Barnówko
Z Wikipedii
Współrzędne: 52°46'60" N 14°46'" E
Barnówko | |
Województwo | zachodniopomorskie |
Powiat | myśliborski |
Gmina | Dębno |
Sołtys | Janusz Fabiańczyk |
Położenie | 52° 46' 60'' N 14° 46' E |
Wysokość | 47 m n.p.m. |
Liczba mieszkańców (2007) • liczba ludności |
290 |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
95 |
Kod pocztowy | 74-311 Różańsko |
Tablice rejestracyjne | ZMY |
Położenie na mapie Polski
|
Barnówko (niem. Berneuchen) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie myśliborskim, w gminie Dębno.
Niemiecka nazwa Berneuchen, przeniesiona przez osadników w toku kolonizacji w XIII-XIV w. z rejonów Połabszczyzny, pochodzi od brandenburskiego Bernau.
Spis treści |
[edytuj] Historia
- XIII–XIV w. – kolonizacja niemiecka, ludność polską przesiedlano do „chyży” (osada pod wsią, miastem)
- 1300 - pierwsza wzmianka pod nazwą Barnow
- 1317 - margrabia Waldemar nadał prawa miejskie na prawie myśliborskim, co oznaczało, że nie trzeba było przebudowywać osady i stawiać ratusza; miasteczko było umocnione wałem ziemnym i fosą, murów obronnych nigdy nie wzniesiono, zbudowano natomiast dwie umocnione bramy miejskie: Dębnowską i Tarnowską.
- 1347-1367 - w Barnówku wymieniany jest ród Mörner, który zakupił miasteczko wraz z Uchtenhagenami od panów Stegelitz
- I.1349 – Mörnerowie wspólnie z Arnoldem i Henningiem von Uchtenhagen otrzymują miasteczko w lenno od margrabiego Ludwika
- 1350 – wzmianka pod nazwą Bernow
- 1486 - wzmianka pod nazwą Bernowichen
- 2 poł. XVI w. - w Barnówku wymieniany jest ród Kuhmeise
- 1608 - utrata praw miejskich
- 1616 - kanclerz nowomarchijski Hans von Borne, który był właścicielem dóbr w Szumiłowie, posiadał zamek w Barnówku[1]
- XVII–XIX w. – właścicielem Barnówka jest rodzina von dem Borne
- 1780 - wybudowano pałac
- 1860 - wybudowano oranżerię
- 1871 - założono stawy rybne; pierwsza wzmianka o hodowli prowadzonej przez niemieckiego hrabiego Maxa von dem Borne
- 1881 - poprowadzono linię kolejową z Kostrzyna do Myśliborza, ale stację zlokalizowano 2,5 km od wsi
- XII.1890 - niemiecki hodowca Max von dem Borne sprowadził pierwsze 100 osobników raka pręgowatego, pochodzących z rzeki Delaware w stanie Pensylwania w Stany Zjednoczone Ameryki Płn.. Miejscem introdukcji był staw o powierzchni około 1000 m² położony nad rzeką Myślą w Barnówku[2]
- 03.02.1945 - wyzwolenie przez 5 Armię 1 Frontu Białoruskiego
- 14-23.04.1945 - w Barnówku stacjonuje I Pułk Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”; lotnisko zbudowano na polach obok lasu, przy szosie i linii kolejowej z Myśliborza do Kostrzyna
- 1945 - pałac spalony w wyniku działań wojennych
- 1993 - Zielonogórski Zakład Górnictwa Nafty i Gazu dokonał odkrycia złoża ropy naftowej i gazu ziemnego Barnówko – Mostno – Buszewo.
[edytuj] Ludność
Rok | Ludność |
1933 | 519[3] |
1939 | 454 |
2007 | 290 |
[edytuj] Edukacja
- Niepubliczna Szkoła Podstawowa, założona przez Stowarzyszenie Edukacyjne Na Rzecz Rozwoju Wsi: Mostno, Więcław, Łazy i Barnówko „Nasza Szkoła” w Barnówku; otwarcie 01.09.2004 r.; budynek szkoły wyremontowany w 2006 r.ze środków Unii Europejskiej, stowarzyszenia i darczyńców[4].
[edytuj] Organizacje
- Stowarzyszenie Edukacyjne Na Rzecz Rozwoju Wsi: Mostno, Więcław, Łazy i Barnówko „Nasza Szkoła” - organizacja pozarządową posiadającą status organizacji pożytku publicznego, założona przez rodziców uczniów i mieszkańców tych miejscowości w lutym 2004 r., w maju 2004 r. wpis do KRS w Szczecinie. Głównym celem jest prowadzenie Niepublicznej Szkoły Podstawowej w Barnówku i od 01.09.2006 r. Małego Przedszkola ”Leśne skrzaty”. Prezes – Henryk Bieniek[5].
[edytuj] Gospodarka
- Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA w Warszawie. Kopalnia ropy naftowej i gazu ziemnego Dębno - aktualnie uważane za największe w Polsce złoże ropno-gazowe, znane jako BMB (Barnówko – Mostno – Buszewo); zasoby wydobywalne ropy 7 963,93 mln ton, zasoby przemysłowe ropy 7 960,47 mln ton, wydobycie w 2005 r. 455,25 mln ton[6] oraz zasoby 7,65 mld m³ gazu ziemnego; wg innych danych geologiczne zasoby sięgają 60 mln ton ropy naftowej i 30 mld m³ gazu ziemnego[7]. W 1994 r. uzyskano przypływ gazu i ropy w otworach Barnówko-1 i Buszewo-1. Pierwotnie sądzono, że odkryto 3 niewielkie złoża położone obok siebie, jednak po wykonaniu zdjęcia 3D oraz odwierceniu kolejnych otworów potwierdziło się przypuszczenie, że jest to jedno złoże ropy naftowej z czapą gazową. Eksploatacja od 2000 r., obecnie ze złoża BMB pochodzi ok. 80% krajowego wydobycia ropy naftowej na lądzie.
- Gospodarstwo rybackie Stanisław Janicki, Barnówko 49 - obejmuje kilkadziesiąt stawów o łącznej pow. 300 ha. Założone w 1871 r. przez Maxa von dem Borne. W grudniu 1890 r. sprowadził on ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej nieznany dotąd w Europie gatunek raka pręgowatego. Niedługo po tym powódź przerwała groblę stawu i uwolniła część raków. Rzeką Myślą rak pręgowaty przedostał się do Odry i dalej na teren Wielkopolski i Pomorza Zachodniego, a następnie dotarł do dorzecza Wisły i opanował praktycznie obszar całego kraju z wyjątkiem skrawka południowo-wschodniej Polski. Max von dem Borne sprowadził również suma kalifornijskiego (ryba drapieżna, dochodząca w wodach macierzystych do metra długości), jednak w nowym środowisku skarlał i osiąga maksimum 25 centymetrów. W późniejszych czasach gospodarstwo rybackie słynęło z hodowli karpia królewskiego. Obecnie prowadzi sprzedaż ryb konsumpcyjnych, materiału zarybieniowego (wylęg, lipcówka, narybek, kroczek), kolorowych rybek (karp koi, karaś, jaź) oraz dwa łowiska wędkarskie, a także jeziora Zielone oraz Postne, zarybiane takimi gatunkami ryb jak: karp, amur, lin, szczupak, sandacz, sum[8].
[edytuj] Atrakcje turystyczne
- Park - założony w 2 poł. XVIII w., usytuowany w płd. części wsi nad brzegiem rzeki Myśli. W skład kompleksu wchodzą ruiny pałacu i oranżerii, zniszczony układ dróg i wnętrz parkowych, częściowo zachowany cenny starodrzew (dwa dęby „Guślarze”, klony, sokora chińska, choina kanadyjska) i budynki gospodarcze z 2 poł. XIX w. Pod koniec XIX w. parku przebudowano i poszerzono o łąki i stawy rybne zajmujące 36 ha powierzchni. Wpisany do rejestru zabytków pod numerem 274/79[9]
- Pomnik żołnierza niemieckiego z I wojny światowej
- Teren ostatniego lotniska I Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa”
- Gniazdo bociana czarnego (pomnik przyrody)
- Przez wieś przebiegają szlaki turystyczne: czerwony – „Wokół Dębna”, żółty „Nad rzeką Kosą”
[edytuj] Bibliografia
- Czacharowski A., Społeczne i polityczne siły w walce o Nową Marchię w latach 1319-1373, PWN Oddział Poznań 1968.
- Mała szkoła na turystycznym szlaku.
- Popowska-Taborska H., Duma J., Rzetelska-Feleszko E., Onomastyka i dialektologia, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy 1997, ISBN:8386619325, str. 57
- Rymar E., Rycerstwo Nowej Marchii w czasach margrabiego Jana kostrzyńskiego, Rocznik Lubuski tom XXVII cz. I, Zielona Góra 2001
- Taszycki W., Onomastica, Polska Akademia Nauk Komitet Językoznawstwa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1955.
Przypisy
- ↑ Szumiłowo w www.kostrzyn.pl.
- ↑ Księga gatunków obcych inwazyjnych w Polsce.
- ↑ Deutsche Verwaltungsgeschichte.
- ↑ Urząd Miejski w Dębnie.
- ↑ Niepubliczna Szkoła Podstawowa w Barnówku.
- ↑ Państwowy Instytut Geologiczny.
- ↑ Geofizyka Toruń Sp. z o.o..
- ↑ Gospodarstwo Rybackie Barnówko.
- ↑ Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Szczecinie.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Wsie sołeckie: Barnówko • Bogusław • Cychry • Dargomyśl • Dolsk • Dyszno • Grzymiradz • Krężelin • Krześnica • Młyniska • Mostno-Więcław • Oborzany • Ostrowiec • Różańsko • Sarbinowo • Smolnica • Suchlica • Warnice
Miejscowości niesołeckie: Borne • Borówno • Choszczówko • Grzybno • Hajnówka • Juncewo • Klępin • Łazy • Piołunek • Przylaszczka • Radzicz • Sulisław • Turze