Brom
Iz Wikipedije, proste enciklopedije
|
|||||||||||||||||||
| Splošno | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ime, znak, število | brom, Br, 35 | ||||||||||||||||||
| Kemijska vrsta | halogeni | ||||||||||||||||||
| Skupina, perioda, blok | 17 (VIIA), 4, p | ||||||||||||||||||
| Gostota, trdota | 3119 kg/m3 (300 K), NA | ||||||||||||||||||
| Izgled | plin: rdeče-rjav trden: kovinski lešč  |
||||||||||||||||||
| Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||
| Atomska teža | 79,904 a. e. m. | ||||||||||||||||||
| Polmer atoma (izračunan) | 115 (94) pm | ||||||||||||||||||
| Kovalentni polmer | 114 pm | ||||||||||||||||||
| van der Waalsov polmer | 185 pm | ||||||||||||||||||
| Elektronska konfiguracija | [Ar]3d10 4s24p5 | ||||||||||||||||||
| e- na energijski nivo | 2, 8, 18, 7 | ||||||||||||||||||
| Oksidacijska stanja (oksid) | ±1,5 (močna kislina) | ||||||||||||||||||
| Zgradba mreže | ortorombno | ||||||||||||||||||
| Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||
| Agregatno stanje | trdno pri STP, tekoč pri sobni temperaturi (nemagneten) |
||||||||||||||||||
| Tališče | 265,8 K (19 °F) | ||||||||||||||||||
| Vrelišče | 332 K (138 °F) | ||||||||||||||||||
| Molarna prostornina | 19,78 ×10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||
| Izparilna toplota | 15,438 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| Talilna toplota | 5,286 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| Parni tlak | 5800 Pa pri 280,1 K | ||||||||||||||||||
| Hitrost zvoka | 206 m/s pri 293,15 K | ||||||||||||||||||
| Razne lastnosti | |||||||||||||||||||
| Elektronegativnost | 2,96 (Paulingova lestvica) | ||||||||||||||||||
| Specifična toplota | 480 J/(kg · K) | ||||||||||||||||||
| Električna prevodnost | ni podatka | ||||||||||||||||||
| Toplotna prevodnost | 0,122 W/(m·K) | ||||||||||||||||||
| 1. ionizacijski potencial | 1139,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| 2. ionizacijski potencial | 2103 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| 3. ionizacijski potencial | 3470 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| 4. ionizacijski potencial | 4560 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| 5. ionizacijski potencial | 5760 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| 6. ionizacijski potencial | 8550 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| 7. ionizacijski potencial | 9940 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| 8. ionizacijski potencial | 18600 kJ/mol | ||||||||||||||||||
| Najstabilnejši izotopi | |||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
| Če ni označeno drugače, so uporabljene enote SI in standardni pogoji. |
|||||||||||||||||||
Bróm (iz grške besede bromos = smrad) je kemijski element, ki ima v periodnem sistemu simbol Br in atomsko število 35. Ta halogenski element je pri sobni temperaturi rdeča hlapljiva tekočina, z reaktivnostjo med klorom in jodom. V tekoči obliki je škodljiv za človeška tkiva, njegovi hlapi pa dražijo oči in grlo.
Brom je pri sobni temperaturi edini tekoči nekovinski element. Je težka, tanko tekoča, rdeče-rjava tekočina, ki pri standardnih pogojih zlahka izhlapi v rdečo paro (njena barva spominja na dušikov dioksid) z močnim zoprnim vonjem. Kot halogen je brom kemijsko podoben kloru, a je manj aktiven (pač pa je bolj aktiven od joda). Brom je slabše topen v vodi, dobro topen pa je v ogljikovem disulfidu, alifatskih alkoholih ... (tvori rdečo raztopino). Kemijsko se zlahka povezuje z mnogimi elementi in ima močan učinek beljenja.
Brom je zelo reaktiven in v prisotnosti vode močan oksidacijski agent. Energično reagira z amini, alkeni in fenoli, kot tudi z alifatskimi in aromatskimi ogljikovodiki, ketoni in kislinami (te se bromirajo z adicijo ali s substitucijo). Z mnogimi kovinami in elementi je anhidritni brom manj reaktiven kot moker; vendar suhi brom živahno reagira z aluminijem, titanom, živim srebrom, kot tudi z alkalijskimi zemeljskimi in alkalijskimi kovinami.
