Półwysep Indochiński
Z Wikipedii
Półwysep Indochiński - półwysep w Azji Południowo-Wschodniej, oblewany od wschodu wodami Morza Południowochińskiego i Zatoki Tajlandzkiej (Ocean Spokojny), a od zachodu - Morza Andamańskiego i Zatoki Bengalskiej. Na południu znajduje się półwysep podrzędny o wydłużonym kształcie - Półwysep Malajski.
Półwysep odznacza się urozmaiconą rzeźbą terenu. W jego wnętrzu przebiegają południkowo wąskie i wysokie łańcuchy górskie. Między nimi w dolinach płyną najważniejsze rzeki tego regionu: Irawadi, Saluin, Menam i Mekong.
[edytuj] Charakterystyka
Półwysep Indochiński zajmuje około 2,3 miliona kilometrów kwadratowych powierzchni, jest więc równy wielkością takim krajom jak Algieria w Afryce bądź Kazachstan w Azji. Silnie rozczłonkowany, zdobny – szczególnie u zachodnich wybrzeży – girlandami większych i mniejszych wysepek, przechodzi na południowym swym krańcu w wąski jęzor Półwyspu Malajskiego, na północnym zachodzie zaś ginie w gęsto zadrzewionych górach pogranicza Birmy i Chin.
Rzeźba terenu jest tu niezwykle urozmaicona, klimat monsunowy, przechodzący na południu w tropikalny, bardzo wilgotny. Cały obszar przecinają liczne rzeki, z których największe to Menam, Saluin, Irawadi i – najdłuższa ze wszystkich – Mekong. Ta droga wodna, jest żeglowna na odcinku 700 km, zaś podczas wysokiego stanu wód nawet 1,600 km. Łączy terytoria Chin, Laosu, Kambodży i Wietnamu. W sumie liczy sobie blisko 4500 km długości, co daje jej dwunaste miejsce na liście rzek świata – tuż za azjatyckim Amurem i amerykańską McKenzie – oraz siódme w Azji. Nad tą właśnie rzeką - lub w jej pobliżu - rozlokowały się największe i najważniejsze miasta regionu: Luang Prabang, Wientian, Phnom Penh i Sajgon, zwany od roku 1975 miastem Ho Chi Minha.
Mekong rodzi się wysoko, na Płaskowyżu Tybetańskim, by po długiej wędrówce utonąć w ciepłych wodach Morza Południowochińskiego. Na niemal całej swej długości płynie nie tknięta cywilizacją; przecinają jej nurt zaledwie dwie tamy i kilka mostów. Rzeka opuszcza Laos w ryku 10-kilometrowej długości katarakt zwanych Wodospadami Khone. One to właśnie w XIX wieku pogrzebały francuskie marzenia o swobodnym handlu z Chinami. Wbiegłszy na teryturium Wietnamu rzeka zaczyna dzielić się - najpierw na dwoje, a w trakcie przebywania ogromnej delty (70 tys. km²!) na siedem głównych kanałów. Łączna długość wszystkich dróg wodnych w delcie wynosi ponad 3,6 tys. kilometrów. Ten błotnisty, wilgotny teren zamieszkuje prawie 15 milionów ludzi.
[edytuj] Historia
Pierwsze organizmy państwowe powstające w Delcie i na wschodnich wybrzeżach Półwyspu zawdzięczają swe istnienie osadnikom z Indii, którzy zaczęli się tu pojawiać w bliżej nieokreślonej przeszłości - najprawdopodobniej pomiędzy VI a III wiekiem p.n.e.. Jakkolwiek jednak krainy wnętrza Indochin pozostały wierne wpływom subkontynentu, wschodnie pobrzeże, a więc obecny Wietnam, rychło uległo politycznemu, kulturalnemu i religijnemu naciskowi z północy, od strony Chin. Oto bowiem w roku 221 p.n.e. Chiny – dotąd podzielone – zjednoczył pod swym berłem pierwszy w dziejach cesarz, Szy Huang-ti z dynastii Cin, którego armie – pokonawszy wewnętrznych przeciwników i rywali – sięgnęły po nowe zdobycze: Koreę na północy i Amman (czyli północny Wietnam) na południu.
Niedługo jednak Szy Huang-ti cieszył się nowym nabytkiem. Jeden z jego własnych generałów, Zhao Tuo, zajął zdobycze na południu, zmienił imię na Trieu Da i ogłosił się władcą niepodległego państwa Nam Viet, które rychło sięgło niemal po dzisiejsze Hue. I choć w roku 111 p.n.e. Chiny ponownie podbiły niepokorne państwo, należy przyznać, że Wietnam jako taki władców Państwa Środka nie interesował. Przykładali więcej wagi do Funanu (dzisiejsza Kambodża) i ujścia Mekong niż do nieprzyjaznego, porosłego bagnistą dżunglą kraiku, zwanego raz Linyi, raz Czampa.
Wojska chińskie nieraz zmuszane były do interwencji, ale jedynie z powodu działalności osławionych piratów malajskich, którzy tu posiadali swoje liczne kryjówki.
