Stubno
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°54' N 22°58' E
| Stubno | |
| Województwo | podkarpackie |
| Powiat | przemyski |
| Gmina | Stubno |
| Położenie | 49° 54' N 22° 58' E |
| Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności |
1400 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
16 |
| Kod pocztowy | 37-723 |
| Tablice rejestracyjne | RPR |
|
Położenie na mapie Polski
  Stubno
|
|
 |
|
Stubno – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Stubno.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Miejscowość liczy ok. 2000 mieszkańców, jest siedzibą gminy Stubno.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Nazwa wsi wywodzona jest od słowa stupyny. Stubno położone było na terenach zalewanych przez wody Sanu i Wiszni a przez tutejsze bagna i moczary prowadziły wąskie groble, zwane przez mieszkańców stupynami.
Inne podanie głosi, że kiedyś przez wioskę przebiegała droga z Medyki do Radymna. Przy drodze stał zajazd czyli karczma zwana Stubno, w której podróżni znajdowali schronienie do odpoczynku.
Nazwa wsi należy do najstarszych nazw na prawym brzegu Sanu, i ze względu na jej polskie pochodzenie, często cytowana jest przez niektórych historyków, wskazuje bowiem na "prapolskość" tych ziem. Jej znaczenie podkreśla w swojej pracy Prapolski bastion toponimiczny w Bramie Przemyskiej i Lędzanie profesor Jerzy Nalepa: Spośród tych nazw największą wartość przedstawia zwarty bastion zachodniosłowiańskich (prapolskich) nazw Stubno-Barycz-Nakło na wschód od Sanu, a na północny wschód od Przemyśla. [1]
Pierwsza wzmianka o wsi (nazywanej wtedy Stobno) znajduje się w dokumencie z 1358 r., którym król Kazimierz Wielki nadawał ją dwóm szlachcicom: Symonowi i Laynowi. Według tradycji, w lutym 1387 pod Stubnem miała się rozegrać bitwa, w której Polacy pod osobistym dowództwem królowej Jadwigi (król był wtedy zajęty chrztem Litwy) pokonali wojska Marii, królowej Węgier, jej siostry. Zwycięstwo to miało otworzyć Polsce drogę do opanowania Lwowa, Halicza i całej Rusi Czerwonej, zarządzanej wtedy przez starostów węgierskich.
[edytuj] Zabytki
Wieś była własnością prywatną, ostatnimi właścicielami – od XIX w. do II wojny światowej – byli Myszkowscy. Pozostał po nich zespół dworski, użytkowany obecnie przez stadninę koni. Głównym elementem zespołu jest pałacyk z przełomu XIX i XX w., murowany, nakryty dachem mansardowym z czerwonej dachówki, z czterokolumnowym portykiem od frontu. W skład zespołu wchodzą także dwie oficyny, rządcówka, stajnia, spichlerz i młyn. Wokół pałacyku rozciąga się park krajobrazowy o powierzchni 6 ha z licznymi gatunkami drzew i krzewów rodzimych i egzotycznych. Na teren parku wjeżdża się przez kutą, żelazną bramę.
Drewniany kościół z 1863 r. spłonął w 1986 r. Z zespołu kościelnego pozostała drewniana dzwonnica z 1915 r., plebania z początku XX w., stajnia i lamus z końca XIX w. We wsi pozostało kilkanaście ciekawych domów z pocz. XX w. (drewnianych i murowanych) z czterospadowymi dachami krytymi czerwona dachówką.
Po dawnej cerkwi greckokatolickiej pw. św. Dymitra z 1898 r. pozostały tylko resztki fundamentów. Ukraińcy, którzy przed wojną stanowili ok. połowy mieszkańców, zostali wywiezieni w 1945 r. do ZSRR.
Na miejscowym cmentarzu znajduje się grób polskiego malarza Aleksandra Mroczkowskiego.
[edytuj] Geografia i przyroda
W pobliżu Stubna przebiega Kanał Bucowski (nazwa pochodzi od ukraińskiej, przygranicznej wioski Bucow), który odwadnia teren. W Stubnie znajduje się jeden z nielicznych rezerwatów szachownicy kostkowatej.
Wieś bywa nazywana "stolicą bociana" ze względu na dużą liczbę tych ptaków występujących w całej gminie. W centrum wsi stoi pomnik bociana, a co roku organizuje się święto mu poświęcone "Bocianadę".
[edytuj] Sport
We wsi działa piłkarski Klub Sportowy Granica Stubno, obecnie grający w rozgrywkach A-klasy w grupie przemyskiej.
Przypisy
[edytuj] Wykorzystane materiały
- Stanisław Kłos - Podkarpackie - przewodnik, wyd. "Bosz" 2005
- Grzegorz Rąkowski - Polska egzotyczna, część II, wyd. "Rewasz" 2004.
- Stefan Lew - Kultura ludowa pogranicza nadsańskiego, Muzeum Ziemi Przemyskiej 1969.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
