Albert I Koburg
Z Wikipedii
| Albert I Koburg Król Belgów |
|
 |
|
| Król Belgów | |
| Okres urzędowania | od 17 grudnia 1909 do 17 lutego 1934 |
| Poprzednik | Leopold II Koburg |
| Następca | Leopold III Koburg |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | Koburgowie |
| Urodzony | 8 kwietnia 1875 Bruksela |
| Zmarł | 17 lutego 1934 Marches-les-Dames |
| Ojciec | Filip Koburg, hrabia Flandrii |
| Matka | Maria Luiza Hohenzollern-Sigmaringen |
| Żona | Elżbieta Gabriela Bawarska |
| Dzieci | Leopold III Koburg Karol Koburg, hrabia Flandrii Maria Józefa Koburg |
Albert I Koburg, właściwie: Albert Leopold Klemens Maria Meinrad (franc. Albert Léopold Clément Marie Meinrad, ur. 8 kwietnia 1875 w Brukseli, zm. 17 lutego 1934), król Belgów od 1909.
Był młodszym synem Filipa Koburga, hrabiego Flandrii (młodszego brata króla Leopolda II) i Marii Luizy Hohenzollern-Sigmaringen (córki Karola Antoniego, księcia Hohenzollern-Sigmaringen i premiera Prus).
Spis treści |
[edytuj] Wczesne lata życia
Urodził się w brukselskim Pałacu Regencji. Był bratankiem panującego króla Leopolda II. Leopold nie miał synów (jego jedyny syn, również Leopold, zmarł w 1869), więc następcą króla był ojciec Alberta, Filip, hrabia Flandrii. Filip był jednak głuchy, więc zrezygnował z praw do tronu na rzecz swojego najstarszego syna, Baldwina. Młody książę zmarł jednak po krótkiej chorobie w 1891 r. Następcą belgijskiego tronu został wówczas Albert. Po śmierci ojca w 1905 r. został hrabią Flandrii. W latach 1893-1909 zasiadał w belgijskim senacie.
Jako nieprzeznaczony do panowania Albert był wychowywany w sposób liberalny i otwarty. Jego nauczycielem był Emile Sigogne, który zadedykował królowi później książkę Socjalizm i monarchia. Albert był zwolennikiem idei liberalnych. Odbył służbę wojskową i dużo podróżował po europejskich dworach. Odwiedził nawet Kongo Belgijskie i Stany Zjednoczone. Był przerażony perspektywą wstąpienia na tron. Napisał: Od pewnego czasu jestem naprawdę przytłoczony wyjątkowo trudną przyszłością, która jawi się przede mną jako trudna sama w sobie z powodu złożoności położenia podzielonego kraju, trudna w szczególności z racji mojego braku przygotowania (...). Nadszedł czas pracy, aby zdobyć nie tyle umiejętności, co jest niemożliwe, ile wiedzę wystarczającą do tego, by w każdym razie nie narażać na śmieszność funkcji, którą los ma mi kiedyś narzucić.
[edytuj] Małżeństwo
2 października 1900 r. w Monachium poślubił Elżbietę Gabriellę Wittelsbach (25 czerwca 1876 - 23 listopada 1965), córkę księcia bawarskiego Karola Teodora i Marii Józefy (córki króla Portugalii Michała I). Albert oświadczył się Elżbiecie po 3 latach znajomości podczas spaceru w lesie Fontainbleau słowami: Czy sądzi pani, że mogłaby pani znieść klimat Belgii?. Albert i Elżbieta mieli razem dwóch synów i córkę:
- Leopold III (3 listopada 1901 - 25 września 1983), król Belgów,
- Karol Teodor Henryk (10 października 1903 - 1 czerwca 1983), hrabia Flandrii, regent Belgii,
- Maria Józefa Charlotta (4 sierpnia 1906 - 27 stycznia 2001), żona króla Włoch Humberta II.
Poważny, staranny, pesymistyczny, zamknięty w sobie (Leopold II nazywał go "zamkniętą kopertą"), skromny, nieśmiały i wstydzący się swojej wady wymowy Albert obejmuje tron Belgii po śmierci stryja w 1909 r. Swoją przysięgę konstytucyjną złożył nie tylko po francusku, ale także po flamandzku. Razem z żoną zamieszkał w pałacu Assche przy ulicy de la Science w Brukseli.
[edytuj] Panowanie
Albert stał się bohaterem Belgii dzięki swojej postawie podczas I wojny światowej. Dążył on do zapewnienia Belgii neutralności. W 1913 r. podróżował do Francji i Niemiec dla potwierdzenia tej neutralności. 2 sierpnia 1914 r. otrzymał jednak od cesarza Wilhelma II ultimatum, w którym Kaiser domagał się zgody na przemarsz niemieckich wojsk przez terytorium Belgii. Niemiecki władca przypomniał królowi Belgów, że jest przecież Koburgiem, a więc przedstawicielem niemieckiej dynastii[1]. Albert odpowiedział na to: Koburg - tak, ale również Orleański[2], a nade wszystko Belgijski. Ostateczna odpowiedź brzmiała: Rządzę narodem, nie drogą!. Odrzucenie przez króla i rząd niemieckiego ultimatum pociąga za sobą inwazję wojsk niemieckich na Belgię 4 sierpnia pomimo jej neutralności, którą kanclerz Theobald von Bethmann-Hollweg nazwał "świstkiem papieru"[3].
Podczas wojny król osobiście dowodził belgijską armią. Dowodził w kilku potyczkach, które opóźniły niemiecką ofensywę. Niemcy zajmują jednak prawie całą Belgię, oprócz niewielkiego "skrawka ojczyzny" u ujścia rzeki Izery. Nad Izerą stoczono w dniach 16 - 31 października 1914 r. bitwę, która sprawiła, że Niemcy nie zdołali opanować ujścia rzeki do Morza Północnego. Przez kolejne 4 lata wojska belgijskie stanowiły lewe skrzydło wojsk sprzymierzonych, ale pozostawały pod wyłącznym dowództwem króla, który nie wyraził zgody na ich użycie w wielkich ofensywach pod Verdun i nad Sommą w 1916 r., uznając je za "niepotrzebne rzezie". Podczas gdy rząd przenosi się do Hawru, król i królowa pozostają w Belgii, w La Panne, niedaleko linii frontu. Król nie waha się narażać życia w okopach czy też latać samolotem nad liniami wroga.
Wojska belgijskie biorą udział w ostatniej ofensywie w 1918 r. 22 listopada para królewska tryumfalnie wraca do Brukseli. W wygłoszonej tego dnia mowie tronowej Albert zapowiedział wprowadzenie wyborów powszechnych, rzeczywistą równość obu języków narodowych, uznanie swobód związków zawodowych i rozszerzenie ustawodawstwa społecznego. Kraj był zniszczony działaniami wojennymi, które były widoczne zwłaszcza we Flandrii. Traktat wersalski z 1919 r. oddaje Belgii przygraniczne okręgi Eupen i Malmedy.
W 1920 r. król otworzył Letnie Igrzyska Olimpijskie w Antwerpii. W latach 1930-1939 w Belgii został zbudowany kanał, który został nazwany imieniem Alberta. Albert aktywnie również działał na arenie międzynarodowej, choć nie lubił komplementów dotyczących swojej postawy w czasie wojny. Jak sam mówił, był tylko osobą "zmuszoną do heroizmu". Jedyną pochwałą, którą akceptował brzmiała: "oszczędza żołnierską krew".
Zginął podczas wspinaczki górskiej, w belgijskiej części Ardenów, na skale Grand Bon Dieu niedaleko Marches-les-Dames nad Mozą. Oficjalna wersja (kwestionowana przez niektórych historyków) głosi, że król dotarł do szczytku 32-metrowej skały, gdy oderwał się od niej blok i spadając, pociągnął za sobą króla, który uderzył głową o ścianę. Była to śmierć zgodna z życzeniem Alberta, który nie uważał, że byłoby pięknie umrzeć w swym łóżku.
Podobnie jak inni belgijscy królowie został pochowany w krypcie kościoła Notre-Dame pałacu Laeken w Brukseli.
Był kawalerem Krzyża Wielkiego Orderu Virtuti Militari I klasy.
[edytuj] Genealogia
| Prapradziadkowie |
Ernest Fryderyk Sachsen-Coburg-Saalfeld |
Henryk XXIV Reuss-Ebersdorf |
Ludwik Filip Józef Burbon-Orleański |
Król Obojga Sycylii |
Anton Hohenzollern-Sigmaringen |
Pierre Murat |
Karol Ludwik Badeński |
Klaudiusz de Beauharnais |
| Pradziadkowie |
Franciszek Sachsen-Coburg-Saalfeld |
Król Francuzów |
Karl Hohenzollern-Sigmaringen |
Wielki Książę Badenii |
||||
| Dziadkowie |
Król Belgów |
Karl Anton von Hohenzollern-Sigmaringen |
||||||
| Rodzice |
Filip Koburg (1837-1905) |
|||||||
|
Albert I Koburg (1875-1934), Król Belgów |
||||||||
Przypisy
- ↑ Koburgowie są boczną linią dynastii Wettynów, panującej w Saksonii
- ↑ Albert był wnukiem Ludwiki Marii Orleańskiej, córki króla Francuzów Ludwika Filipa I, która była żoną Leopolda I i matką hrabiego Filipa
- ↑ inaczej tą neutralność traktowano w Londynie, gdyż niemiecka inwazja na Belgię przesądziła o przystąpieniu Wielkiej Brytanii do wojny
[edytuj] Bibliografia
- Isabelle Bricard, Dynastie panujące Europy, wyd. Świat Książki, Warszawa 2007, ISBN 978-83-7391-767-5
| Poprzednik Filip Koburg |
 |
Hrabia Flandrii 1905-1909 |
|
Następca powrót do domeny królewskiej |
| Poprzednik Leopold II Koburg |
 |
Król Belgów 1909-1934 |
|
Następca Leopold III Koburg |
