Jedlnia
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°27' N 21°21' E
Jedlnia | |
Województwo | mazowieckie |
Powiat | radomski |
Gmina | Pionki |
Sołtys | Barbara Błazik |
Położenie | 51° 27' N 21° 21' E |
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
3000 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
48 |
Kod pocztowy | 26-670 |
Tablice rejestracyjne | WRA |
Położenie na mapie Polski
|
Jedlnia – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Pionki.
W latach 1945-1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego, a następnie w latach 1975-1998 do województwa radomskiego.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Jedlnia położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 737, wiodącej z Radomia do Kozienic. Miejscowość ta usytuowana jest w centrum dużej polany (ok. 7 km²) obejmującej miejscowości: Adolfin, Brzeziny, Huta, Jaroszki, Jaśce, Karpówka, Kieszek, Kolonka, Poświętne, Stoki, Zadobrze, Żdżary i kilka innych mniejszych osad w obrębie Puszczy Kozienickiej.
Obecnie nad miejscowością góruje piękny kościół z początku XX wieku wg projektu warszawskiego architekta Stefana Szyllera ukończony w 1901 roku. Działa tu także Stowarzyszenie Jedlnia, zrzeszające miłośników i entuzjastów tej ziemi.
[edytuj] Historia
- Król Władysław Jagiełło miał tu od 1387 swój łowiecki folwark, w którym bywał prawie każdego roku. Ufundował również pierwszy kościół w Jedlni. W 1387 dał przywileje mieszkańcom wsi zwalniające ich po wsze czasy od podatków i opłat, uczynił ich tym samym łowcami królewskimi, pomocnymi przy polowaniu.
- W 1413 na zjeździe w Jedlni Jadwiga, córka Władysława Jagiełły, została ogłoszona oficjalnie dziedziczką tronu polskiego, a to ze względu na brak męskiego potomstwa jej ojca.
- Wieś zagościła w historii na trwałe z powodu przywileju jedlneńsko-krakowskiego, który został ułożony właśnie w Jedlni 4 marca 1430 a ogłoszony w Krakowie 9 stycznia 1433.
- Jedlnia była także jednym z najważniejszych ośrodków bartnictwa w Polsce. To tu zrodził się zwyczajowy kodeks nazwany Prawem Obelnym, sięgający swymi korzeniami może i XII wieku.
- Podczas powstania styczniowego 23 stycznia 1863 140-osobowy oddział pod dowództwem Narcyza Figiettiego rozbił kompanię saperów rosyjskich. Wieś Jedlnia jako jedyna posiadała własną organizację powstańczą.
- W latach 1939-1945 w tutejszych lasach ukrywały się grupy partyzantów. W pobliskiej Kolonce istniał podobwód ZWZ-AK, dowodzony przez por. Dąbkowskiego ps. "Longin" oraz Stanisława Siczka ps. "Jeleń".
[edytuj] Szkoła w Jedlni
Szkołę Powszechną w Jedlni ukończyli m.in. gen. Józef Kuropieska (do szkoły uczęszczał w latach 1911-1918), o. Korneliusz Jemioł (1921-1928) oraz Stanisław Siczek (1921-1932), w tym 4 lata przerwy).
[edytuj] Literatura
- ks. Józef Gacki, Jedlnia w niej kościół i akta obelnego prawa, Radom 1874.
[edytuj] Zobacz też:
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Jagiełło wolał Jedlnię od Krakowa - 620. rocznica nadania Jedlni przywileju przez króla Władysława Jagiełłę
- Powstanie styczniowe w Jedlni
Adolfin, Augustów, Bieliny, Brzezinki, Brzeziny, Czarna-Kolonia, Czarna Wieś, Działki Suskowolskie, Helenów, Huta, Januszno, Jaroszki, Jaśce, Jedlnia, Jedlnia-Kolonia, Kieszek, Kolonka, Krasna Dąbrowa, Laski, Marcelów, Mireń, Pionki, Płachty, Poświętne, Sałki, Sokoły, Stoki, Sucha, Suskowola, Tadeuszów, Wincentów, Zadobrze, Zalesie, Żdżary