Przeglądarka internetowa

Z Wikipedii

Przeglądarka internetowa – program komputerowy, który służy do pobierania i wyświetlania dokumentów HTML/XHTML/XML z serwerów internetowych, a także plików multimedialnych (czasem z pomocą różnych wtyczek). Najpopularniejszymi przeglądarkami są: Internet Explorer, Firefox, Opera, Konqueror, SeaMonkey oraz Safari.

Spis treści 1 Cechy nowoczesnych przeglądarek 2 Historia przeglądarek internetowych 3 Wybrane przeglądarki internetowe 3.1 Rozwijane przeglądarki internetowe 3.2 Tekstowe przeglądarki internetowe 3.3 Przeglądarki nierozwijane dalej 3.4 Porównanie wybranych przeglądarek 3.5 Informacje ogólne 3.6 Wspierane systemy operacyjne 3.7 Udział poszczególnych przeglądarek na rynku 4 Silniki przeglądarek 5 Przypisy 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Cechy nowoczesnych przeglądarek

Przeglądarki internetowe komunikują się z serwerem za pomocą protokołu HTTP, aczkolwiek w obsłudze są również inne, np. FTP, HTTPS, Gopher. Często z przeglądarką dostarczane są komponenty, które umożliwiają korzystanie z serwerów grup dyskusyjnych (protokół NNTP) i e-mail (protokoły POP3, IMAP i SMTP).

Trwająca na rynku wojna przeglądarek powoduje, że oprogramowanie do przeglądania stron cały czas ewoluuje w stronę ergonomi, użyteczności i wygody. Nowoczesne przeglądarki spełniają szereg wymagań – za dobry poziom uznawana jest obsługa następujących technologii:

• HTTP i HTTPS
• HTML, XML i XHTML
• grafika w formatach: GIF, JPEG, PNG z obsługą półprzezroczystości oraz SVG
• CSS
• JavaScript (w tym DHTML)
• DOM
• ciasteczka (cookies)
• Adobe Flash
• aplety Java

Oprócz tego, rozwijane są następujące funkcje ułatwiające przeglądanie stron:

• zakładki
• menedżery pobierania plików
• przechowywanie plików w pamięci podręcznej (cache)
• obsługa wtyczek (rozszerzeń) i skórek, dostosowalność interfejsu
• przeglądanie w kartach
• zapamiętywanie haseł
• gesty myszy i skróty klawiaturowe
• blokowanie wyskakujących okienek
• filtry reklam
• wbudowane programy do obsługi poczty e-mail oraz czytniki RSS i Atom
• wbudowany klient BitTorrent

[edytuj] Historia przeglądarek internetowych

Większość osób sądzi, że pierwszą przeglądarką internetową był NCSA Mosaic, a niektórzy byliby skłonni przypisać pierwszeństwo Netscape'owi. Mało kto jednak wie, że norweska Opera ukazała się wcześniej niż Netscape i Internet Explorer. Oto lista "kamieni milowych" na przestrzeni ostatniej dekady.^[1]

• WorldWideWeb. Pierwsza przeglądarka Tima Bernersa-Lee, twórcy WWW, przygotowana w grudniu 1990 roku dla platformy NextStep. Program został rozesłany do grupy osób w instytucie CERN w marcu 1991 roku.
• Mosaic. Pierwsza "prawdziwa" przeglądarka, której autorami byli Marc Andreessen i Eric Bina z NCSA. Pierwsza wersja Mozaiki została opracowana dla X Window System dla środowisk uniksowych w lutym 1993 roku. Wersję dla Macintosha wypuścił kilka miesięcy później Aleks Totić. Mosaic interpretował grafikę, dźwięk, klipy wideo, formularze, zawierał zakładki i plik historii. Początkowo program miał status niekomercyjny, ale w sierpniu 1994 roku NCSA przekazał prawa do komercyjnej dystrybucji firmie Spyglass, znanej później ze swoich walidatorów. Spyglass udostępniał potem technologię innym firmom i Mosaic stał się m.in. pierwowzorem Internet Explorera. Program został zamknięty w styczniu 1997 roku.
• Opera. Norweska przeglądarka, która powstała w 1994 roku, przed Netscapem i Internet Explorerem. Jej autorami byli pracownicy zespołu badawczego z firmy telekomunikacyjnej Telenor w Oslo. W 1995 roku Jon Stephenson von Tetzchner i Geir Ivarsoy opuścili Telenor i założyli Opera Software. Komercyjna wersja Opera 2 pojawiła się w lecie 1996, natomiast pod koniec 2000 roku program w wersji 5 został udostępniony jako freeware (adware). Począwszy od wersji 8.50 program jest pozbawiony wszelkich reklam.
• Netscape Navigator. Powstała w 1994 roku w firmie Netscape Communications Corporation jako pierwsza komercyjna przeglądarka na rynku. Początkowo była oparta na kodzie źródłowym NCSA Mosaic. 31 marca 1998 roku kod źródłowy Netscape został upubliczniony, co zapoczątkowało rozwój Mozilli Suite, na podstawie której powstały wersje Netscape'a 6 i 7. Wersja 8 bazuje na kodzie przeglądarki Mozilla Firefox.
• Internet Explorer. Została udostępniona 23 sierpnia 1995 roku wraz z Windows 95. Po roku program miał już 1/3 rynku, zaś po kolejnych trzech latach stał się liderem. Obecnie powoli traci na popularności, cały czas jest jednak najpopularniejszą przeglądarką, w Polsce ma obecnie ok. 65 proc. rynku.
• Mozilla Suite. Początkowo Mozilla była nazwą kodową przeglądarki Netscape Navigator oraz maskotką tego pakietu. 31 marca 1998 roku firma Netscape Communications Corporation upubliczniła kod źródłowy swojej przeglądarki, co dało początek przeglądarce Mozilla Suite. Początkowo miała ona jedynie służyć jako platforma testowa nowych rozwiązań oraz baza, na podstawie której miał powstawać przeznaczony dla użytkownika końcowego Netscape Navigator. W praktyce obie te przeglądarki były tak samo przyjazne użytkownikowi. Po podjęciu przez AOL decyzji o zaprzestaniu rozwoju Netscape'a i powołaniu Fundacji Mozilla grupą docelową dla twórców tej przeglądarki stali się zwykli użytkownicy, co zaowocowało m.in. rozwojem przeglądarki Firefox oraz projektów z nią pokrewnych. Obecnie Firefox jest drugą pod względem popularności przeglądarką.

[edytuj] Wybrane przeglądarki internetowe

Camino	Epiphany
Flock	K-Meleon
Konqueror	Lynx
Mozilla Suite	Opera

[edytuj] Rozwijane przeglądarki internetowe

• Internet Explorer
• Opera
• Przeglądarki oparte na silniku Gecko
  • Firefox (dawniej Mozilla Firebird, Phoenix)
  • Flock
  • SeaMonkey (dawniej Mozilla Suite)
  • Kazehakase
  • Epiphany
  • Galeon
  • Camino
  • K-Meleon
  • IceWeasel (odpowiednik Firefoksa m.in. w Debianie)
• Przeglądarki oparte na silniku KHTML
  • Konqueror
  • Safari
  • Shiira
  • OmniWeb
  • Sputnik
• Dillo
• iCab
• Amaya
• ABrowse
• NetPositive
• Voyager
• GemFox

[edytuj] Tekstowe przeglądarki internetowe

• ELinks
• Links
• Lynx
• w3m

[edytuj] Przeglądarki nierozwijane dalej

• Netscape
• Mosaic
• Cello
• IBM Web Explorer
• Arachne^[2]
• Beonex Communicator
• AOL Explorer

[edytuj] Porównanie wybranych przeglądarek

[edytuj] Informacje ogólne

(edytuj tabelę)
	Producent	Data pierwszego wydania	Ostatnia stabilna wersja	Cena	Licencja	Silnik
Amaya	W3C, INRIA	14 listopada 1996	10.0.1	darmowa	W3C	Thot
Camino	Mozilla Foundation	13 lutego 2002	1.5.4	darmowa	MPL/GPL/LGPL	Gecko
Dillo	ArellaNie Cid, Geerken, Rota, et al.	Grudzień 1999	0.8.6	Darmowa	GPL	Gzilla
ELinks	Baudis, Fonseca, et al.	Grudzień 2001	0.11.3	Darmowa	GPL	?
Epiphany	GNOME	grudzień 2002	2.20.2	darmowa	GPL	Gecko
Flock	Flock Inc.	24 października 2005	1.1	darmowa	MPL/GPL/LGPL	Gecko
Galeon	Marco Pesenti Gritti	czerwiec 2000	2.0.3	darmowa	GPL	Gecko
iCab	Alexander Clauss	17 lutego 1999	3.0.3	darmowa, $29 (Pro)	Proprietary, Freeware	iCab
Internet Explorer dla Windows	Microsoft, Spyglass	23 sierpnia 1995	7.0.5730.13	część systemu Windows 1	Proprietary, Freeware	Trident
Internet Explorer dla Mac OS	Microsoft	27 marca 2000	5.2.3	darmowa	Proprietary, Freeware	Tasman
K-Meleon	Doozan, Erikson, Vallet, et al.	26 listopada 2000	1.1.3	darmowa	GPL	Gecko
Konqueror	KDE	październik 2000	4.0.3 3	darmowa	GPL	KHTML
Links	Patocka, et al.	24 listopada 1999	2.0	darmowa	GPL	?
Lynx	Montulli, Grobe, Rezac, et al.	czerwiec 1993	2.8.6	darmowa	GPL	?
Mosaic	Marc Andreessen, Eric Bina, NCSA	22 kwietnia 1993	3.0	darmowa (zastosowania niekomercyjne)	Proprietary, Freeware	?
Mozilla	Mozilla Foundation	7 grudnia 1998	1.7.13	darmowa	MPL/GPL/LGPL	Gecko
Firefox	Mozilla Foundation	23 września 2002	3.0	darmowa	MPL/GPL/LGPL	Gecko
Netscape	Netscape Communications (wykupiony przez AOL), Mozilla Foundation (od 2000), Mercurial Communications (od 2004)	13 października 1994	9.0.0.5	darmowa	Proprietary, MPL, GPL/LGPL	Gecko
OmniWeb	Omni Group	1994	5.6	14.95$	Proprietary, LGPL	WebCore
Opera	Opera Software ASA	wrzesień 1996	9.5	darmowa	Proprietary, Freeware	Presto
Safari	Apple Computer	7 stycznia 2003	3.1.1	część systemu Mac OS X 2	Proprietary, LGPL	WebCore
SeaMonkey	SeaMonkey Council	15 września 2005	1.1.7	darmowa	MPL/GPL/LGPL	Gecko
	Producent	Data pierwszego wydania	Ostatnia stabilna wersja	Cena	Licencja	Silnik
(edytuj tabelę)

⁽¹⁾ Do instalacji najnowszych wersji Internet Explorera dla systemów Windows wymagany jest Windows XP. Internet Explorer 6.0 SP1 może być zainstalowany na systemach Windows 98 i nowszych. Ta wersja nie jest jednak już rozwijana i wspierana przez Microsoft.
⁽²⁾ Najnowsze wersje Safari działają jedynie pod Mac OS X ver. 10.4.
⁽³⁾ Teorytycznie Konqueror 4.0.3 jest stabilny, ale nie ma pełnej funkcjonalności. Zalecana edycja to 3.5.8.

[edytuj] Wspierane systemy operacyjne

	Windows	Mac OS X	Mac OS 9	Linux	BSD	Unix
Amaya
Camino
Epiphany
Flock
Galeon
iCab
Internet Explorer		Porzucona	Porzucona			Porzucona
K-Meleon
Konqueror
Links
Lynx
Mozilla			Porzucona
Firefox
Netscape			Porzucona
Opera			Porzucona
Safari
SeaMonkey
	Windows	Mac OS X	Mac OS 9	Linux	BSD	Unix

[edytuj] Udział poszczególnych przeglądarek na rynku

Artykuł wymaga poszerzenia. Do artykułu należy dodać: poszerzyć o bardziej wyczerpującą charakterystykę na podstawie Ranking.pl, W3Counter.com, czy Counter.com, Onestat.com, AdTech itp. Temat powiela się właściwie w każdym haśle o przeglądarkach. Proponuję wydzielenie do odrębnego hasła oraz mini szablonu, aby wszędzie były jednakowe dane..

Udział przeglądarek w rynku i jego zmiany na przestrzeni lat przedstawia poniższy wykres:

W Polsce obecny podział rynku przeglądarek różni się od tego na wykresie. W szczególności Opera (Presto) ma dużo większą popularność niż Safari oraz ogólny udział Internet Explorera jest mniejszy w stosunku do innych przeglądarek.

[edytuj] Silniki przeglądarek

Najpopularniejszym silnikiem, ze względu na procent internautów korzystających z używającej go przeglądarki, jest Trident dla Internet Explorera. Poszczególne silniki renderujące różnią się od siebie na tyle znacząco, że dana strona może wyglądać inaczej w różnych przeglądarkach.

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• mobilna przeglądarka internetowa
• porównanie przeglądarek internetowych
• silnik przeglądarki internetowej
• about:

[edytuj] Linki zewnętrzne

• BrowseHappy.pl – Kampania na rzecz promocji nowoczesnych przeglądarek
• Osiolki.pl – Kampania na rzecz promocji standardów W3C
• Identyfikacja przeglądarki w Systemie Gemius