Różańsko

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°51'00" N 14°46'60" E52.85 14.7833333 (Różańsko)


Różańsko
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	myśliborski
Gmina	Dębno
Sołtys	Jolanta Wolska
Położenie	52° 51' 00'' N 14° 46' 60'' E
Wysokość	49 m n.p.m.
Liczba mieszkańców (2007) • liczba ludności	638
Strefa numeracyjna (do 2005)	95
Kod pocztowy	74-311
Tablice rejestracyjne	ZMY
Położenie na mapie Polski Różańsko

Różańsko (niem. Rosenthal) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Dębno. W jej skład wchodzą osady: Grzybno, Juncewo, Sulisław, Piołunek.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Zabudowa ulicowa z owalnicą bez wyraźnego centrum. Nowa część biegnie w kierunku stacji kolejowej (1 km na wsch.).

[edytuj] Historia

Ślady osadnictwa z epoki kamiennej; w okresie międzywojennym znaleziono sztylet krzemienny, topór krzemienny i krzemienne groty strzał. Wiele znalezisk pochodzi z okresu (wg histografii niemieckiej) 150 r. p. n. e. – ok. 600 n.e., najliczniejsze znaleziska dotyczą II wieku n. e. Były to liczne pojedyncze groby, w tym grób określany jako „grób zachodnio-burgundzkiej” księżnej. Wśród bogatego wyposażenia znaleziono m.in.: złote breloczki, szklane paciorki w kolorze białym i niebieskim, brązowy wisiorek, okucia drewnianej skrzyni, gliniaste przęśliki, okucia rogu do picia, żelazny nóż. Na cmentarzysku znaleziono liczne skorupy gliniaste oraz kuliste naczynia.
Dwa cmentarzyska kultury łużyckiej na terenie Nadleśnictwa Różańsko: pierwsze odkryte w 1994 r., zakwalifikowane jako cmentarzysko popielnicowe z epoki brązu (X-V w p.n.e.); drugie odkryte w 1999 r. podczas prac leśnych, datowane na epokę żelaza (ok. V w. p.n.e.)
1337 – pierwsza wzmianka w księdze ziemskiej margrabiego brandenburskiego Ludwika Starszego pod nazwą Rosental; wieś chłopska z 67 łanami, jako właścicieli wymienia się Heine von Schönebecka oraz ród von Wedel; we wsi są dwie karczmy. Nazwa wywodzić się miała od rosnących w dużej ilości dzikich róż.
1454 - książę Fryderyk ofiarował 1/4 wsi kolegiacie w Myśliborzu, pozostałą część posiadał Mikołaj von Damnitz
1489 - zbudowano kościół na planie prostokąta bez chóru i wieży
Od 1608 – wieś sołtysia, własność margrabiów brandenburskich, należy domeny w Tham (Dębno)
Pocz. XVIII w. – zbudowano nowy kościół z ryglową wieżą
Ok. 1718 - istnieje we wsi funkcja leśniczego królewskiego
1734 – pożar wieży kościelnej
1735 – odbudowa wieży kościelnej
1774 - utworzona zostaje pierwsza szkoła licząca 81 uczniów
1808 - jako właściciel występuje „koniuszy von Dresedow”
Od 1856 – wieś należy do rodu von Trelow
Pocz. XIX w. – we wsi jest 22 chłopów, 22 zagrodników i tyle samo drobnych właścicieli, posiadających do 15 ha ziemi; Różańsko przejściowo należy do majątku w Dolsku.
1 poł. XIX w. - mieszkańcy zatrudnieni byli w zawodach i rzemiosłach: naczelnik domeny, burmistrz, urzędnik stanu cywilnego, policjant, 3 szewców, 3 krawców, 3 sklepy spożywcze, urząd pocztowy, 2 listonoszy, handlarz jajami i dziczyzną, zrzeszenia kupna i sprzedaży, 2 kołodziejów, 2 malarzy, 1 rzeźnia ze sklepem, 1 hurtownik mięsa, 2 ogrodników, 2 młyny (parowy i wodny), 2 kuźnie, warsztat stolarski, 3 restauracje, szynkarz, zdun, 1 piekarnia, 2 sklepy z rowerami, 2 fryzjerów, rymarz, fotograf, pantoflarz i cieśla oraz robotnicy roli i leśni.
1872- gruntowna przebudowa kościoła, wg danych umieszczonych w kuli wieńczącej wieżę, dobudowano półkolistą apsydę do elewacji wschodniej oraz transept
31.08.1882 – otwarta zostaje linia kolejowa Stargard Szczeciński – Kostrzyn nad Odrą, przebiegająca przez Różańsko
Ok. 1912 - założono straż pożarną
Przed I wojną światową – elektryfikacja wsi
Ok. 1914 – Różańsko ponownie wsią gminną; 23 zagrody o wielkości 33-62 ha
3.02.1945 – wyzwolenie przez wojska 2 Armii Pancernej 1 Frontu Białoruskiego
1945 – remont kościoła, wymieniono m.in. pokrycie dachu z dachówki na blachę
1999 - rozpoczęto wydobycie gazu ziemnego z odwiertu należącego do Kopalni „Dębno”; zasoby złoża szacuje się na ok. 2398 mln m³
16.10.1999 – zamknięto linię kolejową Stargard Szczeciński – Kostrzyn nad Odrą
2005 - budowa wiejskiego Ośrodka Kultury

[edytuj] Gospodarka

Struktura działalności gospodarczej na dzień 31.10.2005 (liczba zakładów):

produkcja – 2
usługi – 5
handel – 4
transport - 3

Największym zakładem pracy jest Nadleśnictwo Różańsko.

Powierzchnia gruntów rolnych wynosi: 743,5 ha, w tym:

Grunty orne - 503,5 ha
Użytki zielone - 223,5 ha
Pozostałe - 17,5 ha

[edytuj] Edukacja

Szkoła Podstawowa; 6 oddziałów szkolnych oraz 1 oddział przedszkolny

[edytuj] Organizacje i instytucje

Nadleśnictwo Różańsko; nadleśniczy Maria Brzozowska. Nadleśnictwo jednoobrębowe, utworzone 01.01.1995 r., pow. ogólna 14101,09 ha (stan 31.12.2006), pow. leśna 13100 ha, zasięg terytorialny 332,34 km2. W skład Nadleśnictwa wchodzi 8 leśnictw: Chłopiny, Chłopowo, Dolsk, Dyszno, Pszczelnik, Smoliny, Różańsko i Nowogródek^[1]. Na terenie Nadleśnictwa znajdują się trzy rezerwaty przyrody o łącznej pow. 251,80 ha: Czapli Ostrów, Długogóry, Bagno Chłopiny^[2]. Udział poszczególnych gatunków wg zajmowanej powierzchni: sosna 67,7%, świerk 3,9%, dąb 5,4%, buk 5,0%, brzoza 7,8%, pozostałe liściaste 8,6%, pozostałe iglaste 1,6%. Przeciętny wiek drzewostanów 61 lat, przeciętna zasobność drzewostanów 223 m3/ha.
Klub Sportowy LZS „Sokół” Różańsko, założony w 1946 r., barwy: zielono-białe, prezes Zenobiusz Łagoszniak
Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy "Feniks" Różańsko; prezes: Barbara Wysocka; sekcja: warcaby 100–polowe.
Filia Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Lekarzy Rodzinnych w Dębnie
Filia Biblioteki Miejskiej w Dębnie, w budynku świetlicy (dawny sklep GS)
Ochotnicza Straż Pożarna
Urząd pocztowy
Towarzystwo Przyjaciół Lasu
SK LOP
SK LOK

[edytuj] Parafia

Parafia Różańsko do końca II wojny światowej należała do gminy ewangelików reformowanych. Ostatni pastor został zamordowany przez wojska radzieckie, które zajęły plebanię, a w kościele urządzono skład zboża. Po przybyciu osadników z terenów wschodnich II Rzeczpospolitej, w budynku plebanii urządzono posterunek milicji, spalono wszystkie dokumenty pozostałe po ewangelikach. Od 29.09.1946^[3] parafię obsługiwał proboszcz parafii w Myśliborzu ks. Jan Wojtysiak, od 25.12.1947 pierwszy miejscowy proboszcz ks. Andrzej Misztal, po 10 m-cach ksiądz diecezjalny Mieczysław Kaniewski (do 18.02.1948). Parafia posiadała trzy kościoły filialne: w Rościnie, Dolsku i Dysznie. Przez pewien czas parafia pozostawała bez księdza, od 30.05.1949 parafię powierzono Księżom Salezjanom^[4], pierwszy proboszcz ks. Jan Romanowicz SDB (Parafię erygowano 1.06.1951 r.) , 1956-1970 ks. Wiktor Jacewicz SDB, 1970 – 1973 ks. Kazimierz Jach (5.09.1971 do parafii dołączono kościół w Chłopowie, dotychczas należący do Warnic, w 1972 otwarto kaplicę w Ostrowcu), 1973-1982 ks. Józef Boraski SDB, od 1982 ks. Tadeusz Krupa SDB (rozpoczęła funkcjonowanie kaplica w Pszczelniku), następnie ks. Antoni Ciemiega SDB, później przez 2 lata ks. Józef Balawander SDB, po nim ks. Stanisław Pikor SDB, od 1999 ks. Leszek Balicki SDB.

[edytuj] Atrakcje turystyczne

Kościół parafialny Rzymsko-Katolicki p.w. św. Michała - kościół barokowy z kamienia i cegły, z elementami neoromańskimi, zbudowany na planie krzyża łacińskiego na pocz. XVIII w.; wieża o konstrukcji ryglowej (odbudowana w 1735 r.) zwieńczona latarnią przykrytą zdwojonymi daszkami. W 1872 r. dobudowano transept i apsydę. W płd. ramieniu transeptu empora kolatorska z XVIII w. (pochodząca z kościoła w Dolsku). Z dawnego wyposażenia zachowała się barokowa, polichromowana ambona z XVIII w., empora organowa z XIX w. i chrzcielnica. Dwa klasycystyczne ołtarze (główny i boczny) z końca XVIII w. pochodzą ze zniszczonego w 1945 r. kościoła w pobliskim Ostrowcu). Wpisany do rejestru zabytków pod nr 252^[5].
Młyn szachulcowy z XIX w., przy drodze do nieczynnej obecnie stacji kolejowej
Przez Różańsko przebiegają szlaki turystyczne: żółty „Nad rzeką Kosą”