Fokker (wytwórnia lotnicza)
Z Wikipedii
Fokker - holenderska wytwórnia lotnicza założona 21 lipca 1919 roku przez Antona Fokkera.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Wytwórnia Fokker została założona 22 lutego 1912 roku przez Holendra Antona Fokkera, jednego z pionierów lotnictwa. W wieku 20 lat Anton Fokker zbudował swój pierwszy samolot nazwany Spin (hol. Pająk), który był pierwszą holenderską maszyną latającą. W 1912 założył w Berlinie firmę Fokker Aeroplanbau, którą później przeniósł do Schwerin.
Podczas I wojny światowej budował samoloty we współpracy z Hugo Junkersem, wspólnikiem narzuconym przez rząd niemiecki. Wytwórnia Fokkera zasłynęła po skonstruowaniu samolotu Fokker E.III wyposażonego w zsynchronizowane karabiny maszynowe strzelające przez śmigło bez jego uszkodzenia. Następnie równie sławne konstrukcje Fokkera to Fokker D.VII i słynny trójpłatowy Fokker Dr.I Dreidekker, na którym latał as myśliwski] lotnictwa niemieckiego Manfred von Richthofen zwany Czerwonym Baronem. Wiele wczesnych konstrukcji wytwórni Fokkera, zwłaszcza samolotów myśliwskich, ze względu na niewystarczające testowanie maszyn w fazie projektowania i produkcji, miało tendencję do obrywania się skrzydeł, a nawet rozpadania się na kawałki podczas bardzo ostrych manewrów. Do momentu wprowadzenia Dreidekkera rozwiązano jednak problemy ze słabą wytrzymałością maszyn.
W 1919 Fokker zrezygnował ze współpracy z Junkersem i powrócił do Holandii, gdzie założył własną firmę. Anton Fokker opuszczając Niemcy nie wyjechał z pustymi rękami, ale przeszmuglował przez granicę samoloty D.VII i C.I wraz z częściami zamiennymi, co pozwoliło mu na szybki start nowej firmy.
Nowa firma Fokkera nastawiła się raczej na rynek samolotów cywilnych niż wojskowych, chociaż nie stroniła także i od takich konstrukcji przeznaczonych głównie dla lotnictwa holenderskiego. Jedynym wyjątkiem było lotnictwo Finlandii które zamówiło znaczną liczbę samolotów Fokker C.V, C.X i D.XXI.
W latach 20. największym sukcesem wytwórni był trójsilnikowy samolot pasażerski F.VII/3m, który zdominował europejski rynek do momentu wprowadzenia w połowie następnej dekady amerykańskich i niemieckich, całkowicie metalowych maszyn.
Anton Fokker zmarł w grudniu 1939 roku podczas wizyty w Stanach Zjednoczonych, gdzie działał bardzo prężnie rozwijający się oddział jego firmy.
Holenderskie fabryki Fokkera zostały całkowicie zniszczone podczas II wojny światowej, ale odbudowano je w 1951 roku w pobliżu portu lotniczego Schiphol w pobliżu Amsterdamu. W obiektach tych budowano samoloty myśliwskie na licencji Lockheeda F-104 Starfighter. Druga fabryka Fokkera powstała w Woensdrecht.
Fokker był jednym z głównych udziałowców konsorcjum F-16, którego celem była produkcja samolotów F-16 Fighting Falcon dla sił zbrojnych Belgii, Danii, Holandii i Norwegii. Konsorcjum składało się z firm i agencji rządowych tych krajów oraz Stanów Zjednoczonych. Samoloty F-16 zostały zbudowane z komponentów wyprodukowanych w krajach europejskich członków konsorcjum, w fabrykach Fokkera i SABCA w Belgii.
W 1958 roku wprowadzono na rynek nowy samolot Fokker F27 Friendship (ang. przyjaźń), który był najlepiej na świecie sprzedającym się samolotem pasażerskim o napędzie turbośmigłowym zbudowanym w liczbie prawie 800 egzemplarzy w latach 1958 - 1986. Następcami F27 były Fokker F28 Fellowship (ang. koleżeństwo), Fokker F50, Fokker F70 i Fokker F100. Oba typy F27 a później F28 użytkowało Królewskie Lotnictwo Holandii, a książę Bernhard sam je pilotował.
W 1969 wytwórnia Fokker weszła w spółkę z Vereinigte Flugtechnische Werke z Bremy, która reprezentowała holding ERNO. Nowa spółka zbudowała odrzutowy samolot pasażerski VFW-614, który nie zyskał dużego zainteresowania na rynku. W czerwcu 1974 roku Europejska Agencja Kosmiczna zleciła konsorcjum ERNO-VFW-Fokker GmbH budowę modułu ciśnieniowego laboratorium kosmicznego Spacelab.
W 1996 wytwórnia Fokker ogłosiła bankructwo, ale niektóre jej oddziały przetrwały. Oddział badań kosmicznych stał się osobną firmą o nazwie Dutch Space, która została w 2005 roku wykupiona przez EADS.
Oddziały wytwórni Fokker, które produkowały części zamienne do samolotów i zajmowały się ich remontami zostały przejęte przez Stork N.V. obecnie znaną pod nazwą Stork Aerospace Group.
W międzyczasie powstała firma Rekkof Aircraft, której zadaniem jest wznowienie produkcji samolotów Fokker 70NG i Fokker 100NG (NG od Next Generation - ang. Następna Generacja).
[edytuj] Najsłynniejsze konstrukcje Fokkera
- Wprowadzenie samolotu Fokker E.I do służby w lotnictwie niemieckim w 1915 dało początek Zmorze Fokkera, niemal całkowitej dominacji niemieckich samolotów w powietrzu.
- Manfred von Richthofen Czerwony Baron, lata na trójpłatowym samolocie Fokker Dr.I.
- Wprowadzenie w 1918 Fokkera D.VII przez lotnictwo niemieckie powoduje kolejne zjawisko Zmory Fokkera.
- Richard Byrd przeleciał w 1927 przez Ocean Atlantycki z Nowego Jorku do Paryża na samolocie Fokker F.VII
- Amelia Earhart pierwsza kobieta, która w 1928 przeleciała samolotem Fokker F.VII przez Atlantyk (ze Stanów Zjednoczonych do małego walijskiego miasteczka Burry Port.
- W tym samym roku Charles Kingsford-Smith również na Fokkerze F.VII jako pierwszy przeleciał nad Pacyfikiem.
- Zbudowany w 1951 roku Fokker S-14 Machtrainer był jednym z pierwszych samolotów szkolno-bojowych o napędzie odrzutowym.
[edytuj] Samoloty zaprojektowane i zbudowane przez Fokkera
[edytuj] Niemcy
[edytuj] Holandia
- Fokker C.V
- Fokker T.IV
- Fokker T.V
- Fokker C.X
- Fokker C.XI-W
- Fokker D.XXI
- Fokker F.VIIB/3m
- Fokker F24
- Fokker F25 Promotor
- Fokker F26 Phantom
- Fokker F27 Friendship
- Fokker F28 Fellowship
- Fokker F29
- Fokker 50
- Fokker F60 Utility
- Fokker F70
- Fokker F100
- Fokker F130
- Fokker G.I
- Fokker S-11
- Fokker S.13
- Fokker S-14
- Fokker T-2
[edytuj] Stany Zjednoczone
- Fokker A-7
- Fokker B-8
