Ботсвана
Аз Википедиа
 |
 |
 |
|
| Шиор: «Pula (Борон)» | |
| Суруди миллӣ: «Fatshe leno la rona» | |
| Рӯзи истиқлолият | {{{Рӯзи истиқлолият}}} (аз Британияи Кабир) |
| Забони расмӣ | забони англисӣ (расмӣ), Сетсвана |
| Пойтахт | Габороне |
| Шаҳри калонтарин | Габороне |
| Идораи давлат | Республикаи президентӣ |
| Президент Ҷонишини президент |
Фестус Могае Ян Кхама |
| Масоҳат • Ҳамагӣ • Фоизи об. |
44-ум ҷой дар ҷaҳон 600 370 км² 2,5 % |
| Аҳолӣ • Ҳамагӣ (2003) • Зичӣ |
148-ум ҷой дар ҷaҳон 1 573 267 {{{Зичии аҳолӣ}}} нафар/км² |
| Пули миллӣ | Пула |
| Интернет-Домен | {{{Домен}}} |
| Коди телефон | +267 |
| Соат | UTC +2 |
Ҷумҳурии Ботсвана (англисӣ: Republic of Botswana), Ботсвана — кишварест дар Африқои Ҷанубӣ. То соли 1966 мустамликаи Британия Кабир - Бечуаналенд. Дар ҷануб бо Ҷумҳурии Африқои Ҷанубӣ, дар ғарб ва шимол бо Намибия, дар шимолу шарқ бо Замбия ва дар ғарб бо Зимбабве ҳамсарҳад аст.
Мундариҷа |
[вироиш] Таърих
- То асри XIX дар ҳудуди кунунии Ботсвана бечуанҳо, зиндагӣ мекарданд, ки ба ин ҷо чандин садсолаҳо пеш аз Трансваал (музофоти Ҷумҳурии Африқои Ҷанубӣ) омада, аҳолии бумӣ - бушменҳоро ба Калахари танг карда буданд. Дар давоми асрҳои охир бечуанҳо бо қабилаи зулу барои забти ин минтақа ҷангҳои беамон доштанд.
- Соли 1885 — инглисҳо қисми зиёди заминҳои бечуанҳоро ба мустамликаи Африқои Ҷанубиашон ҳамроҳ карданд. Британияи Кабир заминҳои шимолии бечуанҳоро (ҳудуди кунунии Ботсванаро) мустамликаи худ Бечуаналенд эълон кард.
- Дар ибтидои асри ХХ - боқимондаи қабилаҳои гереро, ки немисҳо қариб ба пуррагӣ нест карда буданд, ба Бечуаналенд гурехта омаданд.
- 30 сентябри соли 1966 Бечуаналенд истиқлолияти давлатии худро бо номи Ҷумҳурии Ботсвана ба даст овард.
[вироиш] Бахшбандии кишварӣ
[вироиш] Аҳолӣ
1,6 миллион нафар. Зичии миёнаи аҳолӣ 2,65 нафар/км2. Афзоиши табиии аҳолӣ 0,18%. Ҳайати миллӣ: тсвана — бештар аз 80%, шона — бештар аз 10%. Дар Калахари — бушменҳо, готтентотҳо.
Забонҳои давлатӣ: забони англисӣ, тсвана.
Беш аз 70% аҳолӣ ба динҳои аҷдодии маҳаллӣ эътиқоддоранд, боқимондагон — насрониёни калвинист, баҳоиён, мусулмонон ва ҳиндувон мебошанд. Аҳолии шаҳр - 50%.
Пойтахт шаҳри Габороне (186 ҳазор сокин дорад).
[вироиш] Шакли давлатдорӣ
Ботсвана узви Иттиҳоди Бритониё мебошад. Шакли давлатдорияш - ҷумҳурӣ. Сарвари давлат — президент. Ҳокимияти қонунбарор — президент ва Ассамблеяи Миллӣ (парламент), ҳокимияти иҷроия — ҳукумат бо сарварии президент.
Тақсимоти маъмурӣ: 10 музофот.
[вироиш] Иқтисодиёт
Ботсвана кишвари аграрии дорои саноати кӯҳии мутараққӣ мебошад. Соҳаҳои асосӣ: чорводорӣ, ҷуворимакка ва сорго, истихроҷи алмос (ҷои сеюм дар ҷаҳон), маъданҳои мису никел, ангиштсанг. Саноати коркардкунанда дар тараққӣ аст. ММД 7,8 ҳазор доллари ИМА ба сари аҳолӣ. Арзи миллӣ — пула (=100 тхебе). Қувваҳои Мусаллаҳ — 9 ҳазор нафар.
[вироиш] Табиат
[вироиш] Релеф
Баландии миёна 800—1000 м, дар ғарб 1200 м аз сатҳи баҳр. Релефи ҳамвор дорад. Дар шарқ теппаҳои хурд во мехӯранд. Дар шимолу ғарб нуқтаи баландтарини кишвар — 1370 м аз сатҳи баӣр ҷойгир аст. Преобладают неподвижные формы, но в отдельных районах встречаются незакреплённые пески.
[вироиш] Иқлим
Иқлими Ботсвана тропикӣ буда, дар ҷануб — субтропикӣ мебошад. Ҳарорати миёнаи январ аз 22 то 27°С, июл 14-16 °C, фарқи ҳароратии шабонарӯз то 22° аст, зимистон хунук ҳам мешавад. Моҳи гармтарини сол дар аксари минтақаҳои кишвар октябр аст. Мавсими боронгарӣ моҳҳои ноябр — март мебошанд, ки дар ин муддат ҳарорати миёна 1,5-2°С паст мешавад. Миқдори миёна боришоти солона 200—700 мм дар як сол мебошад. Қисми ҷанубу ғарбӣ аз ҳама камбориш аст (камтар аз 250 мм дар як сол).
[вироиш] Дарёҳо
Дарёи калонтарини кишвар — Окаванго. Делтаи дарёи Окаванго пур аз кӯлҳост, ки калонтаринаш —кӯли шӯри Нгами мебошад. Дар солҳои сербориш аз делтаи Окаванго ба дарёи Замбези об меравад.
Дар қисми ҷанубу шарқии Ботсвана дарёи Лимпопо ҷорист, ки қад - қади сарҳади Ҷумҳурии Африқои Ҷанубӣ мегузарад.
[вироиш] Наботот
Қисми зиёди мамлакат саванна аст. Дар қисми ҷанубу ғарбӣ нимбиёбонӣо зиёданд. Дар наздикиҳои марзи Ҷумҳурии Африқои Ҷанубӣ "сангҳои зинда" - растаниҳои намояндаи суперсуккулентии ҷинси литопс во мехӯранд. Саванна барои чорводорӣ ва кишорварзӣ истифода мешавад. Дар қисми шимол ҷангалзори тунук ва саванна ҳаст, ки дар онҷо дар водии дарёҳо дарахтони ақоқиё, баобаб, мерула, мокутемо, коммифора , дарахти нон ва ғайраҳо бисёранд. Барои делтаи дарёи Окаванго ботлоқзорҳои тропикии пур азқамиш, папирус ва алафи фил хос аст.
[вироиш] Ҳайвонот
Олами ҳайвоноти кишвар бой ва гуногун аст: шер, леопард, гепард, шағол, гиена (малла ва холдор), зарофа, говмеш, фил, гӯрхар, навъҳои гуногуни оҳу (гну, канна, конгони, орикс, куду, спрингбок, стенбок, дукер ва ғайраҳо.).
Парандаву хазандаҳо низ дар Ботсвана сершуморанд. шутурмурғи африкоӣ, дрофa, калтакалос, каждум морҳо (питон, кубро, мори афъӣ, мамбаи сиёҳ ва ғ.).
Барои ҳифзи табиат мамнӯъгоҳҳои Сентрал-Калахари дар маркази мамлакат, боғи миллии Чобе дар шимол, Калахари-Гемсбок дар қисми ҷанубу шарқ ва парваришгоҳи Мореми дар делтаи Окаванго бунёд шудаанд.
[вироиш] Нигаред инчунин
- Шаҳрҳои Ботсвана
[вироиш] Пайвандҳои беруна
Шаблон:Африко Шаблон:Содружество Наций
*
