See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Brandenburgia - Wikipedia, wolna encyklopedia

Brandenburgia

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy kraju związkowego. Zobacz też: prowincja pruska o tej samej nazwie.
Brandenburgia
Herb Brandenburgii
Flaga  Brandenburgii

Herb Brandenburgii Flaga Brandenburgii
Położenie Brandenburgii na mapie Niemiec
Pełna nazwa
kraju związkowego (niem.)
Brandenburg
Stolica kraju związkowego Poczdam
ISO 3166-2: DE-BR
Hymn kraju związkowego Märkische Heide (nieoficjalny)
Powierzchnia 29 478,61 km²
Ludność 2 550 200 mieszk.
(30 września 2006)
Gęstość zaludnienia 86,5 mieszk./km²
Szczegółowy podział administracyjny
powiaty miasta
na prawach powiatu
4
powiaty ziemskie 14
gminy 420
Premier Matthias Platzeck (SPD)
Partia rządząca koalicja SPD/CDU
Skład landtagu:
CDU 20
SPD 33
Partia Zielonych 9
Linke 29
DVU 6
Ostatnie wybory 19 września 2004
Najbliższe wybory 2009
Liczba posłów do
Rady Federalnej
4
Zadłużenie publiczne kraju 16,4 miliardów €
(2004)
Zadłużenie publiczne
w przeliczeniu na mieszkańca
6387 €
(2004)

oficjalna strona: www.brandenburgia.pl

Brandenburgia (niem. Brandenburg, dlnłuż. Bramborska, grnłuż. Braniborska) - jeden z 16 krajów związkowych Niemiec. Podobnie jak pozostałe kraje związkowe we wschodniej części kraju, powstała w 1990 roku po połączeniu NRD z RFN. Stolicą jest Poczdam. Obecny premier Brandenburgii to Matthias Platzeck (SPD), stojący na czele lokalnej koalicji SPD/CDU.

Spis treści

[edytuj] Geografia

Na terenie Brandenburgii leży Berlin, wydzielony jako osobny kraj związkowy. Brandenburgia graniczy z Polską oraz krajami związkowymi: Meklemburgią-Pomorzem Przednim, Saksonią, Saksonią-Anhalt i Dolną Saksonią.

Część granicy wschodniej tworzy rzeka Odra; podobną rolę na zachodzie pełni Łaba. Pozostałe ważniejsze rzeki to Sprewa i Hawela. Na południu jest podmokły region zwany Spreewald; jest to najbardziej na północ wysunięta część Łużyc, do dzisiaj zamieszkiwanych przez potomków pierwotnych mieszkańców tych ziem, Serbołużyczan. W tej części oprócz niemieckiego jest również w użyciu język łużycki.

[edytuj] Historia

Z historycznego punktu widzenia, Brandenburgia była quasi-niepodległym krajem i rdzeniem zjednoczonych krajów związkowych niemieckich. Na jej terenie położna była przyszła stolica kraju Berlin i począwszy od roku 1618 zarówno Brandenburgia, jak i Prusy (jako Brandenburgia-Prusy) były rządzone przez książąt (później królów) Prus z dynastii Hohenzollernów.

Na początku X wieku plemiona germańskie zaczęły przemieszczać się na wschód i zdobywać tereny pomiędzy Łabą i Odrą, zamieszkane dotąd przez Słowian połabskich. Dzisiejsi Serbołużyczanie i Pomorzanie są potomkami pierwotnych mieszkańców tych ziem.

W 948 król Otton I Wielki ustanowił niemiecką kontrolę nad w większości słowiańskimi mieszkańcami tych ziem i ustanowił biskupstwa w Havelbergu (ówczesna nazwa Hobolin) i Brandenburgu. Jednak po śmierci Ottona I (973), wybucha w 983 wielkie powstanie Słowian. Niemcy tracą wtedy znaczną część zdobytych terenów i zmuszeni są wycofać się na zachód od Łaby.

W 1134, po przeprowadzeniu skutecznej akcji przeciwko Słowianom, Marchię Północną otrzymuje od cesarza Lotara III Albrecht Niedźwiedź.

Kontrola Alberta nad tym terytorium przez dziesięciolecia była tylko nominalna, ale zaangażował się on w wiele wypraw przeciwko Słowianom połabskim. Dzięki temu, a także dzięki wysiłkom dyplomatycznym jego władza stała się w połowie stulecia bardziej rzeczywista. W 1150 formalnie odziedziczył on Brandenburgię po ostatnim władcy połabskim, Przybysławie, a w 1157 została ostateczne utworzona Marchia Brandenburska. Albert i jego następcy z dynastii Askańczyków uczynili dużo dla chrystianizacji i rozwoju tych ziem. W tym czasie doszło w Polsce do rozbicia dzielnicowego i granica Wielkich Niemiec przesunęła się tak bardzo na wschód, że Brandenburgia stała się terenem granicznym między państwami Niemców i Słowian.

W 1320 wygasła brandenburska linia Askańczyków, stąd od 1323 do 1373 Brandenburgią władają przedstawiciele dynastii Wittelsbachów, znani bardziej jako władcy Bawarii. Po okresie rządów Luksemburgów, w 1415, marchia zostaje podarowana przez króla Zygmunta dynastii Hohenzollernów, którzy rządzą nią aż do końca pierwszej wojny światowej. Dodatkowo, od 1356 do końca istnienia Cesarstwa w 1806, margrabiowie Brandenburgii są również elektorami Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Brandenburgia była jednym ze stanów niemieckich, który w XVI w. (1539) przyjął wyznanie reformowane. W następnym stuleciu nastąpił rozwój i w 1618 rozszerzenie jej terenów o księstwo Prus i Prus Wschodnich, a także (w 1614) o tereny położone wzdłuż Renu. Powstałe w rezultacie państwo było niespójne i trudne do obrony, co dało się we znaki podczas wojny trzydziestoletniej.

Pomimo zniszczeń wojennych, dzięki utalentowanym władcom Brandenburgia zdołała wyrosnąć na znaczącą potęgę militarną Europy. Pierwszym z tych władców był Fryderyk Wilhelm , zwany "Wielkim Elektorem", który doprowadził do odbudowy i zjednoczenia kraju. Przeniósł on stolicę z Brandenburga do Poczdamu.

Po śmierci Fryderyka Wilhelma w 1688, władzę po nim przejął syn, również Fryderyk. W 1701 przyjął on tytuł króla Prus jako Fryderyk I. Odtąd Brandenburgia staje się formalnie częścią królestwa Prus, jako prowincja Brandenburgia (dotychczasowy teren Prus stał się prowincją Prusy Wschodnie. Brandenburgia składała się z dwóch rejencji: berlińskiej i frankfurckiej.

Po 1945 roku tereny Brandenburgii zmniejszyły się o obszary na wschód od Odry, tzw. Nowa Marchia, niem. Neumark, (m.in. Gorzów Wielkopolski, Słubice i Kostrzyn nad Odrą), które jako Ziemię Lubuską przyłączono do Polski. W latach 1947-52 istniał niezależny kraj związkowy Brandenburgia jako część okupacyjnej strefy sowieckiej, a później NRD. Został on zlikwidowany w wyniku reformy administracyjnej centralizującej władzę w NRD na wzór sowiecki. W 1990 kraj związkowy Brandenburgia wskrzeszono - jego stolicą stał się jednak nie Berlin a Poczdam.

Obecny kraj związkowy Brandenburgia powstał po ponownym połączeniu się Niemiec w 1990. W 1995 władze Berlina i Brandenburgii postanowiły połączyć oba kraje związkowe (powstałby kraj związkowy Berlin-Brandenburgia), ale ten pomysł został odrzucony w referendum w 1996 r. (głosami mieszkańców Brandenburgii). Obecnie prowadzone są ponowne negocjacje nad połączeniem obu krajów związkowych (zwolennikiem tego jest m.in. Klaus Wowereit, obecny burmistrz Berlina). Jako uzasadnienie podkreśla się głównie argumenty finansowe oraz tradycje historyczne. Pojawiły się nawet pomysły by zjednoczony land nazwać Prusami.

Zobacz też: Władcy Brandenburgii

[edytuj] Administracja

Powiaty Brandenburgii
Powiaty Brandenburgii

Administracyjnie Brandenburgia dzieli się na czternaście powiatów i cztery miasta na prawach powiatu.

[edytuj] Powiaty ziemskie i ich stolice:

  1. Powiat Barnim, Eberswalde
  2. Powiat Dahme-Spreewald, Lübben
  3. Powiat Elbe-Elster, Herzberg an der Elster
  4. Powiat Havelland, Rathenow
  5. Powiat Märkisch Oderland, Seelow
  6. Powiat Oberhavel, Oranienburg
  7. Powiat Oberspreewald-Lausitz, Senftenberg
  8. Powiat Oder-Spree, Beeskow
  9. Powiat Ostprignitz-Ruppin, Neuruppin
  10. Powiat Potsdam-Mittelmark, Belzig
  11. Powiat Prignitz, Perleberg
  12. Powiat Spree-Neiße, Forst
  13. Powiat Teltow-Fläming, Luckenwalde
  14. Powiat Uckermark, Prenzlau

[edytuj] Miasta na prawach powiatu:

  1. Brandenburg (BRB)
  2. Chociebuż (niem.Cottbus) (CB)
  3. Frankfurt nad Odrą (niem. Frankfurt an der Oder) (FF)
  4. Poczdam (niem. Potsdam) (P)

[edytuj] Atrakcje turystyczne

W Brandenburgii zachowało się wiele miast z historycznym centrum otoczonym murami miejskimi i basztami. Są to: Altlandsberg, Angermünde, Beelitz, Beeskow, Belzig, Brandenburg an der Havel, Dahme, Gransee, Herzberg (Elster), Jüterbog, Königs Wusterhausen, Kremmen, Kyritz, Lenzen (Elbe), Luckau, Mühlberg (Elbe), Nauen, Neuruppin, Peitz, Perleberg, Potsdam, Rheinsberg, Templin, Treuenbrietzen, Uebisau-Wahrenbrück, Werder (Havel), Wittstock (Dosse) i Ziesar.

Okręgi turystyczne w Brandenburgii i miejsca warte zwiedzenia:

Dla potrzeb ruchu turystycznego Brandenburgię podzielono na 13 "okręgów turystycznych". Podział ten nie pokrywa się z podziałem na okręgi. (w internecie: [1])

  • okręg Poczdam
  • okręg Havelland
    • stare miasto w Brandenburgu
    • Glindow
    • klasztor i kościół cystersów w Lehnin
  • okręg Fläming
    • zamek Eisenhardt w Belzig
    • zamek Rabenstein
    • zamek Ziesar
    • klasztor Zinna
  • okręg Prignitz
    • zamek w Bad Wilsnack (uzdrowisko)
    • klasztor cysterski w Heiligengrabe
  • okręg Ruppiner Land
  • okręg Uckermark
  • okręg Barnimer Land
  • okręg Märkisch-Oderland
    • Märkische Schweiz, Buckow
    • Oderbruch
  • okręg Oder-Spree-Seengebiet
    • Bad Saarow
    • klasztor cysterski w Neuzelle
  • okręg Dahme-Sehngebiet
  • okręg Spreewald
    • park i pałac Branitz
  • okręg Niederlausitz
  • okręg Elbe-Elster-Land

Ochrona przyrody

W Brandenburgii duże znaczenie przywiązuje się do ochrony przyrody. W 2002 r. utworzono 15 stref ochrony przyrody: jeden park narodowy, trzy rezerwaty biosfery i 11 parków przyrody. Pod względem wielkości powierzchni chronionej Brandenburgia jest trzecim krajem związkowym w Niemczech.

Strefy ochrony przyrody w Brandenburgii:

  • Park narodowy Unteres Odertal (106 km²)
  • Rezerwat biosfery Flusslandschaft Elbe (533 km²)
  • Rezerwat biosfery Schorfheide-Chorin (1.291 km²)
  • Rezerwat biosfery Spreewald (474 km²)
  • Park przyrody Barnim (750 km²)
  • Park przyrody Dahme-Heideseen (594 km²)
  • Park przyrody Hoher-Fläming (827 km²)
  • Park przyrody Märkische Schweiz (204 km²)
  • Park przyrody Niederlausitzer Heidelandschaft (490 km²)
  • Park przyrody Niederlausitzer Landrücken (580 km²)
  • Park przyrody Nuthe-Nieplitz (623 km²)
  • Park przyrody Schlaubetal (225 km²)
  • Park przyrody Uckermärkische Seen (895 km²)
  • Park przyrody Westhavelland (1.315 km²)
  • Park przyrody Stechlinsee (1.080 km²)

[edytuj] Linki zewnętrzne


aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -