Web Analytics Made Easy - Statcounter

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Equassion algébrica - Wikipedia an piemontèis, l'enciclopedìa lìbera e a gràtis

Equassion algébrica

Da Wikipedia.



N'equassion algébrica a l'é n'ugoaliansa dla forma p(x) = 0, anté che p(x) a l'é un polinòmi. Ël gré dël polinòmi a l'é ëdcò ciamà gré dl'equassion. Ij coefissient dël polinòmi a son ciamà coefissient ëd l'equassion. Minca x ch'a sodisfa l'ugualiansa p(x)=0 a l'é ciamà solussion o rèis.

Contnù

[modìfica] Ël teorema fondamental dl'àlgebra

Ël teorema fondamental dl'àlgebra a fortiss che minca equassion algébrica a coefissient compless ëd gré n \geq 1 a l'ha 'd solussion.
Parèj, si p(x)=a_nx^n+ \ldots +a_0=0 a l'é l'equassion, con a_n \neq 0 e si x1 a n'é solussion, për ël teorema 'd Ruffini l'equassion a resta equivalenta a an(xx1)q(x) anté che q(x) a l'é 'n polinòmi mònich ëd gré n-1. Si n-1>0 as peul apliché torna 's rasonament fin-a a oten-e n'equassion equivalenta dla forma a_n(x-x_1)^{ \mu_1 } \cdot\ldots\cdot (x-x_r)^{ \mu_r }=0 anté che x_1, \ldots ,x_r a son le solussion distinte dl'equassion e  \mu_1, \ldots , \mu_r soe multiplissità (o órdin), con  \mu_1+ \ldots + \mu_r=n. Da sòn a-i ven che përchè ξ a sia solussion ëd multiplissità μ dl'equassion p(x)=0 a venta e a-i basta che p( \xi )=p' ( \xi )= \ldots =p^{( \mu -1)}( \xi )=0,p^{( \mu )}( \xi ) \neq 0, anté che p', \ldots , p^{( \mu )} a son le prime μ derivà ëd p.

Ch'as considera adess n'equassion algébrica p(x)=0 dont tuti ij coefissient a sio 'd reaj e dont α + iβ a sia solussion ëd multiplissità μ; antlora ëdcò α − iβ a l'é solussion dël midem órdin μ. Donca minca equassion algébrica a coefissient reaj ëd gré dispar a l'ha almanch na solussion real.

[modìfica] Fórmole d'arzolussion

J'equassion algébriche ëd gré fin-a al quart a admëtto fórmole algébriche për trové le solussion, visadì le solussion a son otnùe an fonsion dij coefissient an dovrand na quantità finìa d'adission, multiplicassion, sotrassion, division, estrassion ëd rèis. Sòn a l'é già pì nen possìbil për j'equassion algébriche generaj ëd quint gré, 'me dimostrà da Abel dël 1824 (la dimostrassion a l'é stàita pùblicà an sël giornal ëd Crelle).

[modìfica] Equassion ëd 1m gré

Dàita n'equassion ëd prim gré ax+b=0 a coefissient ant un camp, con a \neq 0, l'ùnica solussion a l'é x=- \frac ba .

[modìfica] Equassion ëd 2nd gré

Përchè n'equassion ëd second gré ax2 + bx + c = 0 a coefissient ant un camp, con a \neq 0, a l'abia 'd solussion, a venta e a-i basta ch'a-i sia ant ël camp n'element δ tal che δ2 = b2 − 4ac. Ant ës cas-sì le solussion a son  \frac{-b \pm \delta }{2a} .

[modìfica] Relassion an tra coefissient e rèis

Ant l'equassion algébrica a_nx^n+ \ldots +a_0=0 ëd gré n, la soma dij prodot dle solussion, arpetùe conforma a soe multiplissità, pijà a k a la vira, a resta ugual a (-1)^k \frac{a_{n-k}}{a_n} . An particolar la soma dle solussion a l'é - \frac{a_{n-1}}{a_n} e sò prodot a l'é (-1)^n \frac{a_0}{a_n} .

[modìfica] Discriminant

Ël discriminant dl'equassion algébrica a_nx^n+ \ldots +a_0=0 a l'é 'l nùmer

D=a_n^{2n-2}det \begin{bmatrix}
1 & 1 & 1 & \ldots & 1 \\
\alpha_1 & \alpha_2 & \alpha_3 & \ldots & \alpha_n \\
\alpha_1^2 & \alpha_2^2 & \alpha_3^2 & \ldots & \alpha_n^2 \\
\ldots & \ldots & \ldots & \ldots & \ldots \\
\alpha_1^{n-1} & \alpha_2^{n-1} & \alpha_3^{n-1} & \ldots & \alpha_n^{n-1}
\end{bmatrix} =a_n^{2n-2} \prod_{i>j} ( \alpha_i- \alpha_j)^2,

anté che  \alpha_1 , \ldots , \alpha_n a son le solussion arpetùe conforma a soe multiplissità. Për esempi, ël discriminant ëd n'equassion ëd second gré a rèis reaj ax2 + bx + c = 0 a l'é  \sqrt{b^2-4ac} .
Donca, për che n'equassion algébrica a l'abia solussion mùltiple, a venta e a-i basta che sò discriminant a sia zero. Ël determinant ch'a compariss ant la fórmola dël discriminant as ciama determinant ëd Cauchy-Vandermonde.

[modìfica] Nùmer algébrich

Ij nùmer compless ch'a son solussion ëd n'equassion algébrica a coefissient antregh as ciamo nùmer algébrich.

[modìfica] Stòria

Ij prim esempi d'equassion algébriche ch'a son rivane as treuvo ant ël papir Rhind, apopré dël 1700 o 1650 aGC.
N'enonsià esplìcit ëd condission nessessarie e bastèivoj për che n'equassion algébrica as peussa arzòlve algebricaman a l'é stàit otnù da Galois.

OMMI! Ma io non SO LEGGERE!!
E be'? :) È facile leggere una lingua che si parla già. Consulti questa pagina e vedrà, in un attimo anche Lei avrà il suo badge da bogianen :)
St'utent-sì a l'é un bogianen




OMMI! pero si YO no
SE LEER!

¿Y que? :) Es fácil aprender a leer un idioma que ya se habla. Consulte usted esta pagina y verá, en un momento tendrá usted su Badge de Bogianen :)

15.649 artìcoj scrivù e na media ëd pàgine lesùe davzin a 1.750.000 pàgine l'ann!

Figura:Giandoja-mobilitassion-cit.jpg
'cò ti it peule travajé a fé pì granda e bela la wikipedia piemontèisa. Tùit a peulo gionté dj'anformassion, deurbe dij neuv argoment, deje na man aj volontari ch'a travajo ambelessì 'ndrinta. Rintra ant la Piòla e les coma avnì a fé toa part. I soma na gran famija e i l'oma da manca dël travaj ëd tuti. Se it la sente nen dë scrive n'artìcol, a-i son vàire travajòt da fé andova a fa pa da manca d'esse na cima a scrive për podej giuté. Mersì.

BANCHÈT dj'UTISS

Për dì la soa ansima a sta pàgina-sì ch'a-i daga 'n colp col rat ant sël tilèt discussion. Për lasseje un messagi a j'aministrator ch'a varda ambelessì.


Lìber për chi a veul amprende

a lese e a scrive mej an piemontèis, e che an fan d'arferiment a tùit për la coression ortogràfica dij test.


Për ёscrive dësgagià, ch'a dòvra la Claviera piemontèisa!

E ch'a manca pa dë vardesse la pàgina d'agiut për chi as anandia da zero.


aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -