Zator (województwo małopolskie)

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°59'47" N 19°26'17" E

Zator

Herb Zatora

Gmina
- rodzaj

Zator
miejsko-wiejska

Założono

XII wiek

Prawa miejskie

1292 do 1896, odzyskane 1934

Burmistrz

Zbigniew Biernat

Powierzchnia

11,53 km²

Położenie

49° 59'47'' N
19° 26'17'' E

Wysokość

239 m n.p.m.

Liczba mieszkańców (2006)
- liczba ludności
- gęstość

3779
327,8 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

32-640

Tablice rejestracyjne

KOS

Położenie na mapie Polski

Zator

TERC10
(TERYT)

2121513094

Miasta partnerskie

Berekfürdö, Węgry

Urząd miejski³

Rynek 10
32-640 Zator
tel. 33 841-22-15; faks 33 841-02-06
(e-mail)

Strona internetowa miasta

Zator - miasto w woj. małopolskim, w powiecie oświęcimskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Zator. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bielskiego.

Według danych z 31 grudnia 2006, miasto miało 3779 mieszkańców.

zatorski rynek z ratuszem

[edytuj] Opis

Miasto położone nad Skawą, w Kotlinie Oświęcimskiej. Znane z hodowli ryb - zwłaszcza karpia królewskiego - i cyklicznej imprezy, Zatorskie Dni Karpia.

[edytuj] Historia

1179 prawdopodobnie powstanie gródka granicznego mającego strzec szlaku handlowego prowadzącego z Krakowa na Śląsk
1228 pierwsze zapiski o wsi Zator
1292 Prawa miejskie z nadania księcia cieszyńskiego Mieszka
1445 - 1564 stolica Księstwa Zatorskiego powstałego z podziału Księstwa Oświęcimskiego
1513 włączenie do Korony, siedziba starostwa niegrodowego
XVI i XVII wiek centrum reformacji
1772 - 1918 pod zaborem austriackim
1896 - 1934 pozbawienie praw miejskich
Od XIX wieku rozwój drobnego przemysłu
Podczas II wojny światowej wcielony do Rzeszy Niemieckiej. Wyzwolony 26 Stycznia 1945

Koścół w Zatorze

[edytuj] Zabytki

Kościół Parafialny pw. św. Wojciecha i św. Jerzego z (1393). - Gotyk z elementami neogotyku. Zabytek kl. l, kilkakrotnie restaurowany, ostatnio w latach 1959-73 z częściową przebudową wnętrza. Wewnątrz kościoła liczne pamiątki. Obok kościoła grobowiec księżnej Apolonii Poniatowskiej, właścicielki dóbr zatorskich w XVIII/XIXw. W krypcie pod kościołem spoczywają kolatorzy zatorskiej świątyni m. in. Anna z Tyszkiewiczów Potocka - Wąsowiczowa i jej mąż gen. St. Wąsowicz, adiutant Napoleona I oraz Maurycy i Ludwika Potoccy.
Zamek pierwotnie o cechach obronnych, książęcy z 1445r. Zabytek kl. l w późniejszym okresie przebudowany na rezydencję magnacką. Gruntownie odrestaurowany przez Potockich w 1836r. wg. projektu F. M. Lanciego, następnie po wojnie w latach 1960-70. Pięknie zdobione wnętrza sal na parterze udostępnione zwiedzającym.
Relikty fortyfikacji miejskich - zachowane fragmenty średniowiecznych obwarowań miejskich w zachodniej części miasta.
Kompleksy stawów rybnych o średniowiecznej genezie.
Cmentarz komunalny z 1784r.
Cmentarz żydowski z poł. XIX w.
Aleja lipowa - pomnik przyrody.
Folwark "Podlipki".
Figury (m.in św. Jana Kantego, św. Jana Nepomucena i wiele innych) oraz liczne krzyże przydrożne
Park z (XIX wieku)
Około 50 budowli na terenie miasta posiada cechy zabytkowe.

[edytuj] Ciekawostki

Z Zatora pochodził profesor Uniwersytetu Krakowskiego i znakomity kaznodzieja mistrz Paweł, który na pogrzebie króla Władysława Jagiełły, w dniu 18 czerwca 1434 r., wygłosił piękną mowę. Magister Paweł mówił po polsku. Wyliczył zbożne i najlepsze czyny króla i tym czułym przemówieniem wycisnął łzy wszystkim zebranym. Mistrz Paweł z Zatora wraz z zakonnikiem Piotrem z Borzykowej, w latach 1446 i 1447, przepisał nie istniejący już dziś kodeks łysogórski (kodeks został spalony wraz z innymi rękopisami klasztoru świętokrzyskiego w 1944 r., podczas Powstania Warszawskiego w gmachu Biblioteki Ordynacji Krasińskich).