Kryłów

Z Wikipedii

Współrzędne: 50°40'54" N 24°03'22" E50.6816667 24.0561111 (Kryłów)

Kryłów
Herb Kryłowa
Województwo	lubelskie
Powiat	hrubieszowski
Gmina	Mircze
Sołtys	Ryszard Wieczorek
Położenie	50° 40' 54'' N 24° 03' 22'' E
Liczba mieszkańców (2008)  • liczba ludności	365
Strefa numeracyjna (do 2005)	84
Kod pocztowy	22-530
Tablice rejestracyjne	LHR
Położenie na mapie Polski Kryłów
Strona internetowa wsi

Kryłów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Mircze.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie zamojskim.

Spis treści 1 Historia 2 Zabytki 3 Zobacz też 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Do 1869 roku miasto. Kryłów jest położony nad Bugiem 16 kilometrów na południe od miasta powiatowego Hrubieszowa w województwie lubelskim. Początki osadnictwa sięgają X wieku, na wyspie istniał gród, który był zapewne jednym z Grodów Czerwieńskich. Prawa miejskie Kryłów otrzymał około 1523 roku (w tym roku wymienia się Kryłów jako miasto), a stracił w 1869 roku. Najludniejszy był na początku XX wieku, mieszkało w nim około 3000 ludzi (Polaków, Żydów i Ukraińców). I wojna światowa zatrzymała szybki rozwój miasta. 25 marca 1945 r., we wczesnych godzinach rannych do Kryłowa przybyła banda UPA, która zajęła wieś wystawiając posterunki na jej obrzeżach. Członkowie UPA przebrani w mundury Armii Radzieckiej podeszli pod Posterunek Milicji Obywatelskiej. Wprowadzili w błąd funkcjonariuszy MO udając żołnierzy sowieckich eskortujących rzekomo zatrzymanego. Działając w błędzie co do tożsamości banderowców, funkcjonariusze MO wpuścili ich do pomieszczeń posterunku.Do posterunku sprawcy wprowadzili mjr Stanisława Basaja, pseud. „Ryś” , dowódcę Batalionów Chłopskich z okresu II wojny światowej, zatrzymanego w jednym z domostw w Kryłowie. Został on postawiony w rogu sali, zdjęto mu płaszcz i buty a następnie znęcano się nad nim bijąc po twarzy. Leżących na podłodze i skrępowanych funkcjonariuszy MO sprawcy rozebrali z odzienia i butów. Następnie dokonali na nich egzekucji, zabijając strzałami z broni palnej 17 milicjantów. Rannych dobijano. Na terenie wsi, w tym w pomieszczeniach posterunku, członkowie UPA dokonali zabójstw 28 cywilnych mieszkańców Kryłowa pozbawiając ich życia strzałami z broni palnej. Pod posterunek podjechały furmanki, powożone przez zmuszonych do tego, polskich gospodarzy, na które sprawcy załadowali zatrzymanych, skrępowanych mieszkańców Kryłowa. Na jednej z furmanek umieszczony został mjr Stanisław Basaj. Po przejechaniu ok. 1 km od Kryłowa, sprawcy kazali Adeli G. przesiąść się na furmankę, na której umieszczony był mjr mjr Stanisław Basaj. Leżał on na słomie, w pozycji „na brzuchu”, konwojowali ich na furmance czterej członkowie UPA. Po minięciu lasu małkowskiego i wjeździe do lasu w okolicy Dołhobyczowa, w odległości ok. 7 km od Kryłowa, furmanki rozdzielono. Banderowcy rozstrzelali sześciu furmanów, jednemu udało się zbiec. Furmanka, na której był mjr S. Basaj, odjechała w jedną z leśnych dróg, w nieznanym kierunku. Był przez pewien czas przetrzymywany przez członków UPA w warunkach urągających godności ludzkiej. Wcześniej okaleczony, został w bestialski sposób zamordowany w nieustalonym dotąd miejscu. Obecnie w sprawie zamordowania przez bandę UPA mjr Stanisława Basaja, 28 mieszkańców Kryłowa i 17 milicjantów toczy się śledztwo prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej. Spośród sprawców zbrodni świadkowie rozpoznali UkraińcówPiotra M., Mykołaja B., Mykołaja K., Władysława M., Juliana G., Mykołaja B., Tomasza L. Z uzyskanych w toku śledztwa informacji wynika, iż zamieszkiwali oni na terenie Ukrainy.

Przed II wojną światową liczył 2500 mieszkańców, w roku 1943 1500 ludzi, a po wojnie jedynie 300 osób, w drugiej połowie XX wieku Kryłów liczył najwięcej 600 mieszkańców. Dzisiaj liczy 365 osób (bez wsi Prehoryłe - 384 mieszkańców, która była zaliczana jako przedmieście Kryłowa - tak zdaniem wyliczano ludność Kryłowa przed 1943 rokiem, daje liczbę ludności odpowiednio: 1100 i obecnie 800 mieszkańców).

[edytuj] Zabytki

• Zamek Ostrorogów "Zamczysko" zamek w Kryłowie istniał od początków istnienia miejscowości, był drewniany. W 1497 roku Tęczyńscy rozpoczęli budowę murowanej twierdzy na wzór zamków Niemieckich. W XVII wieku Jan Ostroróg znany bardziej w Poznaniu wystawił zamek murowany, obronny. Zamek był rozbudowywany. Zamek Kryłowski kilkakrotnie niszczony przez Szwedów i Kozaków popadł w ruinę pod koniec XVIII wieku. Do dnia dzisiejszego zachowały się fragmenty murów, wały obronne i ogromna basteja o grubości ceglanych murów dochodzących do 2 - 3 metrów.
• Brama pałacowa neogotycka brama z domkiem odźwiernego prowadziła do pałacu, pałac zniszczyli hitlerowcy, obecnie pałac w Kryłowie jest użytkowany na powierzchni 1/3 co przed wojną. Park podworski wraz z bramą został utworzony w 1820 roku.
• Kościół rzymskokatolicki, kościół w Kryłowie pochodzi z roku 1859. Piękne wnętrze szczególnie witraże, sklepienia, ołtarz główny, organy w stylu neogotyckim (jak kościół) z 1841 roku.
• Figura św. Jana Niepomucena jak i pozostałości murów klasztornych Ojców Reformatów pochodzi z około 1768 roku, klasztor został zniesiony przez władze carskie na początku XIX wieku, oprócz klasztoru istniał również kościół. Figura świętego jest w stylu rokoko
• Budynek szkoły podstawowej został wzniesiony w końcu XIX wieku, w okolicy szkoły podstawowej można zobaczyć: były areszt gminny, były budynek urzędu gminy, kuźnię, i nowoczesny budynek strażnicy Straży Granicznej.
• pozostałości kryłowskiego rynku, obecnie prawie niezabudowanego
• pomnik w centrum wsi
• Trzy cmentarze:
  • rzymskokatolicki, z kaplicą cmentarną, i bardzo interesującym grobowcem dużych rozmiarów (około 10 metrów wysokości), jest to grobowiec rodziny Horodyskich i Chrzanowskich, na tym cmentarzy znajduje się również kwatera z I wojny światowej.
  • unicki (miejscowość: Prehoryłe) znajduje się na nim jeden z najstarszych nagrobków na lubelszczyźnie z roku 1772.
  • żydowski.
• 2,5 kilometra od centrum Kryłowa w miejscowości Kryłów Kolonia znajduje się kamienna figura Świętego Mikołaja, a obok figury świętego także kamienna figura wilka. Obok rzeźb tryska źródełko, które uchodzi za uzdrawiające bezpłodność.

[edytuj] Zobacz też

• Kryłów-Kolonia
• Prehoryłe
• Małków

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Kryłów - portal internetowy
• Cmentarz żydowski
• Wirtualne Roztocze ... - Galeria zdjęć z Kryłowa