Indonésia

Saka Wikipédia, Ènsiklopédhi Bébas ing basa Jawa / Saking Wikipédia, Bauwarna Mardika mawi basa Jawi

Republik Indonésia

(Ditèl) (Ukuran Gedhe)
Motto: Bhinneka Tunggal Ika Basa Jawa (Kuna): Seje-seje nging tetep manunggal)
Basa Resmi	Basa Indonesia
Ibukutha	Jakarta
Presidhen	Susilo Bambang Yudhoyono
Tlatah  - Total:  - % Air:	urutan 15 1,919,440 km² 4.85%
Pedhunung  - Total (2003):  - Kapadhetan:	urutan ping 4 234,893,453 119/km²
Kamardikan  - Proklamasi:  - Diakoni:	Saka Walanda 17 Agustus 1945 27 Desember 1949
Jenengé Dhuwit:	Rupiah
Zona Wektu:	WIB, WITA, WIT
Lagu Kabangsan:	Indonesia Raya
Top-level domain|Internet TLD:	.ID
Kodhe Negara	62

Republik Indonésia iku sawijing negara ing Asia Kidul-Wétan. Kawentar kadidéné negara kang dumadi saka maewu-ewu pulo, mula asring diarani Nuswantara (Nusantara). Miturut Departemen Dalam Negeri Republik Indonesia taun 2004, cacahing pulo ing saindenging Nuswantara ana 17.504 pulo.

Sacara administratif wilayah, ana 33 provinsi, 440 kabupaten/kota, 5.263 kecamatan lan 69.929 desa/kelurahan.

[sunting] Sajarah

Kanggo tulisan sabanjuré, pirsani Sajarah Indonesia

Ing samadyaning pengaruh agama Hindu lan Buddha, sawetara kerajaan ngadeg ing pulo Sumatra lan Jawa wiwit abad kaping-7 nganti abad kaping-14. Tekaning pedagang-pedagang Arab saka Gujarat, India sabanjuré nepungaké agama Islam kang pungkasané dadi agama paling gedhé ing Indonesia.

Wong-wong Eropah teka ing pawitaning abad kaping-16 lan nalika iku nemokaké negara-negara cilik. Negara-negara iku banjur kanthi gampang dikuwasani supaya sabanjuré uga bisa nguwasani dol-tinuku rempah-rempah ing tlatah kono.

Ing abad kaping-17, negara Walanda kang nalika iku minangka negara paling kuwat ing tlatah Eropah, nelukaké negara Inggris (British) lan Portugis (kajaba tlatah jajahan Portugis ing Timor Wétan). Bangsa Walanda njajah Indonesia nganti mangsané Perang Donya Kapindho. Wiwitané Walanda ngedegaké Syarikat Hindia Wétan Londho, yaiku armada niyaga rempah-rempah duwèké pamaréntah karajan Walanda, lan sabanjuré ing wiwitaning abad kaping-19 kanthi kekuwatan prajurité wiwit blak-blakan njajah tlatah Indonesia.

Samangsa Perang Dunia II, Walanda (Landha) dijajah karo Jerman, nalika kuwi Jepun nguwasani Indonesia. Sawise Indonesia kapilut ing taun 1942, pihak Jepun sesora yèn para pejuwang Indonesia iku kanca dedagangan sing kooperatif lan sedya nggelar prajurit yèn dibutuhaké. Soekarno, Mohammad Hatta, K. H. Mas Mansur, lan Ki Hajar Dewantara banjur antruk kanugrahan saka Maharaja Jepun ing taun 1943.

Ing Maret 1945, pihak Jepun nggawé sawijining jawatan kuwasa kanggo mardikakaké Indonesia, sabubaré Perang Pasifik rampung ing taun iku. Kahanan iki kasurung déning organisasi para muda, kelompok pimpinan Soekarno nyoba supaya Indonesia bisa mardika.

Ing madya liya, Walanda ngirimaké pasukan kanggo ngrebut manèh Indonesia.

Samubarang pratingkah kebak getih kanggo nanggulangi para pejuwang kanggo mardika mau banjur kondhang kanthi sebutan 'tumindak polis' (Actie Politioneel). Pungkasané, Walanda gelem nampa hak bangsa Indonesia kanggo mardika ing 27 Desember 1949 sawisé kasurung-surung bangsa-bangsa liya, utamané Amerika Syarikat. Soekarno dadi presiden pisanan Indonesia kanthi Mohammad Hatta dadi wakil presiden.

Ing warsa 1950-an lan 1960-an, pamarintah Soekarno wiwit mangayubagya blok sosialis, kaya ta Republik Rakyat China lan Yugoslavia. Ing taun 1960-an uga kedadèn konfrontasi adu tiyasa karo negara tangga, Malaysia, lan nggresulané para kawula amarga urip kecingkrangan tambah ndadra.

Jendral Soeharto dadi presiden ing taun 1967 kanthi alesan ngamanaké negara saka anceman komunisme tumrap Soekarno ingkang nalika kuwi sansaya tanpa daya. Sawisé Soeharto nyekel kuwasa, atusan éwu warga Indonesia ingkang dikira cawé-cawé lan mélu komunis dipatèni. Ing 32 taun pamarintahan Soeharto iku kasebut Orde Baru, kanggo mbèdakaké karo jaman Soekarno sing kasebut Orde Lama.

Soeharto kasil nyedakaké manèh marah negara-negara manca - lan kasil nuduhaké ekonomi sing manjila, ora kétang ora rata, ing Indonesia. Ing wiwitané Orde Baru, strategi ekonomi negara digawé sapérangan ahli ekonomi lulusan fakultas ekonomi University of California at Berkeley, ingkang diwènèhi gelar "kelompok Berkeley". Nanging, Soeharto lan sakancané bisa dilèngsèraké sawisé unjuk rasa sing sumrambah ing sadéngah papan. Tambah manèh, negara lagi keblandhang utang amarga krisis. Soeharto mudun ing taun 1998.

Saka 1998 nganti 2001, ana telung (3) presiden sing mung sedhéla thok ngrasakaké kuwasané: Bacharuddin Jusuf (BJ) Habibie, Abdurrahman Wahid lan Megawati Sukarnoputri. Ing taun 2004 presiden Indonesia sing anyar yaiku Susilo Bambang Yudhoyono.

Indonesia saiki nggémbol prakara akèh, wiwit seka dhuwit, politik, agama, lan rasa guyub. Aceh lan Papua nyoba luwar seka Negara Kesatuan Republik Indonesia. Timor Wetan malah wis ngumandhangkaé kamardikané ing taun 2002 sawisé 24 taun dikuwasai Indonesia lan 3 taun ing panggulawentahé PBB. Masalah paling anyar sing katimpa negara iki yaiku anané samubarang karusakan jalaran alam.

Ing 26 Desember 2004, tsunami nerjang puluhan éwu warga ing Aceh lan Nias, Sumatra.

[sunting] Politik

Peta Indonesia

Kanggo tulisan luwih gamblang, pirsani Politik Indonesia

Indonesia iku salahsijining saka telung negara (India, Indonesia, Israel) singg nganggo sistem Demokrasi kanthi pas lan bener ing pamaréntahané.

[sunting] Wewengkon

Kanggo tulisan luwih pramana, pirsani Daerah-Daerah ing Indonesia

Indonesia iku negara paling jembar ing Asia Tenggara sing ketata saka provinsi-provinsi.

[sunting] Geografi

Kanggo tulisan luwih lanjut, pirsani Geografi Indonesia

Indonesia ana ing posisi antara 6º LL – 11º LK lan 95º BW - 141º BW, antara Lautan Pasifik lan Lautan Hindi, antara Benua Asia lan Benua Australia, lan antara pertemuan 2 rangkeyan pergunungan, yaiku Banjaran Pasifik lan Banjaran Mediteranian.

Indonesia nduwe luwih 18,000 pulo (sekitar 6000 ora dienggoni) kesebar ing sekitar khatulistiwa, lan nduwe iklim tropika. Pulo ingkang paling padat penduduke yaiku pulo Jawa, separo penduduk Indonesia ana ing pulo iki. Indonesia nduwe 5 pulo gedhe, yaiku: Jawa, Sumatra, Kalimantan, Sulawesi, lan Papua.

Lokasi Indonesia uga ana ing pinggir lempeng tektonik sing aktif ingkang bererti Indonesia sering kena lindhu lan uga tsunami. Indonesia uga nduwe akeh gunung berapi, salahsijine yaiku gunung Krakatau ing selat Sunda.

[sunting] Ekonomi

Kanggo tulisan lewih lanjut, pirsani Ekonomi Indonesia

Ing akhir taun 1990-an Ekonomi Indonesia ngalami kemundhuran amargi krisis ekonomi ingkang melanda sebageyan gedhe Asia wektu iku ning Ekonomi Indonesia saiki molai stabil maneh.

Indonesia nduwe sumberdaya alam ingkang gedhe ing luar Jawa, antarane minyak mentah, gas bumi, timah, tembaga lan emas. Indonesia iku eksportir gas bumi paling gedhe nomer loro ing donya, ning akhir-akhir iki molai dadi importir minyak mentah. Kasil pertanian ingkang utama antarane beras, teh, kopi, rempah-rempah lan sayuran lobak.

Mitra dagang Indonesia paling gedhe yaiku Jepang, Amerika Serikat lan negara-negara tanggane yaiku Malaysia, Singapura lan Australia.

Indonesia nduwe akeh sumberdaya alam lan penduduk, ning tesih ngadepi masalah kemiskinan sing sebagian gedhenya disebabake korupsi utamane ing pemerentahan.

Bank sentral Indonesia yaiku Bank Indonesia.

[sunting] Demografi

Kanggo tulisan luwih gamblang, pirsani Demografi Indonesia

Yèn dideleng saklepasan, pdunung ing Indonesia bisa dipèrang dadi loro. Ing sisih kulon, pedunungé akèh saka suku Melayu. Ing sisih wétan akèh-akèhé seka suku Papua sing nduwé sesambungan karo kepuloan Melanesia. Akèh pedunung sing mratélakaké pérangan saka suku sing luwih pramana, kang dipérang manut basa lan asal wewengkon, upamané Jawa, Sundha, Batak.

Islam dadi agama mayoritas sing dianut udakara 80% pedunung Indonesia. Angka iki ndadèkaké Indonesia dadi negara kanthi pedunung muslim paling akèh ing ndonya. Sisané ngugemi agama Protestan (8,9%), Katolik (3%), Hindhu (1,8%), Buddha (0,8%), lan liya-liyané (0,3%).

Akèh-akèhé pedunung Indonesia migunakaké basa wewengkoné dhéwé kanggo pocapan padinan, Éwasemana, basa Indonesia dadi basa resmi sing diajarakaé ing sekolahan.

Sumrambahing pedunung Indonesia ora rata. Pedunungé mundhak matikel-tikel kanthi angkan sing dhuwur. Pulo Jawa sing aling padhet pedunungé, lan uga dadi punjering pamarèntahan. Pulo Jawa iba vital lan strategis lan kudu digatèkaké temenan. Pedunung Indonesia sing manggon anèng pulo-pulo sisih lor luwih sithik, tinimbang negara-negara kaya ta Jepun, China lan India.

[sunting] Budaya

Candhi Barabudhur ing Magelang, Jawa Tengah

Kanggo tulisan luwih gamblang, pirsani Budaya Indonesia

Jinising kesenian ing Indonesia akèh dipengaruhi karo sawetara kabudayan. Tari Jawa lan Bali iku sing kondhang, contone, akèh antuk pangaribawa saka kabudayan Hindhu. Akèh candhi-candhi sing kawangun kaya ing tanah Indhia. Déné pagelaran wayang lan bathik uga kawentar ing ndonya.

Pencak silat iku salah sawijining olah raga sing asli saka melayu.

Akèhing suku bangsa lan agama agawé regeng kabudayan Indonesia.

[sunting] Kasil Alam

[sunting] Karet

Karet naté kondhang kanthi sebutan ‘enam hitam’ lan iku bebathi nguntungaké devisa ing jaman mbiyèn. Ing ndonya, saiki Indonesia ngancik trap ka-loro sawisé Malaysia ing babagan karèt. Negara-negara sing ngasilaké karet liyané yaiku Thailand, India, Sri Lanka, Nigeria, Liberia, Zaire, Brazil lan Filipina.

[sunting] Klapa Sawit

Kebonan klapa sawit sansaya jembar. Kasilé kaolah dadi lenga lan inti sawit. kasilé iki dièkspor menyang njaba negara lan uga kanggo kabutuhané wong-wong Indonesia dhéwé.

[sunting] Tembako

Aréal tembako (mbako) ing taun 1979 kira-kira ambané 198.000 Ha. Ing antarané saka angka kuwi yaiku 183.000 Ha kaselenggarakaké déning rakyat, 2000 Ha diurusi cukong-cukong gedhé, lan 13.000 Ha didarbèni pamarintah (PTPN).

[sunting] Emas lan Pérak

Emas lan perak digulawentah déning PT Aneka Tambang ing Banten Kidul, karo Freeport Indonesia lan bijih tembaga ing Papua. Kanthi prasaja, rakyat uga mélu ngolah emas lan pérak kanthi cilik-cilikan.

[sunting] Aspal Alam

Panambangan aspal kagiyaraké ing Sulawesi Tenggara, Sakabèhé 19 lapangan gedhé lan cilik, lima ing antarané kaanggep becik. Yèn dikira sakabèhé, kira-kira 28,5 juta ton.

[sunting] Militer

• Militer Indonesia
• TNI AU
• TNI AD
• TNI AL
• Tanda Jasa lan Bintang Kehormatan Indonesia
• Sejarah Pertahanan Indonesia

[sunting] Islam

• Islam Indonesia
• Majlis Ulama Indonesia
• Organisasi Islam Indonesia

[sunting] Uga delengen

• Tokoh Indonesia
• Rupiah
• Garuda Indonesia
• Plesiran Indonesia
• Daftar Provinsi Indonesia
• Daftar Kabupaten lan Kota Indonesia
• Daftar Kutha Indonesia
• Daftar Pulau-pulau Indonesia
• Partai-partai politik Indonesia
• ASEAN
• Pangangkutan ing Indonesia
• Hubungan njaba Indonesia
• Perfilman Indonesia
• Pertamina
• Krisis Finansial Asia
• Sastra Indonesia
• Musik Indonesia

[sunting] Pranala Jaba

Mangga mriksani Indonésia ing Wikimedia Commons.

• Kerajaan Republik Indonesia
• Portal Informasi Nasional
• (id) Kantor Berita Antara
• (id) Televisi Republik Indonesia (TVRI)
• (id) Radio Republik Indonesia (RRI)
• (id) Berita Indonesia
• (id) Daftar konsulat lan kedutaan Indonesia di mancanegoro (di situs Departemen Luar Negeri)
• (en) Daftar situs lembaga pemerintah Indonesia
• (id) Harian Bisnis Indonesia
• (id) Yayasan Lembaga Bantuan Hukum Indonesia

Persatuan Negara-Negara Asia Kidul-Wétan (ASEAN)
Brunei | Filipina | Indonésia | Kamboja | Laos | Malaysia | Myanmar | Singapura | Thailand | Vietnam
Status Peninjau: Papua Nugini | Timor Leste

v • d • e

Organisasi Konferensi Islam (OKI)

Afganistan | Albania | Aljazair | Arab Saudi | Azerbaijan | Bahrain | Bangladesh | Benin | Brunei | Burkina Faso | Chad | Djibouti | Gabon | Gambia | Guinea | Guinea Bissau | Guyana | Indonesia | Irak | Iran | Kamerun | Kazakhstan | Komoro | Kirgizia | Kuwait | Lebanon | Libya | Maladewa | Malaysia | Mali | Maroko | Mauritania | Mesir | Mozambik | Niger | Nigeria | Oman | Pakistan | Palestina | Pantai Gading | Qatar | Senegal | Sierra Leone | Suriah | Suriname | Tajikistan | Togo | Tunisia | Turki | Turkmenistan | Uganda | Uni Emirat Arab | Uzbekistan | Yaman | Yordania

Daftar Provinsi Indonesia

Provinsi: Bali | Banten | Bengkulu | DKI Jakarta | Daerah Istimewa Yogyakarta | Gorontalo | Jambi | Jawa Kulon | Jawa Tengah | Jawa Wétan | Kalimantan Wétan | Kalimantan Kulon | Kalimantan Tengah | Kalimantan Kidul | Kapuloan Bangka-Belitung | Kapuloan Riau | Lampung | Maluku | Maluku Lor | Nanggroe Aceh Darussalam | Nusa Tenggara Kulon | Nusa Tenggara Wétan | Papua | Papua Kulon | Riau | Sulawesi Kulon | Sulawesi Tengah | Sulawesi Kidul-Wétan | Sulawesi Kidul | Sulawesi Lor | Sumatra Kulon | Sumatra Kidul | Sumatra Lor