Tadeusz Ziółkowski
Z Wikipedii
Tadeusz Ziółkowski (ur. 5 czerwca 1886 w Wiskitnie k. Koronowa, zm. 11 stycznia lub 22 marca 1940 w Stutthofie), kapitan żeglugi wielkiej, komandor pilotów portu gdańskiego, "Pierwszy żeglarz Rzeczypospolitej".
Po szkołach w rodzinnym Wiskitnie, a następnie w Bydgoszczy, jako szesnastolatek dostał się w Hamburgu na szkolny żaglowiec "Grossherzogin Elizabeth". Następnie pływał jako marynarz na kilku innych żaglowcach. 1905-06 uczył się w szkole marynarki handlowej w Hamburgu i po kilkumiesięcznej praktyce na parowcu "Thekla Bohlen" zdał egzamin na sternika dalekiej żeglugi. Pływał jako oficer na kilku parowcach, a 7 lutego 1910 zdał egzaminy i uzyskał stopień kapitana żeglugi wielkiej. 1910-11 odbywał służbę wojskową na pancerniku "Pommern". W 1914 otrzymał uprawnienia radiotelegrafisty II klasy i został przyjęty do korpusu oficerskiego na linii żeglugowej Hamburg – Ameryka Południowa. Podczas I wojny światowej wcielony do niemieckiej marynarki wojennej. W stopniu podporucznika marynarki służył na krążowniku pomocniczym (uzbrojonym transatlantyku) "Kronprinz Wilhelm" jako oficer wachtowy, był też dowódca trzech zdobytych przez niego statków. Wraz z okrętem, wiosną 1915 został internowany w USA.
W październiku 1919 powrócił do Polski. 27 października 1920 powołany do Polskiej Marynarki Wojennej z przydziałem do Komendy Portu Wojennego w Pucku. 4 września 1921 został komendantem żaglowca szkolnego Marynarki Wojennej "Lwów". W 1922 statek przekazano resortowi przemysłu i handlu, a Ziółkowski, który pozostał jego kapitanem, przeszedł do rezerwy w stopniu kapitana marynarki. W maju 1923 "Lwów" pod jego dowództwem wypłynął w swój pierwszy dalekomorski rejs do Brazylii.
4 marca 1924 został wybrany na zastępcę komandora Urzędu Pilotów, podlegającego Radzie Portu i Dróg Wodnych w Gdańsku. W styczniu 1929 objął stanowisko komandora w związku z przejściem na emeryturę dotychczasowego komandora H. Wunderlicha. Zainicjował kampanię na rzecz wychowania morskiego wśród harcerzy i młodzieży akademickiej - od 1932 był kierownikiem sportowo-żeglarskim Polskiego Klubu Morskiego, doprowadził do udziału polskiej ekipy żeglarskiej na igrzyskach olimpijskich w 1936.
25 sierpnia 1939 podczas wchodzenia do portu gdańskiego pancernika "Schleswig-Holstein" komandor Ziółkowski został aresztowany przez policję gdańską za odmowę wprowadzenia pancernika do portu, wraz z kilkoma innymi polskimi pracownikami Rady Portu i Dróg Wodnych. Po kilku godzinach zwolniony i przywrócony na stanowisko, został ponownie aresztowany nad ranem 1 września 1939. Był więziony w obozie w Nowym Porcie, a następnie został osadzony w nowo powstałym obozie w Stutthofie. Zginął w jednej ze zbiorowych egzekucji działaczy polskich w Gdańsku – zdaniem Brunona Zwarry w dniu 11 stycznia, według większości innych autorów 22 marca 1940. Po ekshumacji, jego szczątki przeniesiono w 1947 na cmentarz na Zaspie.
Imię Tadeusza Ziółkowskiego noszą Szkoła Podstawowa nr 67 w Gdańsku oraz Szkoła Podstawowa nr 39 w Bydgoszczy. Tadeusz Ziółkowski jest jednym z patronów zespołu szkół nr 7 w Gdańsku im. Zasłużonych ludzi morza. Jedno z nabrzeży w porcie gdańskim nosi nazwę "Nabrzeże Ziółkowskiego". W 1963 statek Polskiej Żeglugi Morskiej otrzymał nazwę "Kapitan Ziółkowski". Na Targu Rybnym w Gdańsku znajduje się pomnik komandora Ziółkowskiego, wykonany przez artystę rzeźbiarza Stanisława Szwechowicza w 1989.
