ഗന്ധകം
വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.
|
||||||
പൊതു വിവരങ്ങള് | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
പേര്, പ്രതീകം, അണുസംഖ്യ | ഗന്ധകം, S, 16 | |||||
അണുഭാരം | ഗ്രാം/മോള് |
പ്രകൃതിയില് സുലഭമായി ലഭിക്കുന്നതും മണമോ രുചിയോ ഇല്ലാത്ത വിവിധ സംയോജകതകള് പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന ഒരു അലോഹ പദാര്ത്ഥമാണ് ഗന്ധകം അഥവാ സള്ഫര്. സ്വതന്ത്രരൂപത്തില് മഞ്ഞ നിറത്തിലുള്ള പരല്രൂപമാണ് ഗന്ധകത്തിനുള്ളത്. ശുദ്ധരൂപത്തിലും, സള്ഫൈഡ്, സള്ഫേറ്റ് എന്നീ ധാതുരൂപങ്ങളിലും ഗന്ധകം പ്രകൃതിയില് കണ്ടുവരുന്നു. ജൈവശരീരത്തിലെ സിസ്റ്റീന്, മെത്തിയോണിന് എന്നീ സുപ്രധാന അമിനോ അമ്ലങ്ങളിലെ ഘടകമാണ് സള്ഫര്. വളം നിര്മാണമാണ് ഗന്ധകത്തിന്റെ പ്രധാന വ്യാവസായിക ഉപയോഗം. ഇതിനു പുറമേ വെടിമരുന്ന്, തീപ്പെട്ടി, കീടനാശിനി, കുമിള്നാശിനി എന്നിവയുടെ നിര്മ്മാണത്തിനും ഗന്ധകം ഉപയോഗിക്കുന്നു. ആശുപത്രികളും മറ്റും രോഗാണുവിമുക്തമാക്കാന് ഗന്ധകം പുകക്കുന്നത് പണ്ടു മുതലേ ചെയ്തു വരുന്ന രീതിയാണ്.
ഉള്ളടക്കം |
[തിരുത്തുക] ഗുണങ്ങള്
സള്ഫറിന്റെ അണുസംഖ്യ 16-ഉം പ്രതീകം S എന്നുമാണ്. സാധാരണ അന്തരീക്ഷതാപനിലയില് തെളിഞ്ഞ മഞ്ഞ നിറത്തിലുള്ള ഖരപദാര്ത്ഥമാണ്. തീപ്പെട്ടിക്കൊള്ളിയുടെ നേരിയ ഗന്ധമാണ് മൂലകരൂപത്തില് ഇതിനുള്ളത്. ഇതിന്റെ സംയുക്തമായ ഹൈഡ്രജന് സള്ഫൈഡിനും (H2S) സള്ഫറിന്റെ ജൈവ സംയുക്തങ്ങള്ക്കും ചീഞ്ഞ മുട്ടയുടെ ദുര്ഗന്ധമാണുള്ളത്.
നീല ജ്വാലയോടു കൂടിയാണ് ഗന്ധകം കത്തുന്നത്. സള്ഫര് കത്തുമ്പോള് ശ്വാസം മുട്ടിക്കുന്ന സര്ഫര് ഡൈ ഓക്സൈഡ് (SO2) എന്ന വാതകം ഉണ്ടാകുന്നു. ഗന്ധകം ജലത്തില് ലയിക്കുന്നിലെങ്കിലും ഇത് കാര്ബണ് ഡൈസള്ഫൈഡില് ലയിക്കുന്നു. ബെന്സീന് പോലുള്ള ഓര്ഗാനിക് ലായനികളില് നേരിയ അളവിലും ലയിക്കുന്നു. സള്ഫറിന്റെ ഓക്സീകരണ നിലകള് -2, +2, +4, +6 എന്നിവയാണ്. ഉല്കൃഷ്ടവാതകങ്ങളൊഴികെ മറ്റെല്ലാ മൂലകങ്ങളുമായും സള്ഫര് പ്രവര്ത്തിച്ച് സ്ഥിരതയുള്ള സംയുക്തങ്ങളായി മാറുന്നു.
ഖരരൂപത്തിലുള്ള സള്ഫര് പരലില് കിരീടരൂപത്തില് എട്ടു സള്ഫര് അണുക്കളെ ക്രമീകരിച്ചിട്ടുള്ള S8 എന്ന തന്മാത്രാരൂപമാണ് ഉള്ളത്. ഇതു കൂടാതെ മറ്റനേകം തന്മാത്രാരൂപങ്ങളും ഗന്ധകത്തിനുണ്ട്. S8 -ല് നിന്നും ഒരു അണുവിനെ നീക്കം ചെയ്താല് S7 എന്ന തന്മാത്രയുണ്ടാകുന്നു. S12, S18 എന്നീ വലയതന്മാത്രാരൂപങ്ങളും സള്ഫറിനുണ്ട്. ആവര്ത്തനപ്പട്ടികയില് സള്ഫറിന്റെ ഗ്രൂപ്പില് മുകളിലുള്ള ഓക്സിജന് O2, O3 എന്നീ രണ്ടു തന്മാത്രാരൂപങ്ങള് മാത്രമേയുള്ളൂ. താഴെയുള്ള സെലീനിയത്തിന് വലയരൂപത്തിലുള്ള തന്മാത്രകളായി രൂപം പ്രാപിക്കാന് കഴിയുമെങ്കിലും പോളിമര് രൂപത്തിലാണ് അവ കാണപ്പെടുന്നത്. ഇവയില് നിന്നു വ്യത്യസ്ഥമായി സാഹചര്യങ്ങള്ക്കനുസരിച്ച് വ്യത്യസ്ഥങ്ങളായ പരല്രൂപങ്ങളിലുള്ള തന്മാത്രാരൂപങ്ങള് സള്ഫര് കൈക്കൊള്ളുന്നു. S8 തന്നെയാണ് ഇതില് ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടത്.
ഉരുകിയ നിലയില് സള്ഫറിന്റെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു പ്രത്യേകത അതിന്റെ കൊഴുകൊഴുപ്പാണ് (viscosity). മറ്റു ദ്രാവകങ്ങളില് നിന്നും വ്യത്യസ്ഥമായി താപനില 200°C മുകളിലാകുമ്പോള് സള്ഫറിന്റെ വിസ്കോസിറ്റി വര്ദ്ധിക്കുന്നു. പോളിമര് ചങ്ങലകളുടെ രൂപീകരണം മൂലമാണ് ഇത് സംഭവിക്കുന്നത്. ഈ താപനിലയില് ഉരുകിയ സള്ഫറിന് കടും ചുവപ്പുനിറമായിരിക്കും. പോളിമര് ചങ്ങലകളിലെ അഗ്രഭാഗത്തുള്ള സ്വതന്ത്ര സംയോജകതയാണ് ഈ നിറത്തിന് നിദാനം. താപനില വീണ്ടും വര്ദ്ധിക്കുമ്പോള് പോളിമര് ചങ്ങലകള് വിഘടിക്കാനാവശ്യമായ ഊര്ജ്ജം ലഭിക്കുകയും വിസ്കോസിറ്റി കുറയുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഉരുകിയ സള്ഫറിനെ പെട്ടെന്ന് തണുപ്പിച്ച് പരല്രൂപമില്ലാത്ത (Amorphous or "plastic" sulfur) സള്ഫര് നിര്മ്മിക്കാം. ഇതിന് ഹെലിക്കല് ഘടനയാണ് ഉള്ളതെന്ന് എക്സ്-റേ ക്രിസ്റ്റലോഗ്രഫി വഴി മനസിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്. സാധാരണ അന്തരീക്ഷതാപനിലയില് ഇത് താരതമ്യേന സ്ഥിരതയുള്ള രൂപമാണെങ്കിലും (metastable) ക്രമേണ പരല്രൂപമായി മാറുന്നു. ഈ പ്രക്രിയ ദിവസങ്ങളോളം നീളുന്നതാണെങ്കിലും ഉല്പ്രേരകങ്ങള് ഉപയോഗിച്ച് വേഗത്തിലാക്കാന് സാധിക്കും.
[തിരുത്തുക] ഉപയോഗങ്ങള്
- വ്യാവസായികമായി വളരെയധികം ഉപയോഗങ്ങളുള്ള ഒന്നാണ് സള്ഫര്. വ്യാവസായിക രംഗത്ത് വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട സള്ഫ്യൂറിക് അമ്ലം നിര്മ്മിക്കുന്നതിനുള്ള അസംസ്കൃതവസ്തുവായാണ് സള്ഫര് ഏറ്റവുമധികം ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നത്. സള്ഫ്യൂറിക് അമ്ലത്തിന്റെ ഉപയോഗത്തെ ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ വ്യാവസായിക പുരോഗതി കണക്കാക്കുന്നതിനായുള്ള ഒരു മാനദണ്ഡമായി എടുക്കാവുന്നതാണ്. അമേരിക്കയില് ഏറ്റവുമധികം ഉല്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന രാസവസ്തുവും സള്ഫ്യൂറിക് അമ്ലമാണ്.
- വളം, ബാറ്ററികള്, ഡിറ്റര്ജന്റുകള്, കുമിള്നാശിനികള് എന്നിവയുടെ നിര്മ്മാണത്തിനും റബ്ബറിന്റെ വള്ക്കനൈസേഷനും സള്ഫര് ഉപയോഗിക്കുന്നു. കടലാസ് ബ്ലീച്ച് ചെയ്യുന്നതിനും വീഞ്ഞിലും ഉണക്കിയ പഴങ്ങളിലും അവ കേടുകൂടാതെ നില്ക്കുന്നതിനുള്ള പ്രിസര്വേറ്റീവ് ആയും സള്ഫൈറ്റുകള് ഉപയോഗിക്കുന്നു.
- നാടന് കീടനാശിനിയായ തുരിശ്, കോപ്പര് സള്ഫേറ്റ് എന്ന സള്ഫര് സംയുക്തമാണ്.
- പെട്ടെന്നു കത്തുന്ന സ്വഭാവം ഉള്ളതിനാല് തീപ്പെട്ടിക്കൊള്ളി, കരിമരുന്ന്, വെടിമരുന്ന് എന്നിവയിലും ഗന്ധകം ഉപയോഗിക്കുന്നു.
- സോഡിയത്തിന്റേയോ അമോണിയത്തിന്റേയോ തയോസള്ഫേറ്റ് ഛായാഗ്രഹണമേഖലയില് ഫിക്സിങ് ഏജന്റ് ആയി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
- ഗന്ധകം പുകക്കുന്നത് മുറികളെ രോഗാണു വിമുക്തമാക്കും
- എപ്സം സാള്ട്ട് എന്നു പറയുന്ന മഗ്നീഷ്യം സല്ഫേറ്റ് വയര് ഇളക്കാന് ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്. മലബന്ധത്തിനും കുളിക്കുന്ന വെള്ളത്തില് കലക്കാനും ചെടികള്ക്ക് മഗ്നീഷ്യം വളമായും ഇത് ഉപയോഗിക്കുന്നു
- സള്ഫര് വിളക്കുകള് എന്നറിയപ്പെടുന്ന ദീപങ്ങളില് ഗന്ധകത്തിന്റെ സാന്നിധ്യം ആവശ്യമാണ്
- 1700-കളുടെ അവസാനപാദത്തില് ഗൃഹോപകരണങ്ങളില് അലങ്കാരപ്പണികള്ക്കായി ഉരുക്കിയ സള്ഫര് ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഉരുക്കുമ്പോള് ഇതില് നിന്നും സള്ഫര് ഡയോക്സൈഡ് ഉണ്ടാകുന്നതിനാല് ഈ രീതി വളരെ പെട്ടെന്നു തന്നെ ഉപേക്ഷിച്ചു.
[തിരുത്തുക] ചരിത്രം
ഗന്ധകം പുരാതനകാലം മുതല്ക്കേ മനുഷ്യനു പരിചിതമായ മൂലകമാണ്. ഗന്ധകത്തെക്കുറിച്ച് ബൈബിളില് വരെ പരാമര്ശമുണ്ട്. സള്ഫര് എന്ന നാമം അറബി ഭാഷയിലെ സമാനരൂപമായ സഫ്ര (മഞ്ഞ നിറം എന്നാണിതിനര്ത്ഥം) എന്നതില് നിന്നോ സംസ്കൃതത്തിലെ പേരായ സള്വരി (ചെമ്പിന്റെ ശത്രു എന്നര്ത്ഥം) എന്ന പദത്തില് നിന്നോ ആണ് ഉടലെടുത്തതെന്നു കരുതുന്നു.
നരകത്തിന് സള്ഫറിന്റെ ദുര്ഗന്ധമാണുള്ളതെന്നാണ് ബൈബിളില് പരാമര്ശിക്കുന്നത്. സള്ഫറിന്റെ ഗന്ധം എന്നുദ്ദേശിക്കുന്നത് ഹൈഡ്രജന് സള്ഫൈഡിനുള്ള ചീഞ്ഞ മുട്ടയുടെ ദുര്ഗന്ധമായിരിക്കണം, സള്ഫര് ഒരു മണമില്ലാത്ത പദാര്ത്ഥമാണ്. സള്ഫര് കത്തുമ്പോള് ഉണ്ടാകുന്ന സള്ഫര് ഡയോക്സൈഡ് ഗന്ധമുള്ളതാണ്. തീപ്പെട്ടിക്കൊള്ളി കത്തുമ്പോള് ഉണ്ടാകുന്ന ഗന്ധമിതിന്റെയാണ്.
ഗന്ധകത്തിന്റേയും കരിയുടേയും പൊട്ടാസ്യം നൈട്രേറ്റിന്റേയും (KNO3)മിശ്രിതമായ വെടിമരുന്ന് പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടില്ത്തന്നെ ചൈനക്കാര് കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. കുരിശിനു മുകളില് ഒരു ത്രികോണം എന്നതാണ് സള്ഫറിന് ആല്കെമിസ്റ്റുകള് നല്കിയിരുന്ന ചിഹ്നം. സള്ഫര് ഒരു സംയുക്തമല്ലെന്നും മറിച്ച് ഒരു മൂലകമാണെന്നും ആന്റണ് ലാവോസിയര് 1770 കളില് പ്രസ്താവിച്ചു.
[തിരുത്തുക] ലഭ്യത
ഉഷ്ണനീരുറവകള് അഗ്നിപര്വതങ്ങള് എന്നിവയുടെ സമീപത്തായി ലോകത്തിന്റെ പലഭാഗങ്ങളിലും മൂലകരൂപത്തില് സള്ഫര് കണ്ടു വരുന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും പസഫിക് അഗ്നി വലയത്തിനു (Pacific Ring of Fire) സമീപമായി. ഇന്തോനേഷ്യ, ചിലി, ജപ്പാന് എന്നിവിടങ്ങളിലെ അഗ്നിപര്വത ലാവാ നിക്ഷേപങ്ങള് സള്ഫര് ഖനനത്തിനായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.
മെക്സിക്കന് ഉള്ക്കടലിലെ സാള്ട്ട് ഡോമുകളിലും കിഴക്കന് യുറോപ്പിലേയും പടിഞ്ഞാറന് ഏഷ്യയിലും കാണുന്ന ഇവാപറൈറ്റ് എന്ന ധാതുവിലും സള്ഫര് അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. ഇത്തരത്തിലുള്ള സള്ഫര് നിക്ഷേപം, ജിപ്സം പോലുള്ള ധാതുക്കളിലെ അനേറൊബിക് ബാക്റ്റീരിയകളുടെ പ്രവര്ത്തനഫലമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഇത്തരത്തിലുള്ള ഫോസില് അധിഷ്ടിത സള്ഫര് നിക്ഷേപമാണ് അമേരിക്ക, പോളണ്ട്, റഷ്യ, തുര്ക്മെനിസ്ഥാന്, യുക്രെയിന് എന്നിവിടങ്ങളിലെ സള്ഫര് നിര്മ്മാണത്തിന്റെ സ്രോതസ്.
ഏണ്ണ പ്രകൃതിവാതകം എന്നിവയുടെ ഹൈഡ്രോസള്ഫറൈസേഷന് വഴി സള്ഫര് നീക്കം ചെയ്തെടുക്കുന്നു. ഇത്തരത്തില് കാനഡയില് വളരെയധികം സള്ഫര് നിര്മ്മിക്കുന്നുണ്ട്.
വ്യാഴത്തിന്റെ അഗ്നിപര്വത പ്രവര്ത്തനപ്രവര്ത്തനങ്ങളുള്ള ഉപഗ്രഹമായ അയോയുടെ (Io) പ്രത്യേക നിറത്തിനു കാരണം ഖര-ദ്രാവക-വാതക രൂപത്തിലുള്ള സള്ഫറിന്റെ സാന്നിധ്യമാണ്. ചന്ദ്രനിലെ ഒരു ഗര്ത്തമായ അരിസ്റ്റാര്ക്കസിനടുത്തുള്ള ഒരു ഇരുണ്ട മേഖലയിലും സള്ഫര് നിക്ഷേപം ഉള്ളതായി അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു. പലതരത്തിലുള്ള ഉല്ക്കകളിലും സള്ഫര് ധാരാളമായി അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്.
[തിരുത്തുക] നിര്മ്മാണം
പ്രധാനമായും സള്ഫര് വേര്തിരിക്കുന്നത് രണ്ടു രീതികളിലാണ്. സിസിലിയന് പ്രക്രിയ, ഫ്രാസ് പ്രക്രിയ എന്നിവയാണ് അവ. സിസിലിയന് പ്രക്രിയ ആദ്യമായി ഉപയോഗിച്ചത് സിസിലിയിലാണ്. അഗ്നിപര്വതപ്രദേശത്തുള്ള പാറകളില് നിന്ന് സള്ഫര് വേര്തിരിക്കാന് ഈ രീതി പുരാതനകാലം മുതല്ക്കേ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ഇഷ്ടികച്ചൂളയില് സള്ഫര് കത്തിച്ചുതന്നെ ഉരുക്കിയാണ് ഇത്തരം പാറകളില് നിന്നും സള്ഫര് വേര്തിരിച്ചിരുന്നത്.
രണ്ടാമത്തെ രീതിയായ ഫ്രാസ് പ്രക്രിയ ഉപയോഗിച്ച് 99.5% ശുദ്ധമായ സള്ഫര് നിര്മ്മിക്കാന് കഴിയും. അതു കൊണ്ട് വീണ്ടും ശുദ്ധീകരിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. എന്നാല് സിസിലിയന് പ്രക്രിയ വഴി ഉണ്ടാക്കുന്ന സള്ഫര് സ്വേദനം വഴി ശുദ്ധീകരിക്കണം.
[തിരുത്തുക] സംയുക്തങ്ങള്
- ഹൈഡ്രജന് സള്ഫൈഡ് - ചീഞ്ഞ മുട്ടയുടെ ഗന്ധമുള്ള ഇത് വെള്ളത്തില് അലിഞ്ഞാല് അമ്ലഗുണമുണ്ടാകുന്നു. ലോഹങ്ങളുമായി പ്രവര്ത്തിച്ച് അതിന്റെ സള്ഫൈഡുകള് ഉണ്ടാകുന്നു.
- അയേണ് സള്ഫൈഡ്-ഇത് പൈറൈറ്റ് എന്നാണറീയപ്പെടുന്നത്. വിഡ്ഡിയുടെ സ്വര്ണം എന്നും അറിയപ്പെടുന്ന ഇത് ഒരു അര്ദ്ധചാലകമാണ്.
- ലെഡ് സള്ഫൈഡ് - ഗലിന എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഇത് ആദ്യമായി കണ്ടെത്തിയ അര്ദ്ധചാലകമാണ്. ആദ്യകാല ക്രിസ്റ്റല് റേഡിയോകളില് സിഗ്നല് റെക്റ്റിഫയര് ആയി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു.
ജൈവവസ്തുക്കള് ഉണ്ടാക്കുന്ന ദുര്ഗന്ധം സള്ഫര് അടങ്ങിയ സംയുക്തങ്ങള് മൂലമാണ്. സള്ഫര് സംയുക്തങ്ങളായ ഈതൈല് മെര്കാപ്റ്റന്, മീതൈല് മെര്കാപ്റ്റന് എന്നിവ പ്രകൃതിവാതകത്തില് ഗന്ധം ഉണ്ടാക്കുന്നതിനായി ചേര്ക്കുന്നു. ചോര്ച്ചയുണ്ടെങ്കില് പെട്ടെന്ന് തിരിച്ചറിയാനായാണ് ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത്. സള്ഫര് സംയുക്തങ്ങള് മൂലമാണ് ഉള്ളിയുടേയും ചില ജീവികളുടേയും ഗന്ധത്തിനു കാരണം. സള്ഫറിന്റെ എല്ലാ ജൈവസംയുക്തങ്ങള്ക്കും ദുര്ഗന്ധമല്ല ഉള്ളത്. ഗ്രേപ് ഫ്രൂട്ട് എന്ന പഴത്തിന്റെ സുഗന്ധത്തിനു കാരണം ഗ്രേപ്ഫ്രൂട്ട് മെര്കാപ്റ്റന് എന്നറിയപ്പെടുന്ന എന്ന സള്ഫറിന്റെ മോണോടെര്പെനോയ്ഡ് സംയുക്തം മൂലമാണ്.
സള്ഫര് നൈട്രൈഡിന്റെ പോളിമര് രൂപത്തിന് ലോഹങ്ങളുടെ ഗുണങ്ങള് ഉണ്ട്. ഇതില് ലോഹ അണുക്കള് അടങ്ങിയിട്ടില്ലെങ്കിലും അസാധാരണമായ വൈദ്യുത പ്രകാശിക ഗുണങ്ങള് പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. ടെട്രാസള്ഫര് ടെട്രാനൈട്രൈഡില്(S4N4) നിന്നുമാണ് ഈ പോളിമര് ഉണ്ടാക്കുന്നത്.
[തിരുത്തുക] പരിസ്ഥിതി പ്രത്യാഘാതങ്ങള്
കല്ക്കരി,പെട്രോളിയം ഉല്പ്പന്നങ്ങള് മുതലായവ കത്തുമ്പോള് വളരെയധികം സള്ഫര് ഡയോക്സൈഡ് ഉണ്ടാകുന്നുണ്ട്. ഇത് അന്തരീക്ഷത്തിലെ ജലം, ഓക്സിജന് എന്നിവയുമായി പ്രവര്ത്തിച്ച് സള്ഫ്യൂറിക് അമ്ലം ഉണ്ടാകുന്നു. അമ്ലമഴയിലെ പ്രധാനഘടകമാണ് ഈ സള്ഫ്യൂറിക് അമ്ലം. അമ്ലമഴ മണ്ണിന്റേയും ശുദ്ധജലതടാകങ്ങളുടേയും പി.എച്. കുറക്കുക വഴി പ്രകൃതിക്ക് ദോഷം വരുത്തുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഫോസില് ഇന്ധനങ്ങളില്] നിന്നും സള്ഫര് നീക്കം ചെയ്യേണ്ടത് അത്യാവശ്യമാണ്. ഇത്തരത്തില് നീക്കം ചെയ്യുന്ന സള്ഫര് ലോകത്ത് ആകെ നിര്മ്മിക്കുന്ന സള്ഫറിന്റെ നല്ലൊരുഭാഗം വരും.
[തിരുത്തുക] അവലംബം
[തിരുത്തുക] ആധാരസൂചിക
H | He | ||||||||||||||||||||||||||||||
Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | ||||||||||||||||||||||||
Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | ||||||||||||||||||||||||
K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | ||||||||||||||
Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | ||||||||||||||
Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn |
Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Uub | Uut | Uuq | Uup | Uuh | Uus | Uuo |
ക്ഷാര ലോഹങ്ങള് | ആല്ക്കലൈന് ലോഹങ്ങള് | ലാന്തനൈഡുകള് | ആക്റ്റിനൈഡുകള് | സംക്രമണ ലോഹങ്ങള് | മൃദുലോഹങ്ങള് | അര്ദ്ധലോഹങ്ങള് | അലോഹങ്ങള് | ഹാലൊജനുകള് | ഉല്കൃഷ്ടവാതകങ്ങള് |