Prusy (państwo)
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Prusy – niejednoznaczny termin odnoszący się kolejno do kilku państw stworzonych na historycznych terenach Prus.
Spis treści |
[edytuj] Historia państwowości Prus
[edytuj] Prusy Zakonne
Pierwszym bytem państwowym na terenie Prus było państwo zakonu krzyżackiego. W 1226 r. książę Konrad I mazowiecki podarował Krzyżakom ziemię chełmińską, z której zakon dokonywał podboju Prusów. Przez następne 200 lat Krzyżacy kolonizowali Prusy i budowali swoje państwo. Na mocy postanowień II pokoju toruńskiego (1466), zakon oddał Polsce Pomorze, ziemię chełmińską i Warmię, został lennikiem Polski i przeniósł stolicę państwa z Malborka do Królewca. Powstały wówczas Prusy Zakonne.
[edytuj] Prusy Książęce
Upadek państwa krzyżackiego nastąpił w 1525 r., kiedy ostatni wielki mistrz Albrecht Hohenzollern przeszedł na luteranizm i złożył hołd polskiemu królowi Zygmuntowi Staremu. Nowe państwo nosiło nazwę Księstwo Pruskie, ale do historii przeszło jako Prusy Książęce.
[edytuj] Brandenburgia-Prusy
W 1618 za zgodą Zygmunta III Wazy wobec wygaśnięcia linii pruskiej po śmierci Albrechta Fryderyka, elektor brandenburski Jan Zygmunt Hohenzollern przejął jego posiadłości i od tej chwili Księstwo Pruskie było w unii z Brandenburgią (jako Brandenburgia-Prusy). Podstawę do międzynarodowego uznania suwerenności księstwa stanowiły traktaty welawsko - bydgoskie (1657). Miały one znaczenie prawno - ustrojowe dla elektorów brandenburskich.
[edytuj] Królestwo Prus
Twórcą nowoczesnego państwa pruskiego był Fryderyk Wilhem zwany Wielkim Elektorem, który w wyniku pokoju westfalskiego w 1648 uzyskał wschodnią część Pomorza Zachodniego, Magdeburg, Halberstadt, Minden i Kamin. W 1657 korzystając z potopu szwedzkiego i osłabienia Rzeczypospolitej na mocy traktatu welawsko-bydgoskiego Wielki Elektor uzyskał suwerenność Prus Książęcych od Rzeczypospolitej.
Książę-elektor Fryderyk III ogłosił się 18 stycznia 1701 w Królewcu królem w Prusach (niem. König in Preussen), gdyż tytuł króla Prus wciąż zachowali władcy Polski oraz przyjął imię Fryderyk I. Od tego momentu mówimy o Królestwie Pruskim.
[edytuj] Prusy kraj związkowy
Od 1870 r. król Prus był jednocześnie cesarzem zjednoczonych Niemiec. Klęska militarna cesarstwa w Wielkiej Wojnie jesienią 1918 doprowadziła do upadku monarchii – Wilhelm II abdykował i uciekł do Holandii, a Zgromadzenie Narodowe zebrane 6 lutego 1919 ogłosiło powstanie republiki weimarskiej. Od tej chwili Prusy istniały jako kraj związkowy pod nazwą Freistaat Preußen.
Po klęsce III Rzeszy w II wojnie światowej 25 lutego 1947 uchwałą nr 46 Alianckiej Rady Kontroli ogłoszono likwidację państwa pruskiego.
[edytuj] Zobacz też
- Prusy jako kraina historyczna,
- Prusy Królewskie, Prusy Książęce,
- Prusy Nowowschodnie, Prusy Południowe, Prusy Wschodnie, Prusy Zachodnie
- diecezje pruskie,
- władcy Prus.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- http://www.preussenchronik.de – Preussen Chronik (Kronika Prus)
