Nikelj
Iz Wikipedije, proste enciklopedije
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Splošno | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ime, znak, število | nikelj, Ni, 28 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kemijska vrsta | prehodne kovine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Skupina, perioda, blok | 10 , 4 , d | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gostota, trdota | 8908 kg/m³, 4,0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Videz | svetlikajoč, kovinski |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lastnosti atoma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Atomska teža | 58,6934 a. e. m. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Polmer atoma (izračunan) | 135 (149) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kovalentni polmer | 121 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
van der Waalsov polmer | 163 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronska konfiguracija | [Ar]3d84s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na energijski nivo | 2, 8, 16, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oksidacijska stanja (oksid) | 2,3 (rahlo bazičen) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zgradba mreže | kubična, ploskovno centrirana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fizikalne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Agregatno stanje | trdno (feromagnetno) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tališče | 1728 K (2651 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vrelišče | 3186 K (5275 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Molarna prostornina | 6,59 ×10-6 m³/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izparilna toplota | 370,4 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Talilna toplota | 17,47 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Parni tlak | 237 Pa pri 1726 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hitrost zvoka | 4970 m/s pri 293,15 K | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Razne lastnosti | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegativnost | 1,91 (Paulingova lestvica) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Specifična toplota | 440 J/(kg·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Električna prevodnost | 14,3 106/ (m·ohm) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toplotna prevodnost | 90,7 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. ionizacijski potencial | 737,1 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. ionizacijski potencial | 1753 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. ionizacijski potencial | 3395 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. ionizacijski potencial | 5300 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Najstabilnejši izotopi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Če ni označeno drugače, so uporabljene enote SI in standardni pogoji. |
Níkelj je kovinski kemični element, ki ima v periodnem sistemu simbol Ni in atomsko število 28.
Nikelj je srebrnkasto bela lesketajoča se kovina. Spada v železovo skupino in je trdna kovina, ki jo je moč kovati. V mileritu se pojavlja skupaj z žveplom, v mineralu nikolitu skupaj z arzenom, z obema skupaj pa v nikljevem lešču.
Zaradi svoje obstojnosti na zraku in inertnosti na oksidacijo se uporablja pri manjših kovancih, za prekrivanje železa, medenine itd., za kemijske aparature, ter v določenih zlitinah, kot v novem srebru. Je magneten in ga zelo pogosto spremlja kobalt; oba najdemo v meteornem železu. V glavnem ima vrednost zaradi zlitin, ki jih tvori.
Nikelj je eden od petih feromagnetnih elementov.
Najpogostejše oksidacijsko stanje nikla je +2, čeprav najdemo tudi komplekse Ni v stanjih 0, +1 and +3.