Szczudłak

Szczudłak

Systematyka

Domena

szczudłak

Nazwa systematyczna

Himantopus himantopus

H. himantopus himantopus
H. himantopus leucocephalus
H. himantopus knudseni
H. himantopus mexicanus
H. himantopus melanurus

Status ochronny

Szczudłak (Himantopus himantopus) - średni ptak wodny z rodziny szczudłonogów, zamieszkujący w zależności od podgatunku:

Himantopus himantopus himantopus - od południowo-zachodniej Francji, przez Półwysep Iberyjski po Afrykę Południową i Madagaskar. Na wschodzie osiąga Chiny, Tajwan, Indie i Półwysep Indochiński. Częściowo osiadły, północne populacje wędrowne. Do Polski zalatuje sporadycznie, przypuszczalnie gnieździł się na terenie naszego kraju jeszcze w XIX wieku.
Himantopus himantopus leucocephalus - od Jawy po Nową Gwineę oraz Australia i Nowa Zelandia. Zimuje na Filipinach, Celebesie i Wielkich Wyspach Sundajskich.
Himantopus himantopus knudseni - Hawaje.
Himantopus himantopus mexicanus - od zachodniej i południowej części USA przez Amerykę Środkową i Antyle po Peru, Ekwador i północno-wschodnią Brazylię.
Himantopus himantopus melanurus - od północnego Chile i środkowo-wschodniego Peru przez Boliwię i Paragwaj oraz południowo-wschodnią Brazylię po Patagonię.

Cechy gatunku: W szacie godowej samiec ma wierzch głowy, kark, grzbiet i pokrywy skrzydłowe czarne, ogon popielaty, reszta ciała, w tym kuper, białe. Dziób długi, ostry, czarny, nogi bardzo długie czerwonoróżowe. Samica podobna do samca, jednak zamiast koloru czarnego występuje brązowoczarny. W szacie spoczynkowej głowa i szyja bieleją. Osobniki młodociane mają cały wierzch ciała szarobrązowy, a spód biały. H. h. knudseni i w mniejszym stopniu u H. h. mexicanus na głowie i szyi czarne plamy zajmują znacznie większy obszar. Jest u nich również silniejszy dymorfizm płciowy. W przypadku H. h. leucocephalus i H. h. melanurus ciemne plamy są tylko nieco większe.
Wymiary średnie: dł. ciała ok. 35-40 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 75 cm
waga ok. 140-205 g
Biotop: Otwarte brzegi jezior, zarówno słodkich jak i słonych. Najliczniejsze na stepach i półpustyniach.
Gniazdo: W suchym miejscu na ziemi, lub na wywyższeniu otoczonym wodą. Zwykle tworzy kolonie liczące kilkadziesiąt par.
Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 4 jaja. Na półkuli północnej lęgi rozpoczynają się w marcu, a na skrajnie północnych stanowiskach w maju. Na półkuli południowej - w lipcu-sierpniu.
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 22-26 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta pierzą się w wieku 30-35 dni.
Pożywienie: Owady i mięczaki.
Ochrona: Gatunek chroniony.

Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii, fauna Polski, ptaki Polski.