Halicz (miasto)
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°06' N 24°42' E
| Halicz | |||
|
|||
| Państwo |  Ukraina |
||
| obwód | iwanofrankowski | ||
| Położenie | 49° 06' N 24° 42' E |
||
| Ludność (2001) • liczba ludności |
4 500 |
||
| Nr kierunkowy | +380 | ||
|
Położenie na mapie kraju
  Halicz
|
|||
Halicz - (ukr. Галич, łac. Halicia) - miasto w zachodniej części Ukrainy.
Halicz znajduje się w obwodzie iwanofrankowskim, nad Dniestrem. Liczy 6 tys. mieszkańców (2001), dokładne dane o liczbie mieszkańców nie są znane ze względu na b. wysoki odsetek emigracji zarobkowej. Przemysł spożywczy, drzewny i materiałów budowlanych.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W najstarszej kronice kronikarza ruskiego Nestora z roku 981 znajduje się pierwsza wzmianka o terenach, na których położony był Halicz: "poszedł Włodzimierz na Lachów i zajął im grody ich Przemyśl, Czerwień i inne grody mnogie, które i do dziś są pod Rusią". Prawdopodobnym jest, że wcześniej tereny te należały do Państwa Mieszka I. Od 1199 stolica Rusi Halicko-Wołyńskiej, jedno z największych miast Rusi Kijowskiej. Od roku 1206 królestwo halicko-włodzimierskie pod berłem Andrzeja II. W 1241 zniszczone przez mongolskie oddziały Batu-chana. Od roku 1340 w Polsce, przyłączone prawem spadkobierstwa przez Kazimierza Wielkiego. Jako powiat był jednostką administracyjną w okresie I Rzeczypospolitej, ziemia halicka, województwo ruskie od XIV w. do roku 1772. Od 1772 r. w zaborze austriackim powiat halicki. Za czasów II Rzeczypospolitej województwo stanisławowskie.
W 1367 w Haliczu utworzono arcybiskupstwo rzymskokatolickie przeniesione następnie do Lwowa, zaś w 1370 prawosławne.
[edytuj] Zabytki
- kościół św. Stanisława (XIII w.)
- zamek króla Kazimierza Wielkiego z XIV w., przebudowany przez Corosiniego w XVII w., od roku 1675 w ruinie, część murów rozebrano w roku 1796)
- cerkiew parafialna (XIII-XIV w.)
- cmentarz karaimski
- zabudowa rynku, m.in. ratusz miejski, wcześnie był to klasztor OO. Franciszkanów zamieniony przez władze austriackie pod koniec XVIII w. na magistrat
Od średniowiecznej łacińskiej nazwy Halicza -Galicia pochodzi późniejsza nazwa Galicji.
[edytuj] Kalendarium
[edytuj] Lędzienia
[edytuj] Państwo Wielkomorawskie
- IX wiek Państwo wielkomorawskie
[edytuj] Państwo Mieszka I
- rok 981 pierwsza wzmianka w latopisie kronikarza ruskiego Nestora o terenach, na których położony był Halicz poszedł Włodzimierz na Lachów i zajął im grody ich Przemyśl, Czerwień i inne grody mnogie, które i do dziś są pod Rusią.
[edytuj] Ruś Kijowska
- od roku 981 w skład Rusi Kijowskiej.
[edytuj] Księstwo Halickie
- od 1054 do 1340 Księstwo Halickie:
- lata 1099, 1206, (1149–1152), (1214–1220, 1227–1229 okres wpływów węgierskich
- w roku 1018 r. odzyskał te tereny Bolesław Chrobry. Polska ponownie utraciła je w roku 1031. Z powrotem przyłączył je Bolesław Szczodry w 1069 r. Znów utracił te ziemie Władysław Herman.
- 1187 pod panowaniem Jarosława Ośmiomysła (myślący za ośmiu. 1153-1187).
- 1206 Andrzej II zostaje obrany królem Halicza i Włodzimierza, po łacinie "Rex Galiciae et Lodomeriae", okres panowania jeden rok.
- W roku 1210 król Andrzej II postanowił zastąpić panującego w Haliczu Włodzimierza swoim podopiecznym starszym synem Romana – Danielem.
- rok 1238 na tronie w Haliczu zasiadł Daniel Halicki
- od 1239 pod panowanie księcia halickiego Kolomana, brata króla Węgier Beli IV,
- okres od 1239 - 1339 pod zwierzchnictwo lenne chanatu tatarskiego,
- od roku 1323 pod panowaniem księcia Jerzego II
[edytuj] Królestwo Polskie
- od 1340 Halicz zostaje przyłączony prawem spadkobierstwa do Państwa Kazimierza Wielkiego, zrzucenie zależności lennej od chanatu tatarskiego
- lata 1378–1387 (Ludwik Węgierski) podporządkowanie władzy starostów węgierskich, książę Władysław Opolczyk namiestnikiem Rusi z ramienia króla Ludwika (króla Polski i Węgier),
- 1367 powstaje arcybiskupstwo rzymskokatolickie
- 1370 powstaje arcybiskupstwo prawosławne
- W roku 1375 dzięki interwencji biskupa przemyskiego Eryka z Winsen w Awinionie papież utworzył metropolię w Haliczu podporządkowując jej diecezje w Przemyślu, Włodzimierzu i Chełmie.
- W roku 1391 Jakub Strzemię otrzymuje papieską nominację na arcybiskupa z siedzibą w Haliczu, po jego śmierci w roku 1409 arcybiskupstwo zostaje przeniesione do Lwowa
- rok 1490 powstańcy bukowińscy opanowują Halicz i ziemię halicka, powstanie zostaje następnie stłumione wojskami polskimi i krzyżackimi
- rok 1564 powstaje odrębny Sejmik dla ziemi halickiej, województwa ruskiego
- król Stefan Batory osadza w Haliczu Karaimów
- 1621 Tatarzy niszczą Halicz
- 1676 wojska turecko-tatarskie ponownie niszczą Halicz
- rok 1765 starostą halickim był Franciszek Ksawery Branicki, w mieście znajdowało się 110 domów oraz trzy kościoły
[edytuj] zabór austriacki
- od 1772 - 1914, austriacka Prowincja Galicja, powiat halicki
- rok 1870 miasto liczy 4142 mieszkańców, z tych 1609 obrządku rzym.kat., 1690 gr.kat, 4 ormiańskiego katolickiego oraz 839 mojżeszowego
[edytuj] II Rzeczpospolita
- od 1918 - 1939, województwo stanisławowskie II Rzeczpospolita
- rok 1919 walki polsko-ukraińskie o Halicz i ziemię halicką
- 11 czerwca 1927 odbyła się w Haliczu Konferencja Gmin Karaimskich
[edytuj] ZSRR
-
- jesień 1945 wysiedlenie Polaków z Halicza i ziemi halickiej
[edytuj] Ukraina
- rok 1991 miasto na Ukrainie
[edytuj] Osoby związane z Haliczem
- Kinga Halicka, regentka czeska 1245
- Bolesław Jerzy II, do 1340, książę mazowiecki oraz książę halicko-wołyński
[edytuj] Łaciński dekanat halicki, Archidiecezja lwowska
Bolechów, Bołszowce, Brzeżany, Bukaczowce, Bursztyn, Dolina, Halicz, Jezupol, Kałusz, Kuropatniki, Lipówka, Podhajce, Podilia, Pomorzany, Rohatyn, Słoboda.
[edytuj] metropolia halicka
[edytuj] pobliskie miejscowości
[edytuj] Zobacz też
- archidiecezja halicka, metropolia halicka
- Ruś Halicko-Wołyńska
- Synagoga w Haliczu
- Synagoga przy ul. Konowalca w Haliczu
