Mogilno

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta w woj. kujawsko-pomorskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Współrzędne: 52°39' N 17°57' E52.65 17.95 (Mogilno)

Mogilno

Gmina
- rodzaj

Mogilno
miejsko-wiejska

Prawa miejskie

1398

Burmistrz

Leszek Duszyński

Powierzchnia

8,32 km²

Położenie

52° 39' N
17° 57' E

Liczba mieszkańców (2008)
- liczba ludności
- gęstość

12 506
1504 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

88-300

Tablice rejestracyjne

CMG

Położenie na mapie Polski

Mogilno

TERC10
(TERYT)

6040509034

Urząd miejski³

ul. Narutowicza 1
88-300 Mogilno
tel. 52 318-55-00; faks 52 315-26-93

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Klasztor w Mogilnie do wschodu

Widok miasta z zachodniego brzegu Jeziora Mogileńskiego

Mogilno – miasto w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Mogilno. Położone nad Jeziorem Mogileńskim. Leży 60 km na południe od Bydgoszczy oraz 80 km na północny wschód od Poznania. Połączenia komunikacyjne zapewnia linia kolejowa Poznań-Toruń i droga krajowa nr 254 Mogilno-Barcin. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.

Według danych z 31 grudnia 2007, miasto miało 12 506 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Należy do najstarszych osad na pograniczu Wielkopolski i Kujaw, jednym z terenów, na których kształtowało się państwo polskie. Na cyplu otoczonym wodami jeziora Mogileńskiego i bagnami od przełomu VIII i IX wieku do X wieku istniała osada wczesnośredniowieczna z palisadą i zasiekami. Od X wieku do przełomu XII i XIII wieku na tym samym miejscu znajdował się gród obronny połączony z lądem dwoma mostami. W XI w. powstał klasztor benedyktynów, który zajął część grodu. Benedyktyni, jak się uważa, zostali sprowadzeni z Tyńca przez Bolesława Śmiałego. Na północ od klasztoru rozwijała się osada, która w roku 1398 uzyskała od Władysława Jagiełły prawa miejskie. W 1772 r. miasto włączono do zaboru pruskiego, w latach 1807-1815 należało do Księstwa Warszawskiego. W czasie pożaru w 1808 r. spłonęły prawie wszystkie domy mieszkalne. Od przełomu XVIII i XIX wieku Mogilno przeżywało zastój gospodarczy, przełamany dopiero po wybudowaniu linii kolejowych łączących z Poznaniem i Bydgoszczą (1872) oraz Strzelnem (1892). Od 1889 do śmierci w 1910 r. proboszczem w Mogilnie był ks. Piotr Wawrzyniak, wybitny działacz społeczny i gospodarczy. Tu również urodził się w 1890 r. wybitny psycholog - Kurt Lewin.

[edytuj] Zabytki

Klasztor i kościół pobenedyktyński, fundowany nie przez Bolesława Śmiałego w 1065 roku, jak do niedawna uważano, ale prawdopodobnie przez Kazimierza Odnowiciela (dokument fundacyjny Śmiałego okazał się falsyfikatem). Mnisi przybyli do Mogilna z Bawarii.
- Kościół zbudowany w połowie XI wieku, wielokrotnie przebudowywany (m.in. XIII, sklepienia XV-XVI, koniec XVIII wieku). Z kościoła romańskiego zachowane mury prezbiterium wraz z apsydą, części murów bocznych, dwa filary oraz krypta zachodnia, przekryta sklepieniem krzyżowym wspartym na jednym filarze. Krypta ta ma charakter relikwiarzowy, posiada wnękę na relikwiarz, mimo niezaistnienia w Mogilnie żadnego kultu relikwii wczesnośredniowiecznych. Stanowi to zagadkę historyczną dotyczącą założeń fundacyjnych pierwszego benedyktyńskiego klasztoru.
  Z okresu późnogotyckiego pochodzą sklepienia naw, w tym kryształowe w nawach bocznych. Dwuwieżowa fasada zachodnia uzyskała w końcu XVIII wieku charakter późnobarokowy. Wyposażenie wnętrza głównie rokokowe.
- Budynek klasztorny, przylegający do kościoła od południa pochodzi częściowo z okresu gotyku i został przebudowany w XVIII wieku. Składa się z trzech skrzydeł otaczających wirydarz.
- na dziedzińcu klasztoru benedyktynów studnia z XI wieku - najstarsza w Polsce
Późnogotycki kościół farny św. Jakuba Starszego z ok. 1511 roku, przebudowany w 1839 i 1937
ratusz neogotycki z XIX w.
Kamienice z XIX wieku
Synagoga z 1801 r., przebudowana w 1902 r.
Cmentarz komunalny na przeciwległym do klasztoru brzegu Jeziora Mogileńskiego, założony w 1816 roku. Na jego terenie znajduje się wzniesienie z kaplicą wybudowaną po II wojnie światowej na miejscu wcześniejszego XVII-wiecznego kościoła drewnianego. Przy głównej alei znajduje się pomnik ku czci ks. Piotra Wawrzyniaka oraz kaplice grobowe z XIX i początku XX wieku.