Buliwya

Wikipediamanta


Unancha	Wallqanqa

Llaqta qayanqillqa: «¡La unión es la fuerza!»

Llaqta taki: Himno Nacional de Bolivia

Uma Llaqta
• Runakuna
• Tinkurachina siwikuna Chuqichaka / Chuqiyapu
247.259 / 835.167 (2006)
16 29 S 68 02 O

Aswan hatun llaqta Santa Krus llaqta (2006)

Tukri simi Kastilla simi, Qhichwa simi, Aymara simi, Waraniyi simi

Kamachiy

Republika

Pulitika

Umalliq
Umalliq ranti

Evo Morales
Álvaro García Linera

Qispikusqa
• Iniciada
• Rimarisqa Ispañamanta
16-VII-1809
6-VIII-1825

Mama llaqtap hawan
• Llapan hallka k'iti k'anchar
• % yakukuna
Saywakuna
Chalakuna Ñiqi: 27º
1.098.581 km²
1,4%
6.743 km
No tiene

Runakuna
• Llapan
• T'iqisqa kay Ñiqi: 87º
9.627.269.(2006)
8,76 hab./km²

Brutu ukhu hayt'uy (BUH) -
Llaqta ukhu hayt'uy (LUH)
• Llapan (2006)
• BUH, llapan runap Ñiqi: 102º

USD. 27.957 millones
3.049

HDI -Runa kururay rikuchiq- (2006) 0.692 (115º) – medio

Kañina Boliviano (Bs.) (BOB)

Runa llaqtap sutin buliwyap

Pacha suyu
• Ruphay mit'a UTC-4
UTC-4

Internet tuyru .bo (nic-bo)

Karu rimay tuyru +591

Ankichiy tuyru CPA-CPZ

ISO tuyru 068 / BOL / BO / BOB

Kaypi wankurisqa: ONU, OBESI, OEA, CSN, CAN, Mercosur, ALADI, ALBA, OMC, FLAR, SELA, TCP, G20.

Buliwiya saywitu

Evo Morales - Buliwyap umalliqnin

Buliwya icha Qullasuyu nisqaqa Uralan Awya Yalapi huk mama llaqtam. Uma llaqtakuna Chuqichaka Chuqiyapupas. Buliwyapiqa 8.724.156 runakunam kawsachkanku (2004). Hanaq kay: 1.098.581 km².

Kunan umalliqnin: Evo Morales

[allichay] Allpa saywachi

Buliwya (NASA, 2002)

Urqukuna: Illampu ( 6.421 m) - Illimani (6439 m) - Sahama (6542 m) - Aqutanku - Anquhuma - Kapurata - Chakaltaya - Chawpi Urqu - Wayna P'utuqsi - P'utuqsi urqu - Huriqi - Likankawur - Mururata - Parinaquta - Pumirapi - Sapaliri - Tuqurpuri - Huriqi - Wayaqi‎ - Lipis - Uturunku - Sayrikapur
Quchakuna: Titiqaqa qucha, Uru-Uru qucha, Pukaqucha, Q'umirqucha, Yuraqqucha, Puwpu qucha, Chilata qucha, Quwiphasa kachi qucha, Uyuni kachi qucha, Suwaris qucha (Laguna Suárez), Suchi qucha, Kañapa qucha, Asnaq qucha
Mayukuna: Amarumayu, Chuqiyapu mayu, Beni mayu, Hatun Sach'amayu, Huchusuma mayu, Wapay mayu, Mayutata, Mamuriy mayu, Pilkumayu, Rucha mayu, Arqi mayu
Wat'akuna: Titiqaqa wat'a

Antikuna
Qullaw (Altiplano)
Yunka suyu

[allichay] Chiriqunuy

[allichay] Flora Faunapas

Buliwyapi mamallaqta parkikuna risirwakunapas

[allichay] Pulitika Rakiy

Isqun suyunmi kan.

Buliwyapi suyukuna

Suyu	km²	Runakuna	Runakuna/km²	Uma llaqta
Beni	213.564	362.521	1,70	Kimsantin llaqta
Chuqichaka	51.524	531.522	10,32	Chuqichaka
Quchapampa	55.631	1.455.711	26,17	Quchapampa
Chuqiyapu	133.985	2.350.466	18,04	Chuqiyapu
Uru-Uru	53.588	391.870	7,31	Uru-Uru
Pando	63.827	52.525	0,82	Cobija
P'utuqsi	118.218	709.013	6,00	P'utuqsi
Santa Krus	370.621	2.029.471	5,48	Santa Krus
Tarija	37.623	391.226	10,40	Tarija
total	1.098.581	8.274.325	7,56	.

Lista:Pulitika rakiy (Buliwya)

[allichay] Wiñay kawsay

Simón Bolívar

[allichay] Runakuna

[allichay] Simikuna

Buliwyapi indihina runa llaqtakuna.

Kastilla simi (español, 7.000.000 rimaqkuna)
Qhichwa simi (runasimi, 3.000.000 rimaqkuna)
Aymara simi (2.000.000 rimaqkuna)

[allichay] Iñiy

Kristiyanu iñiy

[allichay] Hatun llaqtakuna

Chuqiyapu (La Paz / El Alto) (1.700.000 runakuna)
Santa Krus llaqta (Santa Cruz de la Sierra) (1.400.000 runakuna)
Quchapampa (800.000 runakuna)
Chuqichaka (300.000 runakuna)
Uru-Uru (200.000 runakuna)
P'utuqsi (100.000 runakuna)

Buliwya (Llaqtakuna)
Rang	Llaqta	Runakuna			Suyu
Rang	Llaqta	Zensus 1992¹	Zensus 2001²	Schätzung 2005³	Suyu
1.	Santa Krus llaqta*	697.278	1.116.059	1.368.390	Santa Krus
2.	Chukiyapu (La Paz)	713.378	789.585	812.986	Chuqiyapu
3.	Altu llaqta	405.492	647.350	775.836	Chuqiyapu
4.	Quchapampa*	397.171	516.683	592.594	Quchapampa
5.	Chuqichaka (Sucre)	131.769	193.873	226.668	Chuqichaka
6.	Uru-Uru* (Oruro)	183.422	201.230	214.058	Uru-Uru
7.	Tarija*	90.113	135.783	161.677	Tarija
8.	Killaqullu	70.965	119.961	153.544	Quchapampa
9.	Sakawa	36.905	92.581	136.746	Quchapampa
10.	P'utuqsi*	112.078	132.966	134.281	P'utuqsi
11.	Muntiru	57.027	78.294	89.918	Santa Krus
12.	Kimsantin llaqta* (Trinidad)	57.328	75.540	86.492	Beni
13.	Yakuywa	34.505	64.611	80.486	Tarija
14.	Riberalta	43.454	64.511	76.852	Beni
15.	Tikipaya	3.037	26.732	62.028	Quchapampa
16.	Wayaramirin	27.706	33.095	37.460	Beni
17.	Wiyacha	19.036	29.108	34.055	Chuqiyapu
18.	Llallawa	39.203	35.036	33.438	P'utuqsi
19.	Willasun	23.670	28.045	31.124	P'utuqsi
20.	Bermejo	21.394	26.059	28.625	Tarija
21.	Kamiri	27.971	26.505	27.276	Santa Krus
22.	Kuwiha*	10.001	20.820	26.872	Pando
23.	San Inasyu	12.565	19.401	24.792	Santa Krus
24.	Tupisa	20.137	21.707	23.653	P'utuqsi
25.	Warnis	10.866	17.872	21.764	Santa Krus
26.	Qutuqa	9.229	15.181	19.735	Santa Krus
27.	San Borja	11.072	16.273	19.337	Beni
28.	Villamontes	11.086	16.113	18.350	Tarija
29.	Yapakani	8.585	14.589	17.914	Santa Krus
30.	Wintu	9.493	14.180	16.693	Quchapampa
31.	Punata	12.758	14.742	15.544	Quchapampa
32.	Kutipay (El Torno)	6.332	11.878	15.173	Santa Krus
33.	Wanuni	14.083	15.106	14.969	Uru-Uru
34.	Qhuyaruna (Mineros)	11.181	13.283	14.678	Santa Krus
35.	Warayu wichay (Ascensión de Guarayos)	8.350	12.284	14.563	Santa Krus
36.	Qarañawi	7.533	12.083	14.366	Chuqiyapu
37.	Taki llaqta (El Carmen)	4.761	10.425	14.119	Santa Krus
38.	Santa Ana Yakumamanta	14.788	12.877	13.996	Beni
39.	Achuqalla llaqta	5.602	10.369	13.159	Chuqiyapu
40.	Puerto Suárez	9.863	11.564	12.299	Santa Krus
41.	Portachuelo	9.453	11.338	12.134	Santa Krus
42.	Uyuni	11.372	10.551	10.919	P'utuqsi
43.	Roboré	10.360	9.919	10.446	Santa Krus

[allichay] Yachay tarpuy

Suri Sicuri, (Chuqiyapu)

Tinku, (Tusuy)

Suri Sicuri, Salzburgopi, Austriapi 2007	Suri Sicuri, Salzburgopi, Austriapi 2007	Quena Quena, Salzburgopi, Austriapi 2007	Tinku, Machapi 2007
aqsu Potosimanta