నేపాల్

వికీపీడియా నుండి

హిమాలయాలలో ఉన్న నేపాల్ రాజ్యము, 2006 నేపాల్ ప్రజాస్వామ్య ఉద్యమానికు పూర్వం ప్రపంచం లోని ఏకైక హిందూ రాజ్యము. ఇది దక్షిణ ఆసియా లో చైనా, టిబెట్, భారతదేశాల సరిహద్దులతో ఉన్నది.ఇది ఒక భూఖండ దేశము(landlocked country)

नेपाल Nēpāl నేపాల్
నినాదం जननी जन्मभूमिष्च स्वर्गादपि गरीयसी (Sanskrit: Motherland is even dearer than the heavens)
జాతీయగీతం Rastriya Gaan
రాజధాని (మరియు అతిపెద్ద నగరం)		Kathmandu 27°42′N, 85°19′E
అధికార భాషలు		Nepali
ప్రభుత్వం		Transitional
-	King Prime Minister	Gyanendra Girija Prasad Koirala
Unification
విస్తీర్ణం
-	మొత్తం	147,181 కి.మీ² (94th) 56,827 చ.మై
-	జలాలు (%)	2.8
జనాభా
-	July 2005 అంచనా	27,133,000 (42nd)
-	2002 జన గణన	23,151,423
-	జన సాంద్రత	196 /కి.మీ² (39th) 508 /చ.మై
జీడీపీ (PPP)		2005 అంచనా
-	మొత్తం	$42.17 billion (81st)
-	తలసరి	$1,675 (152nd)
మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ) (2003)		0.526 (medium) (136th)
కరెన్సీ		Rupee (NPR)
టైం జోన్		NPT (UTC+5:45)
-	వేసవి (DST)	not observed (UTC+5:45)
ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్		.np
కాలింగ్ కోడ్		+977

విషయ సూచిక 1 చరిత్ర 2 జోనులు 3 భౌగోళికం మరియు వాతావరణం 3.1 ఎవరెస్టు శిఖరము 4 ఆర్థికవ్యవస్థ 5 జనగణన వివరాలు,స॰స్కృతి 5.1 భాషలు 5.2 మతములు 5.3 జాతులు,కులములు 5.4 పట్టణ జనాభా 5.5 సెలవు దినములు 6 బయటి లింకులు 7 మరిన్ని విషయాలకు ఈక్రింద ఉన్న రచనలు చూడండి

[మార్చు] చరిత్ర

నేపాల్ కి వెయ్యి సంవత్సరాల పెద్ద చరిత్ర ఉంది. కిరాంత్ లేదా కిరాతి అనేది 7వ లేక 8వ శతాబ్దములలో తూర్పు నుండి వలస వచ్చిన మరియు చరిత్రకారులకు తెలిసిన మొదటి తెగ. గౌతమ బుద్ధుడు క్రీస్తు పూర్వము 563 లో నేపాల్ లోనే జన్మించాడు. క్రీస్తు పూర్వం 1వ శతాబ్దంలో అశోకుడు కూడా ఉత్తర భారతదేశంతో బాటు ఇప్పటి నేపాల్ లోని దక్షిణ ప్రాంతాలను(హిమాలయ పర్వత ప్రాంతాలు అశోకుని సామ్రాజ్యంలో లేవు) పరిపాలించాడు. క్రీస్తు శకం 200కల్లా బౌద్ధ సామ్రాజ్యాన్ని హిందువులు అంతమొందించి లిక్కావి వంశ పరిపాలనను ప్రారంభించారు.

900వ సంవత్సరంలో లిక్కావి వంశాన్ని పారద్రోలి ఠాకూర్లు, వారిని పారద్రోలి మల్లులు పరిపాలనకు వచ్చారు. వాళ్ళే 18వ శతాబ్దం వరకూ పాలించారు. 1768లో ప్రిథ్వి నారాయణ్ షా అనే గూర్ఖా రాజు ఖాట్మండును ఆక్రమించుకున్నాడు. 1814లో నేపాల్ ఇంగ్లీషు వారితో యుద్ధం చేసింది(ది ఆంగ్లో నేపాలీస్ వార్). 1816లో సుగౌలి సంధితో ఈ యుద్ధం ముగిసింది. ఇంగ్లీషు వారికి సిక్కింను, దక్షిణ భాగాలను ఇచ్చివేయడంతో ఇంగ్లీషు వారు వెనుదిరిగారు. కానీ 1857 లో భారత దేశంలోని సిపాయిల తిరుగుబాటును అణచివేయడంలో ఇంగ్లీషు వారికి సహాయపడినందుకుగాను ఇంగ్లీషువారు దక్షిణ ప్రాంతాలను తిరిగి ఇచ్చివేశారు.

షా వంశాన్ని 1846లో జంగ్ బహద్దూర్ రాణా అంతమొందించి దేశ పరిపాలనను తన చేతిలోకి తీసుకున్నాడు. దీనికోసం అతడు దాదాపు కొన్ని వందలమంది రాకుమారులను, తెగల నాయకులను అంతమొందించాడు (దాన్నే కోట్ ఊచకోత అంటారు). 1948వ సంవత్సరము వరకూ రాణాలు వారసత్వ ప్రధానమంత్రులుగా నేపాల్ ను పరిపాలించారు. ఎప్పుడైతే భారత దేశానికి స్వాతంత్ర్యం వచ్చిందో త్రిభువన్ అనే క్రొత్త రాజు నేపాల్ పాలనకు రావడానికి భారతదేశం సహాయపడింది. నేపాలీ కాంగ్రెస్ పార్టీ ఏర్పడడానికి కూడా సహాయపడింది. రాజు త్రిభువన్ కుమారుడైన రాజు మహేంద్ర ప్రజాస్వామ్య ప్రయోగాన్ని, పార్లమెంటును రద్దు చేసి పార్టీలు లేని పంచాయితీ పద్ధతి ద్వారా నేపాల్ని పరిపాలించాడు. అతని కుమారుడు బీరేంద్ర సింహాసనాన్ని అధిరోహించాడు. అతను కూడా 1989 వరకూ పంచాయితీ పద్ధతినే అనుసరించాడు. కాని ప్రజా ఆందోళన తర్వాత బలవంతంగా రాజ్యాంగ మార్పులను ఆమోదించాడు. 1991 మే నెలలో దాదాపు యాభై సంవత్సరాల తరువాత నేపాల్ లో ఎన్నికలు జరిగాయి. నేపాలి కాంగ్రెస్ పార్టీ, కమ్మూనిస్ట్ పార్టీలకు ఎక్కువ వోట్లు దక్కాయి. ఏ పార్టీ కూడా రెండు సంవత్సరాల కన్నా ఎక్కువ కాలం పరిపాలించలేక పోయాయి. అందుకు కారణంగా ప్రజోపయోగ కార్యక్రమాలలో మార్పు లేకపోవటం, అవినీతి రోగంలాగా మారటాన్ని చూపిస్తారు.

ఫిబ్రవరి 1996లో మావోయిస్టు పార్టీ ప్రజాస్వామ్యాన్ని మార్చి సామ్యవాదాన్ని స్థాపించడం కోసం విప్లవాత్మక ధోరణిని ఎంచుకొని ప్రజా యుద్ధాన్ని ప్రారంభించింది. అదే ఆ తర్వాత అంతర్యుద్ధంగా మారి 10 వేల మంది మరణానికి దారితీసింది.

నేపాల్ ప్రభుత్వ రికార్డుల ప్రకారం 2001, జూన్ 1 నాడు సింహాసన వారసుడు దీపేంద్ర తన ప్రేమను ఒప్పుకోలేదని రాజభవనంలో రాజు బీరేంద్రను, రాణి ఐశ్వర్యను, తమ్ముడిని, చెల్లెల్ని, ఇద్దరు బాబాయిలను, ముగ్గురు పిన్నులనూ కాల్చి చంపేశాడు. తర్వాత తనూ కాల్చుకొని ఆత్మహత్య చేసుకున్నడు. అతడు కోమాలో ఉన్నా సంప్రదాయం ప్రకారం అతడ్ని వైద్యశాల పడక పైనే రాజుగా ప్రకటించారు. అతడు మూడు రోజుల తరువాత మరణించాడు.

అతని మరణం తరువాత బీరేంద్ర తమ్ముడు అయిన జ్ఞానేంద్రను జూన్ 4న రాజుగా ప్రకటించారు. వెంటనే అతను రాజ్యంలో అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించి ప్రభుత్వాన్ని రద్దు చేశాడు. మావోయిస్టులతో యుద్ధానికి నేపాల్ సైన్యాన్ని రంగంలోకి దించాడు.

[మార్చు] జోనులు

నేపాలును మొత్తం 14 ప్రాంతీయ జోనులుగా విభజించినారు. భాగమతి, భేరి, ధావలగిరి, గండకి, జానక్ పూర్, కర్నలి, కోషి, లుంబిని, మహాకాళి, మేచి, నారాయణి, రప్తి, సగర్మత, సేతి

[మార్చు] భౌగోళికం మరియు వాతావరణం

నేపాల్, భారత్ మరియు చైనా మధ్యలో భౌగోళికముగా బంధింపబడి ఉన్నది. మొత్తం 1,47,181 చ.కి.మీ. వైశాల్యములో విస్తరించి ఉన్నది. అందులో 56,827 చ.మై. భౌగోళిక వైవిధ్యమున్నప్పటికీ పర్వతాలతో నిండి ఉన్నది. అడ్డంగా మూడు వైవిధ్య భౌగోళిక స్వరూపాలు ఈ దేశంలో ఉన్నాయి. దక్షిణాన లోతట్టు ప్రాంతము, మధ్యన చిన్న పర్వతాలతో ఉన్న ప్రాంతము, ఉత్తరాన హిమాలయాలతో(ఎవరెస్టు, ఇతర ఎత్తైన శిఖరాలతో) కూడిన అతి ఎత్తైన ప్రాంతము (8,850 మీ లేదా 29,035 అడుగులు). మొత్తము నేపాల్ లో 20% భూమి మాత్రమే వ్యవసాయ యోగ్యమైనది. అడవుల కొట్టివేత కూడా ఒక ముఖ్య సమస్య.

[మార్చు] ఎవరెస్టు శిఖరము

ఈ శిఖరము ప్రపంచము లోనే ఎత్తైనది. దీనిని నేపాలీలో 'సాగరమాత' అనీ, టిబెట్ భాషలో'ఖోమోలోంగ్మ' అనీ పిలుస్తారు. ఇది నేపాల్-ఛైనా సరిహద్దులొ ఉన్నది. సమున్నతమైన ఎవరెస్టు శిఖరము, హిమాలయ పర్వత సానువుల తో బాటు ప్రపంచములో 8000 మీ. దాటిన పది ఎత్తైన శిఖరాలలో ఎనిమిది నేపాల్లోనే ఉన్నాయి. ఇవి పర్యాటకులకు ముఖ్య ఆకర్షణ. వీటిని ప్రకృతి వింతలుగా చెప్తారు. నేపాల్ లో ఐదు వాతావరణ ప్రాంతాలు ఎత్తుల వారీగా ఉన్నాయి. దక్షిణాన సమశీతోష్ణ మండలము మొదలుకొని చల్లని వాతావరణము, ఉత్తరాన అతిశీతల ప్రదేశాల వరకూ ఉన్నాయి. వర్షపాతం వివిధ ఋతువులలో ఋతుపవనాల పై ఆధారపడి వివిధ రకాలుగా ఉ॰టు॰ది.ఆ వర్షపాతమే మొత్తము స॰వత్సర వర్షపాతములో 60-80% మేర ఇస్తుంది. సంవత్సరానికి తూర్పున 2500 మి.మీ., పశ్చిమాన 1000 మి.మీ., 1420 మి.మీ. ఖాట్మండు చుట్టుపక్కలా ఉంటుంది. కొన్ని ప్రాంతాలలో ఇది 4000 మి.మీ. దాకా, కొన్ని సార్లు 6000 మి.మీ. దాకా కూడా ఉండవచ్చు. ఋతుపవనాలు మంచి ఊపు మీద ఉన్నప్పుడు వర్షపాత వివరాలు. (జులై-ఆగస్ట్).

దదెల్ధురా:	350 mm
నేపాల్ గన్జ్:	510 mm
బుట్వల్:	715 mm
పోఖర:	920 mm
ముస్తాన్గ్:	60 mm
ఖాట్మండు:	370 mm
చైన్పుర్:	320 mm
నమ్ఛె బజార్:	220 mm

[మార్చు] ఆర్థికవ్యవస్థ

ప్రధాన వ్యాసము: నేపాల్ ఆర్థిక వ్యవస్థ

ప్రభుత్వము మావోయిస్టుల మధ్య నిరంతరము జరిగే గొడవలు, తగవులు, చిన్న అంతర్యుద్ధముల వల్ల నేపాలు ఆర్థికముగా పతనము చెందినది. ప్రపంచములోని అత్యంత పేద దేశాలలో నేపాల్ ఒకటి, కానీ ఆర్థికంగా ఓ ప్రబల శక్తిగా మారుటకు కావలసిన అన్ని అర్హతలు ఉన్న దేశము, కానీ సరైన నాయకత్వం లోపం చాలా సుస్పష్టంగా కనిపిస్తుంది. సేవలు, వ్యవసాయం దీని ఆర్థిక వ్యవస్థలో ముఖ్య భూమిక పోషిస్తున్నాయి. సుమారుగా 80% జనాభా, 41% స్థూల జాతియాదాయం ఈ రెండు రంగాల నుండే వస్తుంది. పారిశ్రామికీకరణ కేవలం వ్యవసాయాధార పరిశ్రమలయిన నార (jute), చక్కర, పొగాకు, ఆహార పంటలకు మాత్రమే పరిమితం అయినది. వస్త్ర ఉత్పత్తి, కార్పెట్ల తయారీ ఇప్పుడిప్పుడే పుంజుకుంటున్నది, గత మూడు సంవత్సరాలలో ఇవి రెండూ దేశ విదేశీ మారక ద్రవ్య సంపాదనలో 80% ఆక్రమించినాయి. పారిశ్రామికాభివృద్ది చాలా వరకూ కాట్మండు లోయ చుట్టుపక్కల, మరియూ భిరత్ నగర్, బిర్గంజ్వంటి నగరాలలోనే జరిగినది. వ్యవసాయాభివృద్ది 5%, వార్షిక జనాభావృద్ది 2.3% గా ఉన్నది.

1991నందు ప్రభుత్వము ఆర్థిక సరళీకరణల ద్వారా వ్యాపారాన్ని, విదేశీ సంస్థాగత ముదుపుదారులని ప్రోత్సహించడంద్వారా, ఆర్థికాభివృద్ది చాలా త్వరగా సాధించుదామని మొదలుపెట్టినది. కానీ రాజకీయ అస్థిరత్వం వల్ల, ఎక్కువగా వృద్ది సాధించలేకపొయినది. ముఖ్యముగా జల విద్యుత్తు, పర్యాటకరంగములలో అభివృద్దికి బాటలు పరచినది. కానీ చిన్న ఆర్థికవ్యవస్థ, రాజకీయ అస్తిరత్వం, సహజ దుర్ఘటనలు (?), సాంకేతికపరంగా వెనకబడి ఉండటం వల్ల, చైనా భారత దేశాల మధ్య భౌగోళికంగా చిక్కుకొని పోవడం వల్ల ఎక్కువగా పెట్టుబడులు రాలేదు, కానీ ఇప్పటికీ తన అభివృద్ధి బడ్జెటులో 80%, మొత్తం బడ్జటులో 28% విదేశీ పెట్టుబడులే ఆక్రమించినాయి.

[మార్చు] జనగణన వివరాలు,స॰స్కృతి

నేపాలు బహు భాషా, బహు మత, బహు జాతులు గల సమాజం. ఈ క్రింద ఇవ్వబడిన లెక్కలు 2002 నేపాలు జన గణన నుండి ఇవ్వబడినది. [1]

[మార్చు] భాషలు

నేపాల్ కి వైవిధ్య భరితమైన భాషా స॰స్కృతి ఉ॰ది.అది మూడు భాషా సముదాయాల ను॰డి ఏర్పడి॰ది.1.ఇ॰డో-ఆర్యన్,2.టిబెటో-బర్మన్,3.దేశీయమైన.2001 జాతీయ లెక్కల ప్రకార॰ నేపాల్ లో మొత్త॰ 92 వివిధ భాషలు మాట్లాడతారు(93వ దాన్ని ఉన్నాగుర్తి॰చలేకపోయారు).మాతృభాషగా నేపాలీలు మాట్లాడేది జనాభా శాత॰ ప్రకార॰ నేపాలి(49%),మైథిలి(12%),భోజ్ పురి(8%),థారు(6%),తమ॰గ్(5%),నేవారి లేదా నేపాల్ భాష(4%),మగర్(3%),అవధి(2%),బ॰టవ(2%),లి॰బు(1%),బజ్జిక(1%). మిగతా 81 భాషలు మాతృభాషగా 1% కన్నా తక్కువ మ॰ది మాట్లాడతారు. అధికార భాష దేవనాగరి లిపిలో వ్రాయబడే నేపాలి భాష.వివిధ భాషలు మాట్లాడే నేపాలీల॰దరికీ,ఈ భాష భాషా మాధ్యమ॰గా ఉపయోగపడుతున్నది. దక్షిణ తెరాయ్ లేదా5-10మైళ్ళ వెడల్పు ఉన్న నేపాల్ భారత సరిహద్దు ప్రా॰త॰లో హి॰దీ కూడా మాట్లాడతారు.

[మార్చు] మతములు

అధికారిక॰గా నేపాల్ ప్రప॰చ॰లో ఏకైక హి॰దూ దేశము. కానీ దీర్ఘ కాల॰గా అక్కడి చట్టాలు బలవ॰తపు మత మార్పిడులను,అన్య మతవిద్వేషాన్ని అడ్డుకు॰టున్నాయి. 2001 లెక్కల ప్రకార॰ 80.6% మ॰ది హిదువులు,11% మ॰ది బౌద్ధులు.కాని ఇరు మతాల వాళ్ళూ ఇరు మతాల సా॰ప్రదాయాలనూ,ఆచారాలనూ,సమాన॰గా ఆచరిస్తారు.ఇ॰కా 4.2% మ॰ది మహమ్మదీయులు,3.6% మ॰ది కిరా॰తులనబడే వాళ్ళూ ,0.5% మ॰ది క్రైస్తవులూ ఉన్నారు.వీరి స॰ఖ్య 2005 కు 6లక్షలకు పెరిగి॰ది.

[మార్చు] జాతులు,కులములు

నేపాల్ లో 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం మొత్తము 103(ఒక గుర్తు తెలియని జాతితో సహా) జాతులు/కులములు ఉన్నట్లు తేలినది. కులములు అనే పద్దతి హిందూ మతము నుండి వచ్చింది. జాతుల విభజన అనేది, చారిత్రక విశేషాల వల్లా, వారికే ప్రత్యేకమైన ప్రాంతీయ ఊహాజనితమైన కథల వల్లా జరిగినది. 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం ముఖ్యమైన కులాలు క్షత్రియ(ఛెత్రి)15.8%, బ్రాహ్మణ(హిల్)12.7%, మధేషి 33%, మగర్ 7.1%, తమంగ్ 5.6%, నేవార్ 5.5%, మహమ్మదీయ 4.3%, కామి 3.9%, (జాతులు)రాయ్ 3.9%, గురుంగ్ 2.8%, దమాయ్/ధోలి 2.4%. మిగతా 92 కులాలు/జాతులు 2% కన్నా తక్కువగా ఉన్నారు. వీళ్ళలోనే ప్రఖ్యాతిగాంచిన షెర్పాలు కూడా ఉన్నారు.

[మార్చు] పట్టణ జనాభా

ప్రాంతము	జిల్లా	జనాభా 19911	జనాభా. 2001	సరాసరి పెరుగుదల	2005 అంచనా
ఖాట్మండు	ఖాట్మండు	414.264	671.846	4,7	807.300
లలిత్ పూర్	లలిత్ పూర్	117.203	162.991	3,4	190.900
పోఖరా	కాశి	95.311	156.312	5,0	190.000
భిరత్ నగర్	మోరంగు	130.129	166.674	2,5	184.000
బిర్గంజ్	పార్ష	68.764	112.484	4,9	136.200
ధరన్	సంసారి	68.173	95.332	3,6	109.800
భరత్ పూర్	చిత్వాన్	54.730	89.323	4,9	108.200
భూత్వాల్	రూపందేహి	44.243	75.384	5,3	92.700
మహేంద్రనగర్	కంచన్ పూర్	62.432	80.839	2,7	89.900
జానక్ పూర్	ధనుషా	55.021	74.192	3,1	83.800
ధన్ గడి	కైలాలి	45.094	67.447	4,1	79.200
భక్తాపూర్	భక్తాపూర్	61.122	72.543	1,7	77.600
హేతౌడా	మక్వన్పూరు	54.072	68.482	2,4	75.300
త్రియుగ	ఉదయపూర్	-	55.291	3,9	64.400
నేపాల్ గంజ్	బంకే	48.556	57.535	1,9	62.000
సిద్ధార్థ్ నగర్	రూపందేహి	35.456	52.569	2,9	58.900
మధ్యపూర్- తిమ్మి	భక్తాపూర్	-	47.751	4,0	55.900
మేచి నగర్	జప	-	49.060	2,8	54.800
గులరియ	బర్డియ	-	46.011	4,1	50.700
త్రిభువన నగర్	దంగ్దౌకురి	29.152	43.126	4,0	50.500
ఇటహ	సంసారి	-	41.210	4,3	48.800
లేన్కత్	కాశి	-	41.369	3,2	46.900
టికాపూర్	కైలాలి	-	38.722	4,1	45.500
కిర్తిపూర్	ఖాట్మండు	-	40.845	2,7	45.400
రత్నానగర్	చిత్వాన్	-	37.791	4,1	44.500
కమలమయి	సింధూలి	-	32.828	5,3	40.400
కలైయా	బర	17.265	32.260	5,6	40.100
తులసీపూర్	దంగ్దేఖురి	20.752	33.876	4,0	39.600
భీరేంధ్ర నగర్	సుర్ఖేట్	22.888	31.381	3,1	35.500
దమక్	జప	41.419	35.009	-1,7	35.000
రాజ్ బిరాజ్	సప్తరి	23.847	30.353	2,3	33.200
కపిలబస్తు	కపిలబస్తు	17.146	27.170	4,6	32.500
బ్యాస్	తనహు	20.175	28.245	3,4	32.300
లహన్	సిరాహ	19.046	27.654	3,8	32.100
పుతలిబజార్	స్యంజ	-	29.667	1,4	31.400
ప్రుథ్వినారాయణ్	గోర్ఖా	-	25.738	2,2	28.100
పనౌటి	కభ్రేపలంచోక్	-	25.563	2,4	28.100
గౌర్	రౌతహట్	23.258	25.383	2,2	27.700
దీపాయల్-సిల్గధి	దోటి	12.259	22.061	5,8	27.600
ఇనరువ	సన్సరి	18.562	23.200	2,2	25.300
సిరాహ	సిరాహ	-	23.988	1,0	25.000
రాంగ్రాం	నవల్ పరసి	-	22.630	1,8	24.300
తాన్సేన్	పల్ప	13.617	20.431	4,0	23.900
జలేశ్వర్	మహోత్తరి	18.161	22.046	2,0	23.900
భగ్లంగ్	భగ్లంగ్	-	20.852	3,2	23.700
భీమేశ్వర్	డోలఖ	-	21.916	1,3	23.100
ఖడ్బరి	సంకువసభ	-	21.789	1,5	23.100
ధనుకుట	ధనుకుట	17.155	20.668	1,9	22.300
బీదుర్	నువాకోట్	18.862	21.193	1,3	22.300
వలింగ్	స్యంజ	-	20.414	2,0	22.100
నారాయణ్	దైలేఖ్	-	19.446	2,1	21.100
మలంగ్వ	సర్లహి	13.666	18.484	2,7	20.600
భధ్రపూర్	జప	15.123	18.145	1,8	19.500
అమరగడి	దడేల్ధుర	-	18.390	1,1	19.200
దశరథచండ్	భైతడ్	-	18.345	0,2	18.500
ఇలాం	ఇలాం	13.150	16.237	2,1	17.600
బనేప	కభ్రేపలంచోక్	12.622	15.822	2,3	17.300
ధులికేల్	కభ్రేప్లంచోక్	9.664	11.521	1,6	12.300
మొత్తం పట్టణ జనాభా		1.742.359	3.197.834	3,5	3.545.500
increase 91-01 for first 36 mun.				1.742.359	2.528.218

¹ 1991 నాటికి కేవలం 36 మున్సిపాలిటీలు మాత్రమే ఏర్పాటు చేయబడినాయి

[మార్చు] సెలవు దినములు

నేపాల్ కు నాలుగు పంచాంగాలు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వపు సౌర మాన పంచాంగము. చాంద్రమాన పంచాంగము. నేపాలి సాంప్రదాయ పంచాంగము. పాశ్చాత్య పంచాంగము. నేపాల్ మతపరమైన సెలవు దినాలన్నీ చాంద్రమాస పంచాంగము ప్రకారము ఉంటాయి. అందువల్ల నేపాలీలకు సెలవు దినాల కోసమై ఒక స్థిరమైన తేదీలు అంటూ ఉండవు. సాధారణంగా రెండు ముఖ్యమైన సెలవు దినములు దషైన్,తిహార్ లు,అక్టోబర్, నవంబర్ మాసాలలో వస్తాయి.

[మార్చు] బయటి లింకులు

• నేపాలి రాజ్య అంతర్జాలం
• CIA World Factbook సి.ఏ.ఐ> వెబ్ సైటు లొ నేపాల్ (2000)
• నేపాలి జనాభా నివేదిక (2002)
• నేపాలి వార్తలు
• నేపాలి టైమ్స్
• Newslook Magazine
• Newa Post
• NepalOnline.com
• Free Expression in Nepal
• Kantipur Online
• City Times
• United We Blog!
• International Nepal Solidarity Network
• Samudaya
• FreeNepal.org
• myfreenepal

[మార్చు] మరిన్ని విషయాలకు ఈక్రింద ఉన్న రచనలు చూడండి

• Barbara Crossette. 1995. So Close to Heaven: The Vanishing Buddhist Kingdoms of the Himalayas. New York: Vintage. (ISBN 0679743634)
• Bista, Dor Bahadur. The Peoples of Nepal
• Peter Matthiessen.1993, "The Snow Leopard".(ISBN 0-00-272025-6)
• Joe Simpson. 1997. "Storms of Silence"
• Samrat Upadhyay. 2001. "Arresting God in Kathmandu"
• Joseph R. Pietri.2001. "The King of Nepal"
• Maurice Herzog.1951. "Annapurna"
• Dervla Murphy.1967. "The Waiting Land"
• Jon Kraukauer.1997. "Into Thin Air"
• Indra Majupuria.1996. "Nepalese Women". (ISBN 974-89675-6-5)
• Dor Bahadur Bista.1996. "People of Nepal". Kathmandu.
• Eva Kipp.1995. "Bending Bamboo Changing Winds". (ISBN 81-7303-037-5)
• Broughton Coburn.1982/1991. "Nepali Ama". (ISBN 0-918373-74-3)

చూ • చ • మా దక్షిణ ఆసియా దేశాలు
బంగ్లాదేశ్ · భూటాన్ · భారత దేశము · మాల్దీవులు · నేపాల్ · పాకిస్తాన్ · శ్రీలంక కొన్నిసార్లు ఈ దేశాలను కూడా దక్షిణాసియా దేశాలుగా పరిగణిస్తారు:  ఆఫ్ఘనిస్తాన్ • ఇరాన్ • మయన్మార్ • British Indian Ocean Territory • టిబెట్

చూ • చ • మా ఆసియా దేశాలు

ఆఫ్ఘనిస్తాన్ · ఆర్మేనియా · అజెర్‌బైజాన్1 · బహ్రయిన్ · బంగ్లాదేశ్ · భూటాన్ · బ్రూనై · కంబోడియా · చైనా · తూర్పు తైమూర్ · సైప్రస్1 · జార్జియా1 · భారత దేశము · ఇండొనేషియా · ఇరాన్ · ఇరాక్ · ఇస్రాయెల్ · జపాన్ · జోర్డాన్ · కజకస్తాన్1 · దక్షిణ కొరియా · ఉత్తర కొరియా · కువైట్ · కిర్గిజిస్తాన్ · లావోస్ · లెబనాన్ · మలేషియా · మాల్దీవులు · మంగోలియా · మయన్మార్ · నేపాల్ · ఒమన్ · పాకిస్తాన్ · ఫిలిప్పీన్స్ · కతర్ · రష్యా1 · సౌదీఅరేబియా · సింగపూర్ · శ్రీలంక · సిరియా · తజికిస్తాన్ · తైవాన్ · థాయిలాండ్ · టర్కీ1 · టుర్క్‌మెనిస్తాన్ · యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ · ఉజ్బెకిస్తాన్ · వియత్నాం · యెమెన్1 1 ఐరోపా, ఆసియా - రెండు ఖండాలలోనూ విస్తరించిన దేశం.

చూ • చ • మా సార్క్
సభ్య దేశాలు	ఆఫ్ఘనిస్తాన్ · బంగ్లాదేశ్ · భూటాన్ · భారతదేశం · మాల్దీవులు · నేపాల్ · పాకిస్తాన్ · శ్రీలంక
పరిశీలకులు	చైనా · ఐరోపా సమాఖ్య · ఇరాన్ · జపాన్ · అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు · దక్షిణ కొరియా