Uniwersytet w Greifswaldzie
Z Wikipedii
| Uniwersytet w Greifswaldzie | |
 |
|
| Nazwa łacińska | Alma Mater Gryphiswaldensis |
| Nazwa angielska | University of Greifswald |
| Data założenia | 17 października 1456 |
| Lokalizacja | Greifswald (Niemcy) |
| Liczba studentów | 11 500 |
| Rektor | prof. dr. hab. Rainer Westermann |
| Adres | Domstraße 11 17487 Greifswald, Niemcy (e-mail) |
| Telefon | +49 (0)3834 86-0 |
| Członkostwo | HRK, DAAD, DFG, EUA, CBUR, Socrates-Erasmus |
 |
|
| Strona internetowa uczelni | |
Uniwersytet Ernsta-Moritza-Arndta w Greifswaldzie
(też: Ernst- Moritz- Arndt Universität Greifswald, Alma Mater Gryphiswaldensis, Universitas Gryphiswaldensis lub Academia Gryphica) znajduje się w Greifswaldzie, w landzie Meklemburgia-Pomorze Przednie, w Niemczech. Został założony w 1456 r. jako drugi najstarszy uniwersytet w basenie Morza Bałtyckiego. Obecnie (rok akademicki 2006/2007) studiuje na nim 11.000 studentów. Uczelnia należała przejściowo do Szwecji i Prus, będąc tym samym najstarszym uniwersytetem w obu krajach. Uniwersytet Ernsta-Moritza-Arndta jest obok uniwersytetu w Rostocku jednym z dwóch w landzie Meklemburgia – Pomorze Przednie.
Spis treści |
[edytuj] Historia
[edytuj] Powstanie
17 października 1456 został otwarty dzięki wielkiemu zaangażowaniu ówczesnego burmistrza Greifswaldu – Heinricha Rubenowa. Uniwersytet w Greifswaldzie w momencie otwarcia był czwartym najstarszym (po Heidelbergu, Kolonii, Erfurcie, Würzburgu, Lipsku i Rostocku) uniwersytetem w Cesarstwie. Początkowo uczelnia nosiła łacińską nazwę Academia Gryphica i uzyskała przywileje od cesarza, papieża i księcia pomorskiego Warcisława IX. Uroczystość otwarcia miała miejsce katedrze greifswaldzkiej pod wezwaniem Św. Mikołaja, a udział w niej wziął biskup Hennig Iven. Już od początku duży wpływ na charakter uczelni, jak i wykładane przedmioty miał Kościół, który nie sprzyjał rodzącemu się humanizmowi.
Zdecydowano o otwarciu czterech klasycznych wydziałów: teologii, filozofii, medycyny i prawa.
Dzięki korzystnemu położeniu geograficznemu miasta i dużemu wpływowi Hanzy, uczelnia rozwinęła intensywne kontakty ze Skandynawią. Od 1456 do reformacji (1526 – w tym roku reformacja miała miejsce w Greifswaldzie) studiowało tu 476 Skandynawów, a 22 wykładało. Uczelnia miała też sześciu rektorów z północy kontynentu.
[edytuj] Wiek XVI
Reformacja w regionie miała bardzo burzliwy przebieg i uniwersytet został zamknięty. W 1539 książę Filip I ponownie otworzył uczelnię, jednak tym razem nadał jej charakter protestancki i po sekularyzacji dóbr kościelnych ofiarował jej majątek klasztorów w Eldenie i klasztoru dominikańskiego. Zmienił się też sposób wyboru wykładowców i zostali oni mocno powiązani z dworem książęcym. Następca - Ernst Ludwig zainicjował budowę budynków collegium, na którego fundamentach stoi dzisiaj reprezentacyjny, główny budynek uniwersytetu.
[edytuj] Wiek XVII i XVIII
W 1604 na Uniwersytecie Greifswaldzkim została uruchomiona pierwsza scentralizowana uniwersytecka biblioteka w Niemczech.
W 1634 książę Bogusław XIV w ramach zaległych uposażeń profesorów, zapisał uniwersytetowi grunty Eldeny (14.000 ha), przez co uczelnia należała do największych posiadaczy majątków ziemskich spośród uniwersytetów.
Od czasu Pokoju westfalskiego z 1648 Pomorze Przednie wraz z uniwersytetem należały do Szwecji, tylko przejściowo, w latach 1715 – 1720 przechodząc pod duńskie panowanie. W szczególności pod koniec XVIII w. uczelnia pełniła rolę pomostu kulturowego pomiędzy Szwecją i Niemcami. Ponad 1500 Szwedów studiowało tu lub pracowało jako naukowcy. Jednym z nich był Thomas Thorild (1795 - 1808). W latach 1747 – 1750 powstał budynek główny uniwersytetu przy Domstrasse, któremu profesor matematyki, Andreas Mayer, nadał styl północnoniemieckiego późnego baroku. W budynku mieści się piękna aula, która dawniej pełniła rolę biblioteki.
[edytuj] Wiek XIX i XX
Od 1815 uniwersytet w Greifswaldzie należał do Prus, będąc najstarszą pruską szkołą wyższą. W drugiej połowie XIX w. rozwinął się do nowoczesnego universitas litterarum. Oprócz wydziału medycznego, który posiadał własną klinikę, rozwinęły się również wydziały: prawa, teologiczny, klasyczny i filologiczny.
W 1933 r. uniwersytet otrzymał imię Ernsta Moritza Arndta, byłego profesora z Greifswaldu. Nazwa uczelni nawet dzisiaj wzbudza sporo kontrowersji i dlatego wielokrotnie dyskutowano nad zmianą patrona. Arndta do celów propagandowych wykorzystywali hitlerowcy.
Pod koniec II wojny światowej szkołę zamknięto i otwarto ponownie 15 lutego 1946. Na rozkaz sowieckiej administracji zamknięto jednak kolejny raz wydział ekonomiczny.
W czasach NRD dochodziło do innych zmian w strukturze uniwersytetu. Wydział medyczny dostosowano do potrzeb Armii Czerwonej, a prawny całkowicie zamknięto. Pozostawiono wydziały: filozoficzny, teologiczny, medyczny i matematyczno-przyrodniczy, a wydział rolniczy został połączony z założoną w 1835 Akademią Rolniczą Greifswald–Eldena (niem. Landwirtschaftliche Akademie Greifswald-Eldena). W latach 1946 – 1955 istniał wydział pedagogiczny. W 1962 zamknięto istniejący od końca wojny wydział pracowniczo-rolniczy Martina Andersena Nexø (Arbeiter- und Bauern-Fakultät Martin Andersen Nexø).
Rok 1990 był przełomowym w historii uczelni. Nadano jej nową strukturą i przywrócono autonomię, wolność nauki i programu nauczania.
Uniwersytet posiada dziś pięć wydziałów: teologiczny, prawa i nauk o państwie, medycyny, filozoficzny i matematyczno-przyrodniczy. Prace badawcze koncentrują się głównie na medycynie i fizyce plazmowej.
[edytuj] Wiek XXI
Rok 2006 to jubileusz 550-lecia uniwersytetu, ale też okres dyskusji nad dalszym kształtem uczelni. Problemy finansowe zmuszają do podjęcia zmian i redukcji części wykładanych przedmiotów.
[edytuj] Wydziały
- Teologiczny
- Filozoficzny
- Medyczny
- Prawa i nauk o państwie
- Matematyczno- przyrodniczy
[edytuj] Współpraca z instytucjami
- Alfried-Krupp-Wissenschaftskolleg Greifswald
- Max-Planck-Institut für Plasmaphysik
- Institut für Niedertemperatur-Plasmaphysik
- Kernfusions-Forschungsreaktor Wendelstein 7-X
- Friedrich-Loeffler-Institut (Bundesforschungsinstitut für Tiergesundheit), Insel Riems
- Siemens AG, Bereich Öffentliche Netze
- Technologiezentrum Vorpommern
- Biotechnikum Greifswald
- Technologiepark
- Forschungsinstitut für Diabetes, Karlsburg (koło Greifswaldu
- Caspar-David-Friedrich-Institut für Bildende Kunst
- Caspar-David-Friedrich Gesellschaft
- Institut für Kirchenmusik und Musikwissenschaft
[edytuj] Współpraca z uniwersytetami:
[edytuj] Z państw Unii Europejskiej:
- Uniwersytet Aarhus, Dania
- Uniwersytet w Aberdeen, Szkocja
- Uniwersytet Masaryka w Brnie, Czechy
- Holbæk Seminarium, Dania
- Uniwersytet w Joensuu, Finlandia
- Uniwersytet w Kłajpedzie, Litwa
- Uniwersytet Wileński, Litwa
- Uniwersytet w Lund, Szwecja
- Uniwersytet w Padwie, Włochy
- Uniwersytet Szczeciński,
- Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu,
- Uniwersytet w Rydze, Łotwa
- Uniwersytet w Tartu, Estonia
- Uniwersytet w Tallinnie, Estonia
[edytuj] Inne:
- Uniwersytet w Sankt Petersburgu, Rosja
- Uniwersytet w Saskatchewan, Saskatoon, Kanada
- Uniwersytet w Sarajewie (Bośnia i Hercegowina)
[edytuj] Inne
- Na Uniwerytecie studiował m.in. Jan Bugenhagen
- W Greifswaldzie studiowali medycynę m.in.:
- Ludwik Rydygier (w latach 1869-1878) późniejszy znany polski chirurg
- Józef Krzymiński (do r. 1882) – polski lekarz, działacz społeczny i polityczny
- Aleksander Majkowski (w latach 1900-1901) - lekarz, kaszubski działacz polityczny i pisarz
- Z Uniwersytetem związani byli (jako profesorowie) również:
- Wilhelm Baum - doktor medycyny, chirurg
- Felix Hausdorff - matematyk, jeden z twórców topologii
- Uniwersytet Ernsta-Moritza-Arndta miał w historii dwóch laureatów Nagrody Nobla:
- Gerhard Domagk (1923-1925), medycyna, 1939 (odebrał w 1947)
- Johannes Stark (1874-1957), fizyka, 1919
- W 1912 powstało w Greifswaldzie, z inicjatywy Otto Jaekela (greifswaldzkiego paleontologa), niemieckie Towarzystwo Paleontologiczne (Paläontologische Gesellschaft).
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald
- Hanse- und Universitätsstadt Greifswald
- Bebilderte Universitätschronik (Jahre 1437 bis 1995)
[edytuj] Bibliografia
[edytuj] Opracowane za wikipedia.de na podstawie:
- Geschichte der Universität Greifswald nebst urkundlichen Beilagen von Johann Gottfried Ludwig Kosegarten, Theil 1 und 2, Greifswald 1856/57
- Ältere Universitäts - Matrikeln, Bd. 2: Greifswald von Ernst Friedländer, 2 Bde, 1893/94, Nachdruck Osnabrück 1965
- Der Geist der Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald, Greifswald 1933
- Festschrift zur 500-Jahr-Feier der Universität Greifswald am 17. Oktober 1956, 3 Bde, Magdeburg 1956-1961
- Universität Greifswald von Friedrich Schubel, Frankfurt am Main 1960
- Universität Greifswald - 525 Jahre von Wolfgang Wilhelmus, Berlin 1982
- Die pommersche Landesuniversität Greifswald. Ein Abriß ihrer Geschichte von Dirk Schleinert in: POMMERN. Zeitschrift für Kultur und Geschichte, Bd. 44 (2006), Heft 1, S. 3-21
