Pancerniki typu Vittorio Veneto
Z Wikipedii
Pancerniki typu Vittorio Veneto | |
Opis typu | |
---|---|
Producent | Włochy |
Użytkownicy | Włochy |
Wprowadzenie do służby | 1940 |
Zbudowane okręty | 4 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność | standardowa: 41 000 t pełna: 46 000 t |
Długość | 238 m |
Szerokość | 32,9 m |
Zanurzenie | 9,7 m |
Napęd | turbiny Parsona o mocy 140 000 KM napędzające 4 śruby |
Prędkość | 30 węzłów |
Zasięg | 4500 mil morskich |
Załoga | 1860 |
Uzbrojenie | 9 x 381 mm 12 x 152 mm 12 x 90 mm 20 x 37 mm 20 x 20 mm |
Wyposażenie lotnicze | 3 samoloty rozpoznawcze |
Pancerniki typu Vittorio Veneto[1] – włoskie pancerniki budowane w latach 1934-1942, niekiedy dla tego typu używa się nazwy Littorio.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Po zakończeniu I wojny światowej w latach 1920-1921 toczyła się rozmowy w Waszyngtonie w sprawie ograniczenia flot wojennych państw na świecie. W rozmowach tych uczestniczyły: Stany Zjednoczone, Francja, Włochy, Wielka Brytania, Japonia i Chiny. 6 lutego 1922 r. podpisano traktat waszyngtoński, na mocy którego dokonano określenia stosunek sił morskich poszczególnych państw. Ustalono w nim także, że okręty liniowe nie mogą mieć większego tonażu niż 35000 ton i dział głównych o kalibrze przekraczającym 406 mm. Traktat ten podpisano na okres 10 lat. Po jego wygaśnięciu próbowano przedłużyć czas jego obowiązywania i w 1930 r. podpisano w Londynie traktat londyński, który zezwalał Włochom na wybudowanie pancerników o łącznym tonażu 70000 ton.
W 1930 r. ówczesny generalny inspektor włoskiej marynarki wojennej (Regia Marina) gen. Umberto Pugliese zlecił opracowania 3 okrętów liniowych o tonażu 23000 ton, uzbrojone w działa główne kalibru 381 mm lub 406 mm. W 1934 r. zmieniono te założenia głównie w celu zapewnienia przewagi nad flotą francuską, która w tym czasie rozpoczęła budowę pancerników "Dunkerque" i "Strassbourg". Jednostki włoskie miały mieć tonaż 35000 ton i być silniej opancerzone i uzbrojone niż francuskie. Zdecydowano się na budowę dwóch pancerników, które otrzymały nazwę "Littorio" i "Vittorio Veneto". W 1937 r. traktat londyński nie został przedłużony wobec wyłamania się z niego Japonii, a także podjęciu zbrojeń przez III Rzeszę. Wtedy to Włochy zdecydowały się na budowę kolejnych dwóch pancerników tej klasy, które otrzymały nazwy: "Roma" i "Impero". Ostatecznie tylko trzy z tych pancerników zostało ukończonych i wzięło udział w działaniach wojennych II wojny światowej. Natomiast pancernik "Impero" nie został nigdy ukończony. Pancerniki, z wyjątkiem pancernika "Roma", przetrwały wojnę, lecz poniosły ciężkie uszkodzenia i ostatecznie wszystkie zostały złomowane pod koniec lat pięćdziesiątych.
[edytuj] Historia poszczególnych pancerników typu Vittorio Veneto
[edytuj] Pancernik "Littorio"
Stępkę pod pancernik położono 28 października 1934 r. w stoczni Cantieri Ansaldo Genova w Genui. Wodowanie nastąpiło 25 lipca 1937 r. Ostateczne zakończenie budowy nastąpiło 28 kwietnia 1940 r. i okręt wszedł w skład Regia Marina.
1 września 1940 r. wziął udział w operacji "Hats", a 29 września 1940 r. w operacji MB 5. W nocy z 11/12 listopada 1940 r. w porcie Tarent został zaatakowany przez samoloty pokładowe Fairey Swordfish Mk I z brytyjskiego lotniskowca "Illustrious" i trafiony 3 torpedami. Okręt został ciężko uszkodzony i jego część dziobowa znalazła się pod wodą. Został wydobyty 11 grudnia 1940 r. i rozpoczęto jego remont który trwała do sierpnia 1941 r.
27 września 1941 r. ponownie wszedł do działań bojowych biorąc udział w ataku na konwój brytyjski "Halbert" zmierzający na Maltę. 17 grudnia 1941 r. wziął udział w pierwszej bitwie w Zatoce Syrta, gdzie doszło do walki z brytyjskimi okrętami.
3 stycznia 1942 r. wziął udział w ochronie włoskiego konwoju M 43 zmierzającego do Libii. 22 marca 1942 r. wziął udział w drugiej bitwie w Zatoce Syrta, w trakcie której doszło do jego uszkodzenia w wyniku eksplozji wewnętrznej. Ponownie wziął 16 czerwca 1942 r. w ataku na konwój brytyjski "Vigorous" płynącego z Malty w trakcie tego ataku został trafiony torpedą wystrzeloną przez brytyjski samolot i wycofał się. Jego remont trwał do lutego 1943 r. W czerwcu 1943 r. został ponownie uszkodzenia w czasie amerykańskich nalotów na port La Spezia. 30 lipca 1943 r. przemianowany na "Italia".
9 września 1943 r. pancernik "Italia" wypłynął z portu La Spezia wraz z pancernikami "Vittorio Veneto" i "Roma" oraz 6 krążownikami, 8 niszczycielami i 4 torpedowcami w kierunku Malty, aby poddać się siłą alianckim. W drodze zespół włoskich okrętów został zaatakowany przez 15 samolotów bombowych Dornier Do 217K, które zaatakowały go bombami kierowanymi Fritz X (SD 1400X). Jedna z takich bomb trafiła w okręt, lecz zdołał on 10 września 1943 r. dotrzeć na Maltę. Został on internowany w Egipcie. W 1947 r. został on przejęty przez Stany Zjednoczone w ramach reparacji wojennych, lecz nie wszedł do służby. 1 czerwca 1948 r. został skreślony z listy floty a następnie złomowany w porcie La Spezia.
[edytuj] Pancernik "Vittorio Veneto"
Stępkę pod pancernik położono 28 października 1934 r. w stoczni Cantieri Riuniti dell' Adriatico San Marco w Trieście. Wodowanie nastąpiło 22 sierpnia 1937 r. Ostateczne wyposażenie pancernika nastąpiło 6 maja 1940 r. i z tym dniem wszedł on w skład włoskiej floty Regia Marina.
Do akcji wszedł 1 września 1940 r., gdy wspólnie z pancernikiem "Littorio" wziął udział w operacji Hats, także 29 września 1940 r. wziął udział we operacji MB 5. W trakcie ataku na port Tarent w nocy z 11 na 12 listopada 1940 r. znajdował się w porcie lecz uniknął uszkodzeń.
27 listopada 1940 r. wziął udział w bitwie koło przylądka Spartivento, w trakcie której został uszkodzony po trafieniu torpedą z samolotu pokładowego brytyjskiego lotniskowca "Formidable". Skierowany do naprawy do portu Genua, został tam ponownie uszkodzony w trakcie bombardowania 8 lutego 1941 r.
27 marca 1941 r. wziął udział w bitwie koło przylądka Matapan, w trakcie której został trafiony torpedą zrzuconą z samolotów pokładowych lotniskowca "Formidable". W wyniku tego trafienia stracił on możliwości manewrów, gdyż miał uszkodzone stery. 27 września 1941 r. ponownie bierze udział w ataku na brytyjski konwój "Halbert" płynący z Malty. 14 grudnia 1941 r. w trakcie ochrony konwoju zmierzającego do Libii został trafiony torpedą przez brytyjski okręt podwodny "Urge" z 10 flotylli okrętów podwodnych stacjonującej na Malcie.
Skierowany do naprawy w porcie La Spezia, 15 czerwca 1942 r. został uszkodzony w trakcie bombardowania. Z portu wypłynął 9 września 1943 r. wraz z grupą innych włoskich okrętów i udał się w kierunku Malty. W trakcie rejsu uniknął uszkodzeń i 10 września 1943 r. wpłynął do portu Valletta, gdzie poddał się siłom alianckim. Został internowany i skierowany do Egiptu, gdzie przebywał do końca wojny. W 1947 r. został przejęty przez Wielką Brytanię w ramach reparacji wojennych. Lecz nie wszedł do służby a 1 lutego 1948 r. został skreślony z listy floty a następnie złomowany w La Spezia w czerwcu 1948 r.
[edytuj] Pancernik "Roma"
Stępkę pod pancernik "Roma" położono w 18 września 1938 r. w stoczni Cantieri Riuniti dell' Adriatico San Marco w Trieście. Wodowanie nastąpiło 9 czerwca 1940 r. A ostateczne wyposażenie okrętu w 14 czerwca 1942 r. i z tym dniem weszła w skład Regia Marina. Pancernik nie brał udziału w walkach. W czerwcu 1943 r. został uszkodzona w czasie nalotu lotnictwa amerykańskiego.
9 września 1943 r. wypłynął z portu La Spezia wraz z grupą okrętów włoskich i udał się w kierunku Malty. W trakcie rejsu zespół ten został zaatakowany przez niemieckie samoloty bombowe Dornier Do 217K. Pancernik "Roma" został trafiony dwiema bombami kierowanymi Fritz X i zatonął.
[edytuj] Pancernik "Impero"
Stępkę pod pancernik "Impero" położono 14 maja 1938 r. w stoczni Cantieri Ansaldo Genova w Genui, a okręt wodowani 15 listopada 1939 r. W czerwcu 1940 r. przerwano jednak nad nim prace i został skierowany początkowo do Brindisi, a następnie do Wenecji, gdzie w styczniu 1942 r. wznowiono prace wykończeniowe. Następnie przeniesiono go do Triestu, gdzie we wrześniu 1943 r. został przejęty przez Niemców.
Następnie w czasie nalotów lotnictwa amerykańskiego został uszkodzony. A po wojnie zrezygnowano w ogóle z jego wykończenia i ostatecznie został złomowany w 1950 r. Okręt nigdy nie wszedł w skład floty włoskiej ani niemieckiej.
[edytuj] Dane techniczno-taktyczne pancerników typu Vittorio Veneto
Nazwa okrętu | Vittorio Veneto | Littorio (Italia) | Roma | Impero | ||||
Wyporność standardowa (t) | 41167 | 41337 | 41650 | 41650 | ||||
Wyporność pełna (t) | 45750 | 45956 | 46125 | 46125 | ||||
Wymiary | ||||||||
Długość (m) | 237,80 | 237,80 | 240,70 | 240,70 | ||||
Szerokość (m) | 32,90 | 32,90 | 32,90 | 32,90 | ||||
Zanurzenie (m) | 9,60 – 10,50 | 9,60 – 10,50 | 9,70 – 10,50 | 9,70 – 10,50 | ||||
Uzbrojenie | ||||||||
9 x 381 mm 12 x 152 mm 12 x 90 mm 20 x 37 mm 20 x 20 mm od 1942 r. dodatkowo 4 x 120 mm 8-12 x 20 mm 3 samoloty startujące z katapulty |
takie same | takie same | takie same | |||||
Opancerzenie | ||||||||
Burty – 100 – 350 mm Rufa – 60 – 130 mm Pokład główny – 36 – 45 mm Pokład bojowy – 100 – 204 mm Wieże dział głównych – 100 – 350 mm Wieża dział średnich – 35-135 mm |
takie same | takie same | takie same | |||||
Napęd – 8 kotłów, 4 turbiny parowe o mocy 140000 KM, 4 śruby | ||||||||
Prędkość maksymalna | 30 węzłów | takie same | takie same | takie same | ||||
Zasięg – 4580 mil morskich | ||||||||
Załoga | 1861 | 1861 | 1960 | - |
Przypisy
- ↑ za Perepeczko A. Włoskie pancerniki typu Vittorio Veneto, s.11: "Cztery włoskie okręty liniowe określane są jako typ Vittorio Veneto (wg Garzke W.H., Dulin R.O., Battleships, Axis and Neutral Battleships of World War II, Annapolis 1985, natomiast Fraccaroli A., The Littorio class, (w:) "Warship", t.1, cz.2, Greenwich 1977, s.3 podaje że prototypem był "Littorio". Jednak w większości publikacji (w tym polskich) określa je się jako "typ Vittorio Veneto"."
Pancerniki | ||
typu Cavour: Conte di Cavour • Giulio Cesare • typu Caio Dulio: Andrea Doria • Caio Duilio • typu Littorio: Littorio • Vittorio Veneto • Roma | ||
Krążowniki ciężkie | ||
typu Zara:Fiume • Gorizia • Pola • Zara | typu Trento: Trento • Trieste • Bolzano | |
Krążowniki lekkie | ||
typu di Giussano (Condottieri I): Alberto di Giussano • Alberico da Barbiano • Bartolomeo Colleoni • Giovanni delle Bande Nere • typu Cadorna (Condottieri II): Luigi Cadorna • Armando Diaz • typu Montecuccoli: Raimondo Montecuccoli • Muzio Attendolo • typu Duca d'Aosta: Emanuele Filiberto Duca d'Aosta • Eugenio di Savoia • typu Duca degli Abruzzi: Luigi Savoia Duca degli Abruzzi • Giuseppe Garibaldi • typu Capitani Romani: Attilio Regolo • Giulio Germanico • Pompeo Magno • Scipione Africano • Ulpio Traiano • inne: Taranto • San Giorgio • Bari | ||
Niszczyciele | Torpedowce | |
typy: Mirabello • Leone • Sella • Sauro • Turbine • Navigatori • Dardo • Folgore • Maestrale • Oriani (Poeti) • Soldati • zdobyczne: typ Sebenico • Premuda | typy stare: Pilo • Sirtori • la Masa • Generale • Palestro • Curtatone • Audace • typy nowe: Spica • Orsa (Pegaso) • Ciclone | |
Korwety | Lotniskowce | |
typ Gabbiano | Aquila • Sparviero | |
Okręty podwodne | ||
typy: Acciaio • Adua • Argonauta • Perla • Sirena • Sirena • Argo • Balilla • Bandiera • Bragadin • Brin • Cagni • Calvi • Classe R Fieramosca • Flutto I • Flutto II • Foca • Glauco • Liuzzi • Mameli • Marcello • Marconi • Micca • Pisani • Settembrini • Squalo |