Sri Lanka
Vikipedi, özgür ansiklopedi
இலங்கை ஜனநாயக சமத்துவ குடியரசு Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti |
|||||
|
|||||
Milli marş: "Sri Lanka Matha" | |||||
Başkent | Sri Jayawardenapura-Kotte | ||||
En büyük şehir | Kolombo | ||||
Resmî dil | Singalaca, Tamilce | ||||
Yönetim biçimi - Cumhurbaşkanı - Başbakan |
Demokratik Sosyalist Cumhuriyet Mahinda Rajapaksa Ratnasiri Wickremanayake |
||||
Bağımsızlık - İlanı - Cumhuriyet |
Birleşik Krallık'tan 4 Şubat, 1948 22 Mayıs, 1972 |
||||
Yüzölçümü - Toplam - Su (%) |
65,610 km² (122.) 4.4 |
||||
Nüfus - 2007 tahmini - 2001 sayımı - Yoğunluk |
20,926,315 (53.) 18,732,255 310/km² (165.) |
||||
GSMH (SAGP) - Toplam - Kişi başına |
2005 tahmini 86.72 mlr $ (61.) 4,600 $ (111.) |
||||
İGE (2004) | 0.743 (orta) (99.) | ||||
Para birimi | Sri Lanka Rupisi (LKR) | ||||
Saat dilimi | UTC+5:30 | ||||
İnternet alan adı | .lk | ||||
Telefon kodu | +94 |
Sri Lanka, resmî adıyla Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti (Singalaca: , Tamilce: இலங்கை) Güney Asya'da, Hindistan'ın 31 kilometre güneyinde ve Hint Okyanusu'nda bulunan bir ada ülkesidir. 1972 yılından önce Seylon olarak bilinirdi. Hint Okyanusu'nun İncisi olarak da adlandırılan ülkede yaklaşık 21 milyon kişi yaşamaktadır.
Hükümet güçleri ve Tamil Eelam Özgürlük Kaplanları (diğer adıyla Tamil Kaplanları) arasında gerçekleşen iç savaş 1983 yılından beri sürmektedir. Tamil Kaplanları, adanın kuzeyinde ve doğusunda Tamil Eelam adında bağımsız bir devlet kurmak için mücadele etmektedir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Coğrafyası
Toplam 1,340 kilometrelik sahil şeridine sahiptir. Aralık ve Mart ayları arasında tropikal ve kuzeydoğu muson yağmurlarının etkisi altında kalan iklimi, Haziran ve Ekim ayları arasında da güneybatı muson yağmurlarının etkisi altında kalmaktadır. 2,524 metre yüksekliğinde olan Pidurutalagala dağı ülkenin en yüksek zirvesidir. Doğal kaynakları arasında kireç taşı, grafit, mineral kumlar, cevherler, fosfatlar, kil ve hidro enerji yer alır. Ülkede gerçekleşen doğal afetlerden başta gelenleri kasırga ve horumlardır.
Ormansızlaştırma, toprak erozyonu, kaçak avcılık ve kentleşmenin etkisiyle tehlike altında olan yabani hayvanlar, madencilik ve artan çevre kirliliğiyle sahillerin bozulması, sanayi atıkları ve pissu akıntılarıyla kirlenen tatlısu kaynakları, artıkların yok edilmesi ve Kolombo'da hava kirliliği ülkenin çevre sorunlarını oluşturan unsurlar arasında yer alır.
[değiştir] Nüfus bilgileri
Nüfus | 20,926,315 (2007) |
Etnik gruplar | Singala 73.8%, Sri Lankalı Moor 7.2%, Hintli Tamil 4.6%, Sri Lankalı Tamil 3.9%, diğer 0.5%, belirsiz 10% (2001) |
Dinler | Budist 69.1%, Müslüman 7.6%, Hindu 7.1%, Hıristiyan 6.2%, belirsiz 10% (2001) |
Diller | Singalaca 74%, Tamilce 18%, diğer diller 8% |
Kaynak: CIA World Factbook[1]
- Nüfus artış oranı: %0.87 (2001 verileri)
- Mülteci oranı: -1.43 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
- Bebek ölüm oranı: 16.08 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
- Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 72.09 yıl
- erkeklerde: 69.58 yıl
- kadınlarda: 74.73 yıl (2001 verileri)
- Ortalama çocuk sayısı: 1.95 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
- HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.07 (1999 verileri)
- HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 7,500 (1999 verileri)
- HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 490 (1999 verileri)
- Ulus: Sri Lankalı
- Nüfusun etnik dağılımı: Sinhalese %74, Tamil %18, Moor %7, Burgher, Malay, ve Vedda %1
- Din: Budist %70, Hindu %15, Hıristiyan %8, Müslüman %7 (1999)
- Diller: Sinhala (resmi) %74, Tamil (ulusal dil) %18, diğer %8
- Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
- toplam nüfusta: %90.2
- erkekler: %93.4
- kadınlar: 87.2% (1995 verileri)
[değiştir] Yönetimi
Resmi adı | Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti |
Kısa adı | Sri Lanka |
Yerel resmi adı | Shri Lamka Prajatantrika Samajaya di Janarajaya / Ilankai Jananayaka Choshalichak Kutiyarachu |
Yerel kısa adı | Shri Lamka / Ilankai |
Eski adı | Serendib, Seylon |
Yönetim biçimi | Cumhuriyet |
İdari bölümler | 9 il: Merkez, Kuzey Merkez, Kuzey, Doğu ili, Sri Lanka, Doğu, Kuzey Batı, Sabaragamuwa, Güney, Uva, Batı |
Kaynak: CIA World Factbook[2]
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), C, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CP, ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-24, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAS (observer), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), SAARC (Güney Asya Bölgesel işbirliği Teşkilatı), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)
[değiştir] Ekonomik Göstergeler
- GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 62.7 milyar $ (2000 verileri)
- GSYİH - reel büyüme: %5.6 (2000 verileri)
- GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %21
- endüstri: %19
- hizmet: %60 (1998)
- Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %8.5 (2000 verileri)
- İş gücü: 6.6 milyon (1998)
- İşsizlik oranı: %8.8 (1999 verileri)
- Endüstri: Kauçuk, çay, hindistancevizi, diğer tarım ürünleri, giysi, çimento, petrol arıtma, **tekstil, tütün
- Endüstrinin büyüme oranı: %4 (1999)
- Elektrik üretimi: 6.026 milyar kWh (1999)
- Elektrik tüketimi: 5.604 milyar kWh (1999)
- Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999)
- Elektrik ithalatı: 0 kWh (1999)
- Tarım ürünleri: Pirinç, şekerkamışı, hububat, bakliyat, baharat, çay, kauçuk, hindistancevizi, süt, yumurta, deri, et
- İhracat: 5.2 milyar $ (2000)
- İhracat ürünleri: Tekstil ve giyim eşyaları, çay, hindistancevizi, değerli taşlar, petrol ürünleri
- İhracat ortakları: ABD %39, İngiltere %13, Orta Doğu %8, Almanya %5, Japonya %4 (1999)
- İthalat: 6.1 milyar $ (2000)
- İthalat ürünleri: Makine ve parça, tekstil, petrol, gıda maddeleri
- İthalat ortakları: Japonya %10, Hindistan %9, Hong Kong %8, Singapur %8, Güney Kore %6 (1999)
- Dış borç tutarı: 9.9 milyar $ (2000)
- Para birimi: Sri Lanka Rupisi (LKR)
- Para birimi kodu: LKR
- Mali yıl: Takvim yılı
[değiştir] Ulaşım ve taşımacılık
Demiryolları | 1,449 km (2006) |
Karayolları | 97,287 km (2003) |
Su yolları | 160 km (2006) |
Boru hatları | Ham petrol ve petrol ürünleri: 62 km (1987) |
Limanları | Kolombo, Galle, Jaffna, Trincomalee |
Hava alanları | 18 (2007) |
Kaynak: CIA World Factbook[3]
[değiştir] Kaynakça
[değiştir] Dış bağlantılar
- Sri Lanka hükümeti resmi web sitesi
- Sri Lanka Cumhurbaşkanlığı
- Sri Lanka Savunma Bakanlığı
- Sri Lanka Merkez Bankası