İngiliz Milletler Topluluğu
Vikipedi, özgür ansiklopedi
İngiliz Milletler Topluluğu (İngilizce: Commonwealth of Nations), geçmişte Britanya İmparatorluğu'nun parçası olan devletler ile sonradan katılmış devletlerin oluşturduğu uluslararası bir koalisyon.
Konu başlıkları |
[değiştir] Kökenbilim
Kelime kökeni olarak Eski İngilizce'de "ortak çıkar, fayda" anlamına gelen commonwealth sözcüğü günümüz İngilizce'sinde "bağımsız devlet" (genellikle demokratik cumhuriyet) anlamında kullanılır. [1]
[değiştir] Tarihçe
| Birleşik Krallık tarihi |
Antik Çağlar
Orta Çağ
Yeni Çağ
20. yüzyıl
Diğer Konular
|
1648 İngiliz Devrimi sonrasında, I. Charles'in idam edilmesi (1649) ve kraliyetin lağvedilmesi ile ortaya çıkan ve 1660 yılında II. Charles'ın kral olmasıyla son bulan cumhuriyetçi döneme "Commonwealth Dönemi" denir. İç savaşı bastıran general Oliver Cromwell önce parlamentonun başkanı, sonra da diktatör olarak hüküm sürmüştür. Kral olmayı reddetmiş, kendisini İngiliz Cumhuriyeti'nin "Muhafız Efendisi" olarak tanımlamıştır. 1658'de Cromwell'in ölümünden sonra oğlu Richard yerini dolduramamış, 1659'da sürgüne gönderilmiştir. 1660 yılında da kraliyetin yeniden kurulmuş ve II. Charles başa geçmiştir.
Günümüzde Commonwealth, Birleşik Krallık önderliğinde bir araya gelmiş, bağımsız devletleri nitelemek amacıyla kullanılır. İngiliz Milletler Topluluğu karşılıklı ekonomik etkileşime dayanan bir oluşumdur. Büyük çoğunluğu tarihte Britanya İmparatorluğu'nun eyaleti veya sömürgesi olmuş ülkelerdir ve günümüzde çoğu bağımsız olan bu ülkeler kendi rızalarıyla bu oluşumun bir parçası olarak kalmaya devam etmektedirler. Bu devletlerin bir kısmı geçmişte imparatorluğun parçası olmamakla beraber sonradan birliğe katılmışlardır. Zaman içerisinde bu topluluğu terkeden, topluluktan çıkarılan ve sonradan geri kabul edilen ülkeler olmuştur (Bkz. üye ülkeler listesi). Üye ülkelerin bir kısmı Birleşik Krallık hükümdarını sembolik olarak en üst düzey yöneticileri olarak tanırlar. Birbirlerinden farklı yönetim biçimleriyle (meşrutiyet, demokrasi, diktatörlük vs.) yönetilebilirler.
[değiştir] Bu milletlerin Birleşik Krallık'taki ayrıcalıkları
- İngiliz Milletler Topluluğu'na üye olan devletlerin halkları, eğer Birleşik Krallık'ta ikamet ediyorlarsa her türlü yerel ve milli seçime katılma hakları vardır.
[değiştir] İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları
- Ana madde: İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları
Her dört senede bir Olimpiyat Oyunları benzeri, "İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları" düzenlenmektedir.
Son olarak 2006 yılında düzenlenen oyunlar Melbourne'de gerçekleşmiş, 71 ülkeden toplam 4.500 sporcu katılmıştır.
Bu ülkelerin askeri ve siyasi yetkilileri, bazı anma günleri ve törenlerinde biraraya gelirler.
[değiştir] Üye Ülkeler
Üyelik tarihine ve bölgelere göre sıralama:
[değiştir] Avrupa
[değiştir] Kuzey Amerika
Kanada (1931)
Jamaika (1962)
Trinidad ve Tobago (1962)
Barbados (1966)
Bahama (1973)
Grenada (1974)
Dominik (1978)
Saint Lucia (1979)
Saint Vincent ve Granada (1979)
Antigua ve Barbuda (1981)
Belize (1981)
Saint Kitts ve Nevis (1983)
[değiştir] Güney Amerika
[değiştir] Afrika
Güney Afrika Cumhuriyeti (1931 birlikten çıkışı 1961 ve geri dönüşü 1994)
Gana (1957)
Nijerya (1960 üyeliğinin iptal edilişi :1995 tekrar kabul edilişi: 1999)
Sierra Leone (1961)
Tanzanya (1961)
Uganda (1962)
Kenya (1963)
Malavi (1964)
Zambiya (1964)
Gambiya (1965)
Botsvana (1966)
Lesoto (1966)
Maritus (1968)
Svaziland (1968)
Seyşel (1976)
Namibya (1990)
Mozambik (1995)
Kamerun (1995)
[değiştir] Asya
Güney Kıbrıs Rum Kesimi (1961)
Hindistan (1947)
Pakistan (1947 üyelikten çıkışı: 1972 geri dönüşü: 1989)
Sri Lanka (1948)
Malezya (1957)
Singapur (1965)
Bangladeş (1972)
Maldivler (1982)
Brunei (1984)
[değiştir] Avustralya ve Okyanusya
Avustralya (1931)
Yeni Zelanda (1931)
Samoa (1970)
Tonga (1970)
Fiji (1970; 1987-1997 arasında topluluk dışında yer almıştır)
Papua Yeni Gine (1975)
Solomon Adaları (1978)
Vanuatu (1980)
Tuvalu (1978)
Kiribati (1979)
Nauru (1999)
Amerika Birleşik Devletleri önceden bir İngiliz sömürgesi olmasına rağmen bu topluluğa üye değilir.
