Biegus zmienny

Z Wikipedii

Biegus zmienny
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	siewkowe
Rodzina	bekasowate
Podrodzina	biegusy
Gatunek	biegus zmienny
Nazwa systematyczna
Calidris alpina
(Linnaeus, 1758)
Podgatunki
C. a. arctica C. a. schinzii C. a. alpina C. a. sakhalina C. a. actites C. a. kistchinskii C. a. arcticola C. a. pacifica C. a. hudsonia
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Biegus zmienny (Calidris alpina) - mały ptak brodzący z rodziny bekasowatych.

Występowanie 

Zamieszkuje w zależności od podgatunku:

• Calidris alpina arctica - północno-wschodnia Grenlandia. Zimuje w północno-zachodniej Afryce.
• Calidris alpina schinzii - południowo-wschodnia Grenlandia, Islandia, Wyspy Owcze i Wyspy Brytyjskie po południową Skandynawię i kraje basenu Morza Bałtyckiego. Bardzo nielicznie gnieździ się w północnej Polsce. Zimuje w Europie Południowej i Maghrebie.
• Calidris alpina alpina - Laponia i północna Rosja. Zimuje w Europie Zachodniej, basenie Morza Śródziemnego i dalej w Azji po północne Indie i Bangladesz. W Polsce spotykany na przelotach.
• Calidris alpina sakhalina - od Kołymy po Półwysep Czukocki. Zimuje na Dalekim Wschodzie.
• Calidris alpina actites - północny Sachalin. Miejsce zimowania nieustalone.
• Calidris alpina kistchinskii - na północ od Morza Ochockiego po Góry Koriackie, Kamczatkę i Kuryle. Miejsce zimowania nieustalone.
• Calidris alpina arcticola - północno-zachodnia Alaska, północna część Półwyspu Seward i północno-zachodnia Kanada. Zimuje na Dalekim Wschodzie.
• Calidris alpina pacifica - południowo-zachodnia Alaska i południe Półwyspu Seward. Zimuje w południowo-zachodniej części Ameryki Północnej.
• Calidris alpina hudsonia - środkowa Kanada. Zimuje na wschodnim i zachodnim wybrzeżu USA oraz we wschodnim Meksyku.

W Polsce spotyka się na przelotach w marcu-maju i lipcu-listopadzie dwa podgatunki - C. a. schinzii (gniazdujący w kraju) i C. a. alpina pochodzący z terenów położonych dalej na północ.

Cechy gatunku 

Samice są nieco większe od samców, jednak obie płci ubarwione są jednakowo. W szacie godowej wierzch ciała rdzawobrązowawy z ciemnymi plamkami. Gardło i wole jasne z ciemnymi, podłużnymi kreskami. Na piersi i brzuchu czarna plama, boki, tył brzucha i podogonie białe. Dziób czarny, lekko wygięty w dół, nogi również czarne. W szacie spoczynkowej wierzch szarosiwy, a spód biały. Jedynie na piersi i gardle czarne kreski. Młodociane podobne do osobników dorosłych, lecz pozbawione czarnej plamy na spodzie. C. a. arctica jest najmniejszy, najciemniejszy i ma najkrótszy dziób. C. a. pacifica i C. a. hudsonia są największe, najjaśniejsze i posiadające najdłuższe dzioby. W szacie spoczynkowej grzbiet rdzaworudy u C. a. alpina, żółtawy u C. a. schinzii i czerwonawożółty u C. a. arctica.

Wymiary średnie 

dł. ciała ok. 15-30 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 35-40 cm
waga ok. 30-85 g

Biotop 

Tundra, torfowiska i bezdrzewne tereny podmokłe. Poza sezonem godowym preferują wybrzeża wód, zarówno słodkich jak i słonych.

Gniazdo 

Na ziemi, pod osłoną roślin zielnych, czasem krzewów.

Jaja 

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając w maju-lipcu (w Polsce w maju) 4 jaja.

Wysiadywanie 

Jaja wysiadywane są przez okres 16-22 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta usamodzielniają się po 4 tygodniach.

Pożywienie 

Bezkręgowce.

Ochrona 

Gatunek chroniony. W Polsce występuje najwyżej 20 par lęgowych. Zagrożeniami dla tego gatunku są osuszanie podmokłych łąk lub szybkie ich zarastanie trzciną i niszczenie terenów lęgowych.