Komandor (stopień wojskowy)
Z Wikipedii
| Oznaki stopnia: | |
 czapka garnizonowa |
|
 insygnia |
 pagon |
 "lewy przód" |
|
Komandor (kmdr) – wojskowy stopień oficerski w polskiej Marynarce Wojennej, odpowiadający pułkownikowi w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych. Jego odpowiedniki znajdują się także w marynarkach wojennych innych państw.
[edytuj] Geneza
Termin komandor pojawił się po raz pierwszy we flotach wojennych około XII wieku, jako tytuł dla dowodzącego okrętem. Jego odpowiednikiem we flocie brytyjskiej jest captain, który zgodnie z pierwotnym, dosłownym tłumaczeniem oznacza kapitana statku. Z czasem wprowadzono tytuły dla różnych jednostek, i tak: komandor dowodził dużymi okrętami (np. okręt liniowy, krążownik), komandor porucznik średnimi (np. niszczyciel, fregata), a komandor podporucznik małymi (np. korweta).
Następnie tytuły przekształciły się w stopnie wojskowe i przestały dotyczyć jedynie oficerów dowodzących okrętami. W niektórych marynarkach wojennych nazwy odpowiedników polskich komandorów figurują zgodnie z historycznym pochodzeniem. Na przykład w Bundesmarine (Marynarka Wojenna Republiki Federalnej Niemiec) istnieją następujące stopnie: Kapitän zur See (Kapitan Morza); Fregattenkapitän (Kapitan Fregaty); a także Korvettenkapitän (Kapitan Korwety). W Rosji noszą one nazwy kapitanów I, II i III rangi.
[edytuj] Użycie
W Polsce stopień komandora powstał w 1921, wraz z pozostałymi pierwszymi stopniami w Marynarce Wojennej. Wcześniej, od 1918 używano zapożyczonego z Wojsk Lądowych stopnia pułkownika marynarki. Od momentu utworzenia komandor znajduje się w hierarchii pomiędzy komandorem porucznikiem, a kontradmirałem i jest odpowiednikiem pułkownika. W latach 1921-1952 był najwyższym stopniem oficerów sztabowych, a od 1952 jest najwyższym stopniem wojskowym wśród oficerów starszych. Obecnie stopień wojskowy komandora jest zaszeregowany dla grup uposażenia nr 16-16C. W kodzie NATO określony jest jako OF-05. W związku z tym, że w Wielkiej Brytanii captain to komandor, a commander to komandor porucznik, często występują omyłki w tłumaczeniach.
Stopień etatowy komandora posiada m.in. stanowisko dowódcy dywizjonu okrętów II rangi.
Jego odpowiednikami w marynarkach wojennych innych państw są m.in.:
- Captain - Wielka Brytania, Stany Zjednoczone
- Kapitan I ranga - Rosja
- Kapitän zur See - Niemcy
- Capitán de navío - Hiszpania
- Capitão-de-mar-e-guerra - Portugalia
- Capitaine de Vaisseau - Francja
- Kommendör 1.gr oraz Kommendör - Szwecja
- Capitano di Vascello - Włochy
- Kapitein ter zee - Holandia
