Dil bilimi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dilbilim veya Belâğat, dilleri inceleyen bilim dalıdır. Bu incelemeyle ilgilenen kişiye dilbilimci denir. Dilbilim, teorik de uygulamalı da olabilir.

Genel (veya kuramsal) dilbilim dillerin yapılarını (dil bilgisi), ve anlamlarını (anlambilim) inceler. Dil bilgisinin incelenmesi, biçimbilim (sözcüklerin oluşumu ve değişimi) ve söz dizimini (sözcüklerin ifade veya cümle oluşturmak için bir araya getirilmesi ile ilgili kurallar) kapsar. Dili sesler aracılığıyla ifade etmek için kullanılan sistem olan ses bilimi de bu alanın bir parçasıdır.

Dil bilimi, genelgeçer dil özelliklerini bulmak ve gelişimleri ile kökenlerini açıklamak için dilleri karşılaştırır (karşılaştırmalı dil bilimi) ve dillerin tarihleri üzerinde araştırma yapar (tarihsel dil bilimi). Ses bilimi, genel dil biliminden biraz farklı olarak, seslerin nasıl üretildiğinı ve algılandığını inceler.

Uygulamalı dil bilimi dil bilimsel teorileri yabancı dil öğretimi, konuşma terapisi, çeviri ve konuşma bozukluğu gibi alanlarda uygulamaya geçirir.

[değiştir] Bibliyografya

• ACHARD, Pierre (1994), Dilsel Toplumbilim, (Çeviren: Deniz KIRIMSOY), İstanbul, İletişim Yayınları,112 s.
• ADALI, Oya (2004), Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, Papatya Yayınıcılık.
• AĞABABA, Naile (2006), Ortaçağ Türk Dil Bilim Adamları, Ahenk Yayınları.
• AKBULUT, Ayşe Nihal (2004), Söylenceden Gerçekliğe : Çeviribilim, Multilingual Yayınları.
• AKSAN, Doğan (1978), Anlambilimi ve Türk Anlambilimi, Ankara, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları, 2. Baskı, 199 s.
• AKSAN, Doğan (1982), Dilbilim Seçkisi, Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, .
• AKSAN, Doğan (1990), Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileri ile Dilbilim) I-II-III, Ankara, TDK,4. Baskı, 162 s., 164 s, 246 s.
• AKSAN, Doğan (1993), Şiir Dili ve Türk Şiir Dili, Ankara, Şafak Matbaacılık, 290 s.
• AKSAN, Doğan (1986), Türkçenin Gücü, Ankara, Türkiye İş Bankası Yayınları.
• AKSAN, Doğan (2002), Anadilimizin Söz Denizinde, Bilgi Yayınevi.
• AKSAN, Doğan (2003), Dil Şu Büyülü Düzen..., Bilgi Yayınevi.
• AKSAN, Doğan (2004), Following the Traces of Pre-Turkic-En Eski Türkçenin İzlerinde, Multilingual Yayınları.
• AKSAN, Doğan (2004), Dilbilim ve Türkçe Yazıları, Multilingual Yayınları.
• AKSAN, Doğan (2005), Türkçenin Zenginlikleri İncelikleri, Bilgi Yayınevi.
• ANONİM(1994) Uygulamalı Dilbilim Açısından Türkçenin Görünümü, Ankara, Dil Derneği Yayınları, 128 s.
• ARIKAN, Aykut (2006), Bilgi Erişim Sistemleri Bilgi Erşiminde Dil Sorunları, Babil Yayınları, İstanbul.
• AYATA ŞENÖZ, Canan (2005), Dilbilim/Metin Dilbilim ve Türkçe, Multilingual Yayınları.
• BARTHES,Roland (1999), Göstergebilimsel Serüven, İstanbul, Kaf Yayıncılık, 4. Basım.
• BARTHES,Roland (2002), S/Z, (Çev.: Sündüz Öztürk KASAR), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları,2. Baskı.
• BAŞKAN, Özcan (1988), Bildirişim (İnsan-Dili ve Ötesi), İstanbul, Altın Kitaplar, 491 s, (2003), Multilingual Yayınları.
• BAŞKAN, Özcan (1967), Lenguistik Metodu, İstanbul, Çağlayan Kitabevi, 191 s, (2003), Multilingual Yayınları.
• BAŞKAN, Özcan (2006), Dilde Yaratıcılık, Multilingual, İstanbul.
• BAYRAV, Süheyla (1969), Yapısal Dilbilimi, İstanbul
• BAYRAV, Süheyla (2000), Roma Dillerinin Doğuşu ve Gelişmesi, Multilingual Yayınları.
• BAYRAV, Süheyla (2001), Chanson de Roland Edebiyat ve Üslup Tahlili, Multilingual Yayınları.
• BAYRAV, Süheyla- YERGUZ, İsmail (2002), Okuma Anlama Yorumlama (Bir Yaklaşım Denemesi), Multilingual Yayınları.
• BAUMGARTNER, Klaus-STEGER, Hugo (1983), Modern Lenguistiğe Giriş (İletişim ve Dil-Lenguistik Yapılıkcılık), (Çeviren: Mehmet AKALIN), İzmir, Ege üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1983, 8+159 s.+7 s. Doğru-Yanlış Cetveli.
• BENVENISTE, Emile (1995), Genel Dilbilim Sorunları, (Çeviren: E. ÖZTOKAT), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• COMRIE, Bernard (2005), Dil Evrensellikleri ve Dilbilim Tipolojisi, İstanbul, Hece Yayınları, 301 s.
• CHOMSKY, Noam (2001), Dil ve Zihin, Ayraç Yayınları.
• CHOMSKY, Noam (2002), Dil ve Sorumluluk, Ekin Yayınları.
• CONDON, John (1998), Kelimelerin Büyülü Dünyası (Anlambilim ve İletişim)-, İstanbul, İnsan Yayınları
• CULLER, Jonathan (1985), Saussure, Afa Yayıncılık, 126 s.
• DEMİRCAN, Ömer (1993), Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri, İstanbul, Ekin Yayınıcılık.
• DENKEL, Arda (1996), Anlam ve Nedensellik, İstanbul, Kabalcı Yayınevi
• DIETRICH, Ayşe Pamir (2002), Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yayınları.
• DIETRICH, Ayşe Pamir (2001), Rusça Sözdizimi, Multilingual Yayınları.
• DİLÅÇAR, Agop (1978), Anadili İlkeleri ve Türkiye Dışındaki Başlıca Uygulamaları, Ankara, TDK,52+2 s.
• DURAK, Mustafa (2002), Fransız Dilinin Sesletimi, Multilingual Yayınları.
• DURAK, Mustafa (2005), Dilbilim/Terimden Anlama, Multilingual Yayınları.
• DUYMAZ, Enes-TURAN, Abdulkadir (2006), Türkçede Anlam Bilgisi, Birleşik Yayınevi.
• ERGENÇ, İclâl (1989), Türkiye Türkçesinin Görevsel Sesbilimi, Ankara,Engin Yayınları.
• ERKMAN-AKERSON, Fatma (1991), Anlam-Çeviri-Karşılaştırma, İstanbul, Abc Kitabevi.
• ERKMAN-AKERSON, Fatma ve Ş. Ozil (1998), Türkçede Niteleme: Sıfat İşlevli Yan Tümceler, İstanbul:Simurg.
• ERUZ, F. Sakine (2003), Çeviriden Çeviribilime Yüzyılıımızın Penceresinden Çeviribilimsel Gelişmelere Bir Bakış, Multilingual Yayınları.
• FRIEDRICH, Johannes (2001), Kayıp Yazılar ve Diller, Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• FİLİZOK, Rıza (2001), Anlam Analizine Giriş, İzmir, Ege Üniversitesi Basımevi.
• GEZGİN,A.G. (2002), Tefsirde Semantik Metod, İstanbul, Ötüken Neşriyat
• GORLEE,L.L. (2002), Göstergebilim ve Çeviri Sorunu, Günce Yayınevi.
• GUIRAUD, P. (1999), Anlambilim, İstanbul, Multilingual.
• GUIRAUD, P.(1994), Göstergebilim, Ankara, İmge Kitabevi, 2.Baskı.
• GÜNAY, V. Doğan (2002), Göstergebilim Yazıları, Multilingual Yayınları.
• GÜNAY, V. Doğan (2007), Metin Bilgisi, İstanbul: Multilingual Yayınları, 3. baskı, 528 s.
• GÜNAY, V. Doğan (2004), Dil ve İletişim, İstanbul, Multilingual, 282 s.
• GÜNAY, V. Doğan (2007), Sözcükbilime Giriş, İstanbul, Multilingual, 311 s.
• İMER, Kâmile (1998), Türkiye'de Dil Planlaması: Türk Dil Devrimi, Kültür Bakanlınığı Yayınları, Ankara, XIV+219s.
• İNCE, Özdemir(?), Yazınsal Söylem Üzerine, İstanbul, İş Bankası Kültür Yayınları.
• İŞÇEN, İsmail (2002), Çevrim Kuramı /Çeviribilimin Temelleri Üzerine, Seçkin Yayıncılık.
• KARAAĞAÇ, Günay (2005), Dil, Tarih ve İnsan, Akçğa Yayınıları.
• KAYAN, Korhan (2005), Hindistan'a Diller, İmge Kitabevi.
• KIRAN EZİLEN, Ayşe- KORKUT, Ece-AĞILDERE, Suna (2003), Günümüz Dilbilim Çalışmaları, Multilingual Yayınları.
• KIRAN, Zeynel (1996), Dilbilim Akımları, Ankara, Onur Yayınları, 278s.
• KIRAN, Zeynel (2000), Yazınsal Okuma Süreçleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 302 s.
• KIRAN, Zeynel ve A. (2001), Dilbilime Giriş, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 330s.
• KÖKSAL, Dinçel (2005), Çeviri Eğitimi Kuram ve Uygulama, Nobel Yayınları.
• LYONS, John (1983), Kuramsal Dilbilime Giriş, (Çeviren: Ahmet KOCAMAN), TDK, Ankara, 449 s.
• MARTINET, A. (1998), İşlevsel Genel Dilbilim, (Çeviren: Berke VARDAR), İstanbul, Multilingual.
• NETTLE, D. ve Suzanne ROMAINE (2002), Kaybolan Sesler (Dünya Dillerinin Yok Oluş Süreci), (Çeviren: Harun Özgür TURAN), İstanbul, Oğlak Yayınıları, 362 s.
• NİDA, Eugene A. (2003), Dilbilim Üzerine Tartışmalar, Multilingual Yayınları.
• ÖZEREN, A. (1996), Afaziyoloji, Adana, Çukurova Üniversitesi.
• ÖZÜNLÜ, Ünsal (2001), Edebiyatta Dil Kullanımları, İstanbul, Multilingual, 272 s.
• ÖZSOY, Sumru (2006), Türkçenin Yapısı-I (Sesbilim), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 135 s.
• PALMER,F.R. (2001), Semantik (Yeni Bir Anlambilim Projesi), (Çeviren:Ramazan ERTüRK), Kitâbiyât
• PERROT, Jean (1997), Dilbilim, İstanbul, İletişim Yayınları, 121 s.
• RİFAT, Mehmet (1998), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları (1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 223 s.
• RİFAT, Mehmet (1998), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları (2. Temel Metinler), (Çeviriler: Mehmet ve Sema RIFAT), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 341 s.
• SAUSSURE, FERDINAND de (1985) , Genel Dilbilim Dersleri , (Çeviren: Berke VARDAR), Ankara.
• SARICA, Mustafa (2005), Sözlü Dil Yapısı, Multilingual Yayınları.
• SEBUKTEKİN, Hasan (2006), Kontrastive Linguistik, Nobel Yayınları, İstanbul. (Türkçe-Almanca)
• SELEN, Nevin (1979), Söyleyiş Sesbilimi, Akustik Sesbilimi ve Türkiye Türkçesi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• TAMBA-MECZ,I. (1998), Anlambilim, İstanbul, İletişim Yayınları
• TANRIDAĞ, O.(1991), Afazi, Ankara:GATA Basımevi.
• TEKCAN, Ali-GÖZ, İlyas (2005), Türkçe Kelime Normları, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• TOKLU, M. Osman (2003), Dilbilime Giriş, Akçağ Yayınları.
• UĞUR, Nizamettin (2003), Anlambilim Sözcüğünün Anlam Açılımı, Doruk Yayınları.
• UZUN, Nadir Engin (2006), Biçimbilim Temel Kavramları, Papatya Yayıncılık, Ankara.
• UZUN, N. Engin (1998), Dilbilgisinin Temel Kavramları (Türkçe üzerine Tartışmalar), Ankara, 168 s.
• ÜÇOK, Necip (1947), Genel Dilbilim, Ankara. (2004) Genel Dilbilim (Lenguistik), Multilingual Yayınları.
• ÜÇOK, Necip (1951), Genel Fonetik, Ankara Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• VARDAR, Berke (1968), Dilbilim Sorunları, İstanbul.
• VARDAR, Berke (1998), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul, Multilingual, 190 s.
• VARDAR, Berke (2002), Dilbilim Yazıları, Multilingual Yayınları.
• VARDAR, Berke (2002), Dilbilimden Yaşama: Yapısalcılık, Multilingual Yayınları.
• VARDAR, Berke (2003), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yayınları.
• VARDAR, Berke (Yöneten) (1983), XX. Yüzyıl Dilbilimi (Kuramcılardan Seçmeler), TDK, Ankara, 274 s.
• VARDAR, Berke (1998), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul.
• YAZICI, Mine (2004), Çeviribilimin Temel Kavram ve Kuramları, Multilingual Yayınları.
• YAZICI, Mine (2004), Çeviri Etkinliği, Multilingual Yayınları.
• YAZICI, Tahsin (2004), Makaleler, Multilingual Yayınları.
• YILMAZ, Emine (2003), Çuvaşça Çok Zamanlı Morfoloji, Grafiker Yayınları.
• YÜCEL, Tahsin, Yapısalcılık, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları,1999 (ilk baskı 1982).

[değiştir] Bağlantılar

• Dilbilim Topluluğu
• Anadilim Dil Bilim Makaleleri
• Dil Bilim Terimleri Sözlüğü
• Bilim.org Dilbilim forumu
• Mersin Üniversitesi Dilbilim Forum sitesi by MarSHaL
• Dil Bilimi Sitesi
• Ege-Edebiyat
• Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi
• Dictionary of Philosophical (İngilizce)
• Linguistics for Beginners (İngilizce)
• Semiotics for Beginners (İngilizce)
• SIL Linguistics Glosarry (İngilizce)
• Standford Encyclopedia of Philosophy (İngilizce)

g • d  Sosyal bilimler dahilindeki alanlar
Antropoloji | Ekonomi | Eğitim bilimleri | Coğrafya | Tarih | Uluslararası ilişkiler | Dil bilimi | Siyaset bilimi | Psikoloji | Toplum bilimi | Arkeoloji | Filoloji | Hukuk | Müzikoloji | İletişim bilimleri | İşletme | Suç bilimi