Admirał
Z Wikipedii
| Oznaki stopnia: od 2002 |
|
 czapka garnizonowa |
|
 insygnia |
 pagon |
 "lewy przód" |
|
| Oznaki stopnia: 1921-2002 |
|
 czapka garnizonowa |
|
 insygnia |
 pagon |
 "lewy przód" |
|
Admirał (adm.) - wojskowy stopień oficerski w polskiej Marynarce Wojennej, odpowiadający generałowi w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych. Jego odpowiedniki znajdują się także w marynarkach wojennych innych państw.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
Słowo "admirał" wywodzi się od arabskiego określenia Amir el-Bahr lub też Emir el-Bahr, oznaczającego pana morza - dowódcę morskiego. W XII wieku Wenecjanie i Genueńczycy zaczęli stosować tytuł admirała, jako dowodzącego flotą podczas bitwy. Następnie wprowadzono do użycia zróżnicowanie wśród admirałów, i tak: admirał dowodził flotą wojenną, wiceadmirał był zastępcą dowodzącego, a kontradmirał - starszym na redzie (najstarszym dowódcą spośród dowódców zakotwiczonych okrętów). W niektórych państwach używany był także tytuł admirała floty, oznaczający stałego dowódcę całej marynarki wojennej, który swe obowiązki sprawował także w czasie pokoju.
Dowództwa flot zaczęto nazywać admiralicjami, które w niektórych państwach przetrwały aż do współczesności i oznaczają ministerstwa (np. Admiralicja Brytyjska) lub dowództwa sił morskich (Admiralicja Federacji Rosyjskiej). Tytuły admiralskie przekształciły się w XIII-wiecznej Francji w stopnie wojskowe. W późniejszym czasie podobne transformacje nastąpiły w innych krajach. Najpóźniej nastąpiło to w Wielkiej Brytanii, gdzie do 1864 obowiązywał system stanowisk admiralskich[1].
[edytuj] Użycie
W Polsce stopień admirała powstał w 1921, wraz z innymi stopniami Marynarki Wojennej. Wcześniej, od 1918 używano zapożyczonego z Wojsk Lądowych stopnia generała pułkownika marynarki. Od momentu utworzenia admirał jest najwyższym stopniem wojskowym w polskiej Marynarce Wojennej. W latach 1921-2002 znajdował się w hierarchii nad wiceadmirałem i był odpowiednikiem generała broni. W 2002 pomiędzy wiceadmirałem, a admirałem wprowadzono stopień admirała floty. Równocześnie admirał stał się odpowiednikiem generała w Wojskach Lądowych i Siłach Powietrznych.
Obecnie stopień wojskowy admirała jest zaszeregowany dla grupy uposażenia nr 20, a stopień etatowy admirała (generała) posiada wyłącznie stanowisko szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. W kodzie NATO określony jest (razem z admirałem floty) jako OF-09.
Jego odpowiednikami w marynarkach wojennych innych państw są m.in.:
- Admiral - Niemcy, Rosja, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone
- Almirante - Hiszpania, Portugalia
- Amiral - Francja, Szwecja
- Ammiraglio di Squadra con incarichi speciali - Włochy
- Luitenant-Admiraal - Holandia.
Przypisy
- ↑ Istniało 9 stanowisk admiralskich: 3 admirałów (Czerwonej Eskadry, Białej Eskadry i Niebieskiej Eskadry; Admirał Czerwonej Eskadry był zwany też Admirałem Floty), 3 wiceadmirałów i 3 kontradmirałów. Otrzymane stanowisko było dożywotnie, chyba że jego posiadacz zeń zrezygnował. Dopuszczalne było powierzenie innej osobie już zajętego stanowiska, o ile jego pierwszy posiadacz nie był w czynnej służbie (np. z powodu zaawansowanego wieku) — było to jednak wyjątkowe, ponieważ admirałowie zajmujący już zajęte stanowisko nie cieszyli się poważaniem i dlatego unikano takiego powoływania admirałów. Ponadto istniał honorowy tytuł admirała bez stanowiska nadawany za zasługi oficerom niższych stopni — nie cieszył się on jednak poważaniem i jego posiadaczy nazywano "żółtawymi admirałami" (ang. yellowish admirals) z powodu tego, że nosili żółte epolety (jak zwykli admirałowie), ale bez oznak stanowiska. System ten przez wiele lat utrudniał awansowanie — np. adm. Horatio Nelson pomimo niewątpliwych zasług w chwili śmierci był Wiceadmirałem Białej Eskadry, ponieważ wszystkie stanowiska admirałów i stanowisko Wiceadmirała Czerwonej Eskadry były zajęte.
[edytuj] Zobacz też:
