Tarnowiec (województwo podkarpackie)

Z Wikipedii


Tarnowiec
Województwo	podkarpackie
Powiat	jasielski
Gmina	Tarnowiec
Położenie	49° 45' N 21° 35' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	1200
Strefa numeracyjna (do 2005)	13
Kod pocztowy	38-204
Tablice rejestracyjne	RJS
Położenie na mapie Polski Tarnowiec
Strona internetowa wsi

Tarnowiec – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Tarnowiec.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.

Spis treści

1 Geografia
2 Historia
- 2.1 Dwór Kuropatnickich
- 2.2 Cudowna Figura
3 Zabytki
4 Zobacz też
5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

Wieś położona jest w Dolinie Jasiołki, ze wzniesieniem 268 m n.p.m., przy trasie kolejowej Jasło (9 km) - Jedlicze (6 km).

[edytuj] Historia

Za czasów Jana Długosza w XV wieku dziedziczył wieś Kruszyna h. Mądrostki (herb szlachecki). W 1568 roku wieś była własnością Pawła Skotnickiego - chorążego halickiego. W XVIII wieku dziedzicem Tarnowca był Ewaryst Andrzej Kuropatnicki.

[edytuj] Dwór Kuropatnickich

Ewaryst Andrzej Kuropatnicki kasztelan buski, bełski, osobowość oświecenia: geograf i heraldyk, po ojcu odziedziczył dobra tarnowieckie i miał tu dwór, który był ważnym ośrodkiem oświeceniowym i życia kulturalnego w Galicji, gdzie wystawiano sztuki teatralne, słuchano występów kapel i bywali na nim znakomici artyści. Tu przechowywał zbiory biblioteki, którą wykupił od Jezuitów w Krośnie w ramach ratowania przed rosyjskim rabunkiem i spaleniem.

Dziedzic Tarnowca, Ewaryst Andrzej Kuropatnicki, był zwolennikiem konfederacji barskiej. Sprzyjali konfederacji dziedzice Jedlicza: Karniccy, Mniszchowie i okoliczna szlachta. Główną bazą zaopatrzeniową oddziałów konfederackich był Tarnowiec, gdzie gromadzono dostawy żywności, paszy, mundury i konie dla konfederatów. Oficerem zaopatrzeniowym był Józef Miączyński, wojewoda bełzki, przebywający często we dworach w Tarnowcu. Gościł również Tarnowiec i okoliczne dwory innych przywódców konfederacji: Bierzyńskiego, Drozda, Kazimierza Pułaskiego.

Kiedy najmłodszy syn, właściciela dworu Józef Ksawery Kuropatnicki, wyjeżdżał z Tarnowca do szkół, ojciec przekazał mu instrukcję wychowawczą, pt. Krótkie napomnienie od kochającego ojca dane ukochanemu synowi... przy odjeździe na nauki do konwiktu rzeszowskiego Scholarum Piarum anno 1776. Wydał ją F. Majchrowicz w Przyjacielu Szkoły 1923, nr 19 - 20.

Ewaryst Andrzej Kuropatnicki zmarł 21 lutego 1788 roku w Tarnowcu i tu został pochowany w kościele parafialnym.

Gościła w dworze tym elita kultury okresu Młodej Polski.

W dworze znajdują się malowidła ścienne autorstwa Witkacego. Pomimo upływu trzech lat od rozpoczęcia badań, nie zostały całkowicie odkryte.

[edytuj] Cudowna Figura

W Tarnowcu znajduje się cudowna figura Tarnowieckiej Matki Bożej Zawierzenia. Została ona wyrzeźbiona przez nieznanego artystę, na początku XV wieku Jej szczególny kult rozpoczął się w Jaśle. Po pożarze w Jaśle zaborcy chcieli zlikwidować kult Matki Bożej i figurę oddać na przechowanie do zakrystii w Dukli. Ks. Walenty Karwowski, dziekan jasielski i proboszcz w Tarnowcu, nie wykonał polecenia władz austriackich, ukrywając figurę w Tarnowcu. Pod wpływem tego kapłana, hrabina Kuropatnicka, właścicielka Tarnowca wniosła do Gubernium Lwowskiego przez konsystorz biskupi tarnowski podanie, w którym powołując się na zasługi swego ojca Stanisława Łętowskiego, dla dworu cesarskiego, prosiła by statua została sprzedana kościołowi w Tarnowcu. Po jej piśmie figurę wyceniono i wykupiono dla Tarnowca.

Jest to gotycka figura, o wysokości 153 cm, rzeźbiona w drewnie lipowym przedstawia Maryję w pozycji stojącej, trzymającą w lewej ręce Dzieciątko Jezus, w prawej zaś berło. Dzieciątko trzyma również w prawej rączce berło, a w lewej jabłko. Postać Maryi okrywa płaszcz pozłacany z niebieskim podbiciem. U stóp Madonny trzej aniołowie zdają się unosić Ją w górę. Koronowana została 8 września 1925 roku przez biskupa Karola Fischera.

[edytuj] Zabytki

pozostałości zespołu kościelnego z XVIII wieku: ogrodzenie kościoła ze stacjami Drogi Krzyżowej, z bramką i schodami (1760), dzwonnicę (1797) Ogrójec (XVIII w), plebanię (1789, rozbud. w końcu XIX w.)
obelisk (1826).
karczma z XVII lub XVIII w.
3 kapliczki z XIX w.
dwory z XVIII i XIX wieku
mogiły z I i II wojny światowej