Archimede
Da Wikipedia.
Fieul dl'astrònom Fèidia, Archimede a l'é stàit ansema a Uclid ël pì grand matemàtich dl'antichità. A l'era nassù a Siracusa dël 287 aGC anviron e a l'é mòrt ambelelì dël 212 aGC anviron, durant l'assedi dël general roman Marcel. A l'avìa passà soa anfansia a Siracusa. Peuj a l'ha sogiornà a Lissandria, anté ch'a la studià dai sucessor d'Uclid. Ambelelì a l'é bel fé ch'a l'abia rancontrà Conon ëd Samo e Eratòstene; pì tard a jë tnirà al corent ëd sò travaj. [modìfica] La conta dla mòrtDurant l'atach roman a Siracusa, ël general Marcel a l'avìa comandà ai sò tropié ëd salvé la vita d'Archimede. Un ëd lor-sì a l'é intrà a ca dël siensià antramentre che Archimede a l'era an camin ch'a studiava na figura geométrica dissegnà an sël seul sabios. Chiel-sì a-j dis al soldà ëd ten-se leugn, për nen ruiné ël gràfich. Ël soldà, ofèis, a l'ha massalo. Costa-sì a l'é la conta romanzà ch'a l'é rivane an sla mòrt d'Archimede. Tutun a smija pì bel fé che l'arzultà tràgich a sia stàit determinà dal zanzij dij soldà për j'angign e j'utiss pressios d'Archimede. Ij roman a l'han antlora fabricaje na tomba anté ch'a-i era dissegnà, conforma a sò vorèj, na sfera anscrivùa ant un cilindr. [modìfica] Soe arsercheSoe contribussion a la matemàtica a rësguardo l'aritmética e la geometrìa e a son conossùe mersì a le litre che a mandava ai matemàtich pì competent ëd soa época. Ij travaj ant l'aritmética a l'ero tratà an doe litre, dont un-a a l'é përdusse. A rësguardavo la numerassion, dzortut la manera d'esprime dij nùmer grand. Lë studi dël sercc a lo men-a a dé n'aprossimassion ëd π. Për fé sòn, a anscriv e a sircoscriv al sercc un polìgon regolar ëd novantesses lat, lòn ch'a-j fa trové . Archimede a considerava sò travaj an sle sfere e ij cilindr tanme soa ciadeuvra. As compon ëd sessanta proposission rangià an doi lìber. Ambelessì as treuvo ij cont d'àree e volum: piràmid, còno, sfere e via fòrt. An n'euvra an sij conòid e jë sferòid, Archimede a studia ij volum definì da dle quàdriche. [modìfica] A pòrto sò nòm
|
SE LEER! ¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)
Për dì la soa ansima a sta pàgina-sì ch'a-i daga 'n colp col rat ant sël tilèt discussion. Për lasseje un messagi a j'aministrator ch'a varda ambelessì. Lìber për chi a veul amprende a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test. Për ёscrive dësgagià, ch'a dòvra la Claviera piemontèisa! E ch'a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero. |