Sand
Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
- Sjå òg sand (fleirtyding)
Sand er ei samling små partiklar av finmalt stein og bergartar. Sand finn ein gjerne der vatn eller vind tærer på grunnfjellet, samstundes med at mykje rørsle i landskapet hindrer danning av eit jordsmonn. Strender og ørkenar er stader der ein gjerne finn sand.
Ein definisjon på sandkorn seier at dei har ein diameter på mellom 0,002 og 2 mm. Større partiklar gjev grus medan mindre gjev silt.
Innhaldsliste |
[endre] Eigenskaper
Sand blir lett flytta av vind og vatn, og kan slik danna vandrande sanddyner og bølgeformer i terrenget. Når materialet er avleira av vatn (strandsand, elvesand) eller vind (sanddyner) er det gjerne rein sand, medan sand avleira av is (sandmorene, bakkesand) gjerne er blanda.
Slitte sandpartiklar bind seg dårleg til kvarandre og er lause å gå i. Desse kan lett løftast av vinden og skapa ein sandstorm. Nyare sandpartiklar har skarpare kantar som gjer at dei kan pakkast saman til fastare material. Samanpressa sand dannar sandstein.
[endre] Bruk
Ein kan nytte sand smelta i svært høg varme, som råstoff når ein lagar glas. I naturleg tilstand kan ein bruka sand til å laga skulpturar av alle typar, især sandslott.
[endre] Sand som namn
Sand er mykje nytta i stadnamn. I tillegg er namnet Sand nytta som etternamn, omlag 2 400 har det i Noreg.
[endre] Sand i stadnamn
- Sand i Suldal – kommunesenter og tettstad i Suldal kommune
- Sand i Nord-Odal – kommunesenter og tettstad i Nord-Odal kommune
Sand som førsteledd finst mellom anna i Sandefjord, Sandnes, Sandnessjøen og Sandvika.
Sand som andreledd finst mellom anna i Kristiansand og Forsand.
[endre] Personar med Sand som etternamn
- George Sand, fransk forfattar
- Ulf Sand, norsk politikar
- Vebjørn Sand, norsk kunstnar
[endre] Bakgrunnsstoff
- Søk etter norsk namnestatistikk for Sand hjå Statistisk Sentralbyrå