם בית המקדש ווי עס שטייט 'ואת כלי בית ה' וכו' ().
