Arte
Da Wikipedia, ła ençiclopedia libara.
L'arte, nel so significato più vario, ła conprende tute łe atività umane - fate da na unica anima o de più - che, poiando tramite robe tecniche e e norme che regola el conportamento, dal studio e da ła esperienzsa, ła porta a robe creative de espresion estetica.
[modifica] Evoluzsion storica del conceto de arte
Anałizando ła storia del conceto, capimo che col pasare del tenpo eso el ga subìo na trasformazsion graduałe ma profonda.
In tel'antichità: Latino: Ars, Greco: Τεχνη indica ła capacità de na anima de aparir come ogni ogeto. Ła capacità ła consiste in te ła conosenzsa de łe regołe.
In tel periodo elenistico è scominzsià łe prime clasificazsion e łe arti łe se stà divixe in comuni e liberałi, a seconda che łe volese un sforzso fixico o mentałe.
In tel Medioevo sà scomenzsià da novo a rivałutare łe arti comuni, che łe sarà ciamà mecàniche, ma łe continuarà a verghe un ruoło subalterno rispeto a łe arti liberałi.
Ła poexia no se pol mia dir che ła sia nte l'anbito concetuałe de l'arte finora descrito, parché el poeta l'era considerà un vate che 'l faxea i versi "ispirà" dal Dio. No ghe xera mia na regoła in te łe conpoxizsion poetiche, almanco parlando del contenuto. Parché anca la poexia la vegnise considerà n'arte, xe stà Bernardo Segni che nel 1549 gà tradoto in volgare la Poetica de Aristotele, opera 'ndo che lo stagira xà el contava ła poexia de tra łe altre arti.
Ła condizsion sociałe dei artisti che miiorò molto nel corso del Rinasimento, ła contribui a dividarli dai sienzsiati e dai artigiani.
C. Batteux nel 1747 el scrive, nel so libro Le belle arti ridotte ad un'unico principio, el sistema dele belle arti, indicando zsinque arti - ła pitura, ła scultura, ła poéxia, ła muxega, ła danzsa - a cui l'asociava do arti conese - l'eloquenzsa e l'architetura - el cui caratere comune el stava ne l'imitazsion de ła realtà par el fine de creare ogeti bei.
Da ła fine del XVIII secolo scominzsia łe prime crixi del conceto de bello e de arte.
Gèra drio nàsar de łe forme de espresione come ła fotografía, l'architetura industriałe, ła ogetistica par ła caxa, che gavémo da far rientrare nel conceto de arte.
Par sto motivo nel XX secolo se g'à abandona ła definizsion oniconprensiva de arte e de opera d'arte. El termine arte el deventa un conceto aperto.
