Zeê
Uut Wikipedia
Een zeê is nie direct een stik waeter wat a de mens zeê enoemd ei. Een zeê is in feite een hroôt oppervlak an waeter, altied zout, dat a in verbindieng sti mie een are zeê of een oceaon. Een zeê beoor altied tot een Continentaâl Plat. 't Verschil mie een oceaon is da een oceaon een eihen zeêstroôm ei en meer een zelfstandig heheêl is. De Kaspische Zeê en de Dooie Zeê zien dus hin zeeën, wan die zien omriengd deur land.
[bewerk] Zeêstroômiengen
Waeter verplek zen eihen nie zomè willekeurig. Deur hetieën, drukverschill'n en 't corioliseffect ontstaen bepaelde zeêstroômiengen. De anwezigeid van de zeêstroômiengen, is, net as buvobbeld de anwezigeid van berhen, een belangrieke factor voe 't klimaot.
[bewerk] Leven in zeê
In de zeê krioel 't et van 't leven, ok vee diersoôrten die an in zeê leven zien nog glad nie ontdekt. Op sommihe plekken in de diepzeê is nog nooit 1 mens ewist. Een van de bekenste mè ok bedreigste ecosysteem'n in de zeê zien de koraâlriffen. Koraâlriffen vin je allin in ondiepe zeeën. Ze bestin uut koraâlpoliepen. Een aer ecosysteem zien de kelpwouden. Dit zien hrôte wouden van kelp, een bruunwier. In deze kelpwouden leven vee soôrten beêsten, zoas krabben, pilk en wurmen.
