Arhentina

Mula sa Tagalog na Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

República Argentina

Republikang Arhentina

Motto: Espanyol: En Unión y Libertad
(Tagalog: "Sa Pagkakaisa at Kalayaan")

Pambansang awit
Himno Nacional Argentino

Kabisera
(at Pinakamalaking lungsod) Buenos Aires
34°20′ S 58°30′ W

Opisyal na wika

Espanyol

Pamahalaan Republikang pederal

- Pangulo Cristina Fernández de Kirchner

Kalayaan mula sa Espanya

- Rebolusyong Mayo Mayo 25, 1810

- Pinahayag Hulyo 9, 1816

- Kinilala 1821 (ng Portugal)

Lawak

- Kabuuan 2,791,810¤ km² (ika-8)
1,077,924¤ sq mi

- Tubig (%) 1.1

Populasyon

- taya ng 2006 39,921,833 (ika-30)

- sensus ng 2001 36,260,130

- Densidad 13 /km² (ika-165)
33.7 /sq mi

GDP (PPP) 2005 estimate

- Total US$ 537.2 bilyon [1] (ika-22)

- Per capita US$ 14,087 (ika-50)

HDI (2003) 0.863 (high) (ika-34)

Pananalapi Peso (ARS)

Sona ng oras ART (UTC-3)

- Summer (DST) ARST (UTC-3)

Internet TLD .ar

Kodigong pantawag +54

Ang Arhentina (Kastila: Argentina) ay isang bansa sa timog Timog Amerika, ay matatagpuan sa pagitan ng Andes sa kanluran at ng timog Karagatang Atlantiko sa silangan. Hinahanggan ito ng Paraguay at Bolivia sa hilaga, Brazil at Uruguay sa hilagang-silangan, at Chile sa kanluran. Pormal na tinatawag ang bansa na República Argentina (Republikang Arhentino) habang ginagamit naman ang anyong Nación Argentina (Bansang Arhentino) sa mga gawaing lehislatibo.

Napaliligiran ito ng Paraguay at Bolivia sa kanluran, Brazil at Uruguay sa silangang-kanluran, at Chile sa kanluran at timog. Inaangkin ng bansa ang mga kapuluan ng Falkland Islands (Kastila: Islas Malvinas) at South Georgia at ang South Sandwich Islands, mga teritoryong sakop ng kapangyarihan ng Britanya. Inaangkin din ng Arhentina ang 969,464 km² (374,312 sq mi) ng Antartika, na tinaguriang Antartikang Arhentino, isang pook na inaari rin ng Chile at ng United Kingdom.

Ang Arhentina ang may pinakamataas na antas sa Batayang Pagkaunlaran ng Tao at per-kapita ng Buong Produktong Domestiko (GDP) sa grado ng kakayahan sa pamimili sa Amerika Latina.^[1]^[2] Kasalukuyang kabilang ang bansang ito sa klasipikasyong Bansa ng mga Kumikitang nasa Gitnang-Antas (Upper-Middle Income Country)^[3] o bilang isang pangalawang bumabangong pamilihan ayon sa Bangkong Pandaigdigan.^[4]^[5] Ang antas-bilang (nominal) na pang-GDP ng Arhentina ang nagsasabing ang bansang ito ang ika-31 na pinakamalaking ekonomiya sa mundo.^[6]

[baguhin] Etimolohiya

Pangunahing artikulo: Pinagmulan at kasaysayan ng pangalan ng Arhentina

Ang pangalang Arhentina (mula sa Latin: argentums, pilak) ay unang palagiang ginamit sa aklat na Historia del descubrimiento, población, y conquista del Río de la Plata (Kasaysayan ng pagkakatuklas, populasyon, at pagsakop sa Rio de la Plata [Ilog ng Pilak]) ni Ruy Díaz de Guzmán noong 1612, kung saan tinaguriang Tierra Argentina (Lupain ng Pilak) ang teritoryo.^[7]^[8] Sa Ingles ng Britanya, nakaugaliang tawaging "The Argentine" (Ang Arhentina) ang bansa, ngunit hindi na ito pangkaraniwan sa kasalukuyan.

[baguhin] Iba't ibang paksa

Tala ng mga Arhentino
Lutong Arhentino
Musika ng Arhentina
Tanggo
Relihyon sa Arhentina
Edukasyon sa Arhentina
Ekonomiya ng Arhentina
Transportasyon sa Arhentina
Turismo sa Arhentina
Militar ng Arhentina
Mga gobernador ng Arhentina
Mga halalan sa Arhentina

[baguhin] Mga talasanggunian

↑ http://hdrstats.undp.org/indicators/5.html International GDP ranking
↑ http://hdrstats.undp.org/countries/country_fact_sheets/cty_fs_ARG.html Pinakamataas na HDI sa Amerika Latina
↑ Country Mga Klasipikasyon ng World Bank
↑ Emerging Markets - Argentina
↑ The Global Emerging Markets Database (Talaang-pahibalo ng mga Bumabangong Pamihilang Pandaigdig)
↑ Human Development Report (Ulat ng Kaunlarang Pantao) 2007/2008 - Country Fact Sheets (Impormasyon ng mga bansa) - Arhentina
↑ (Kastila)What's our name? (Ano ang ating pangalan?)
↑ (Kastila)My name is Argentina (Ang pangalan ko’y Arhentina)

Unyong Latino

Mga bansa sa Timog Amerika
Argentina \| Bolivia \| Brazil \| Chile \| Colombia \| Ecuador \| Guyana \| Panama \| Paraguay \| Peru \| Suriname \| Trinidad and Tobago \| Uruguay \| Venezuela
Mga dumidepende: Falkland Islands \| French Guiana