Huszlew

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: zmienić styl z poetyckiej impresji na encyklopedyczną informację.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Współrzędne: 52°8' N 22°50' E52.1333333 22.8333333 (Huszlew)


Huszlew
Województwo	mazowieckie
Powiat	łosicki
Gmina	Huszlew
Położenie	52° 8' N 22° 50' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	530
Strefa numeracyjna (do 2005)	83
Kod pocztowy	08-206
Tablice rejestracyjne	WLS
Położenie na mapie Polski Huszlew

Huszlew – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie łosickim, w gminie Huszlew.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie bialskopodlaskim.

Miejscowość jest siedzibą gminy Huszlew.

Wieś jest położona 15 km na południowy wschód od Łosic nad rzeką Krzywulą.

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1390 r., kiedy to Abraham z Jaxów Chamiec – herbu Gryf otrzymuje od Władysława Jagiełły włości, wśród których znajduje się Huszlew. Wieś początkowo należąca do klucza woźnickiego, na przełomie XV i XVI w. usamodzielnia się. Z wcześniejszego okresu pochodzi położone na łąkach grodzisko datowane na IX-X w. W miejscowym dworze rezydowała do 1945 r. rodzina książąt Woronieckich. Dwór, zwany tutaj "pałacem", przechodził burzliwe powojenne dzieje. Mieścił pod swoim dachem szkołę i urzędy, po czym niszczejący i rozkradany, został w 1984 r. przekazany dawnym właścicielom. Był to pierwszy w Polsce przykład reprywatyzacji. Jakkolwiek mieszkająca we Francji rodzina ostatniej "Pani na Huszlewie" nie bardzo przyznawała się do koligacji rodowych z obecnymi właścicielami dworu, to częściowo odrestaurowany "pałac" z dziczejącym parkiem i stawem, pozostawał w rękach "nowych" Woronieckich. Od 2007 roku, obiekt ma nowych gospodarzy, którzy przywracają dawną świetność całemu zespołowi dworskiemu.

Od zarania administracji Huszlew jest siedzibą Gminy. W czasach PRL było tu duże gospodarstwo rolno-hodowlane. Dziś została tylko piekarnia, opuszczone magazyny i wspomnienie dawnych czasów – czarno-białe od krów popegeerowskie łąki... Na pn-wsch. od wsi znajduje się teren wspomnianego grodziska, którego wysokość wałów dochodziła do 1,8 m. Grodzisko z podwójną linią wałów oddzielonych od majdanu zagłębieniem mierzyło ok. 130 x 115 m. Podczas wykopalisk w 1965 r. (Wojciech Szymański) odkryto tu ceramikę z XI w. Gród pełnił swoją obronną funkcję aż do II wojny światowej, kiedy to ukrywano w nim przed żarłocznością niemieckiej administracji część huszlewskiego bydła. Grodzisko porastały wysokie trawy, w których ostoję miały kuropatwy i bażanty. Korona wałów porośnięta wrzosami mogła być znakomitym miejscem spacerów. Jednakże w ten sielski obrazek wjechał spychaczem szczęśliwy nabywca tych terenów i zrekultywował je pod kartoflisko. Huszlewski bastion padł w czerwcu 1986 r.

Zaalarmowani archeolodzy niewiele mieli do ratowania. Wieś stanęła murem w obronie rolnika, któremu "o ziemię przecież chodziło", natomiast za wroga uznano osobę, która powiadomiła o dewastacji. W wyniku zniszczenia grodziska podjęte zostały badania wykopaliskwoe, których celem była próba uratowania resztek informacji o tym obiekcie. Początkowo badania prowadziła archeologiczna firma prywatna, później wykopaliska podjęte zostały przez ekspedycję Instytutu Archeologii i Etnologii PAN pod kierunkiem dr hab. Marka Dulinicza.

[edytuj] Informacje ogólne

Wjeżdżając do Huszlewa od strony Łosic, mijamy z lewej strony socrealistyczny gmach szkoły, natomiast z prawej – kompleks dworski. Część rozległego terenu zajmuje obecnie lecznica weterynaryjna. Park krajobrazowy oddzielony od szosy łosickiej kamiennym murem jest nieco zarośnięty. We wsch. części założenia, na niewielkim wzniesieniu znajduje się dwór z pocz. XIX w. Klasycystyczny murowany budynek posiada od pn. toskański portyk z dwiema parami kolumn a od pd. wyżkę z trójkątnym szczytem nad arkadowym wejściem. Za dworem ruiny oranżerii.

Na pd.-zach. od dworu – zabudowania folwarczne, stajnie oraz ciekawy architektonicznie spichlerz o kształcie przysadzistej neogotyckiej wieży. Łagodny stok prowadzi od progu rezydencji do sporego stawu z wysepką. Całość założenia jest ogrodzona siatką.

W centrum wsi wznosi się neogotycki kościół pw. św. Antoniego Padewskiego, którego huszlewski wizerunek jest obiektem lokalnego kultu. Murowany, jednonawowy kościół wzniósł na miejscu dwóch poprzednich Jeremiasz ze Zbaraża Książę Woroniecki herbu Korybut w 1862 r. Budowa trwała od 1859 do 1867 r. Fasada świątyni posiada trójkątny, obramowany pinaklami szczyt, zwieńczony niską wieżyczką z sygnaturką. Szczyt dodatkowo ozdabiają nisze na figury oraz oculus z rozetą nad wejściem. Na lewo od wrót – tablica upamiętniająca fundatora. Otoczony kamiennym murem kościół od placu oddziela arkadowa dzwonnica – brama z dwiema wieżyczkami. Jasne wnętrze świątyni zamknięte jest prezbiterium o kształcie dzwonu.

Dość oryginalne wyposażenie kościoła stanowią neogotyckie ołtarze: główny – ze sceną ukrzyżowania i rodzajem stalli po bokach, lewy boczny – ze słynącym łaskami obrazem św. Antoniego oraz prawy – Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. Oba ołtarze boczne posiadają ruchome zasłony z obrazami Józefa Buchbindera – lewy przedstawia św. Jana Nepomucena a prawy św. Annę. W ścianie prezbiterium dwa witraże z herbami Woronieckich.

Droga prowadząca do Worońca po ok. 500 m. zawiedzie nas na cmentarz parafialny z arkadową dzwonnica – bramą, ostatnio otynkowaną. Brama pochodząca z 1910 r. ciekawiej wyglądała bez tynku. Na cmentarzu kaplica grobowa Woronieckich, niestety bez żadnych epitafiów. Kapliczka kryta jest dwuspadowym dachem wspartym na czterech filarach i tylnej ścianie. We wnętrzu ołtarz z krucyfiksem. Pod podłogą pokrytą ceramiką znajdują się trumny. Z prawej strony kaplicy znajduje się najstarsza część cmentarza z XIX-wiecznymi grobami właścicieli ziemskich, między które zaczynają się wciskać współczesne miejsca spoczynku. Lewa strona cmentarza (prawdopodobnie najstarsza) również posiada stare groby, lecz w o wiele gorszym stanie. Stoją tu pochylone wysokie krzyże i bezimienne nagrobki, nieźle zachowane groby księży – dobrodziejów a także grób w formie katakumby z dwiema niszami, kryty dwuspadowym dachem. W tylnej części cmentarza grób żołnierzy AK poległych w bitwie z "siłami bezpieczeństwa" w 1946 r. Wychodząc przez cmentarną bramę żegna nas szeroka panorama łąk huszlewskich, tam gdzie ok. 1200 m. na wprost znajdowało się grodzisko, z którego można było podziwiać równie szeroką panoramę Huszlewa i okolic.