JavaScript

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy wariantu języka stosowanego na stronach WWW. Zobacz też: opis składni JavaScriptu.

JavaScript (JS) – obiektowy skryptowy język programowania, stworzony przez firmę Netscape, najczęściej stosowany na stronach WWW. Pod koniec lat 90. XX wieku organizacja ECMA wydała na podstawie JavaScriptu standard języka skryptowego o nazwie ECMAScript. Głównym autorem JavaScriptu jest Brendan Eich.

[edytuj] Zastosowanie

Najczęściej spotykanym zastosowaniem języka JavaScript są strony WWW. Skrypty służą najczęściej do zapewnienia interaktywności poprzez reagowanie na zdarzenia lub sprawdzania poprawności formularzy lub budowania elementów nawigacyjnych. Podczas wzbogacania funkcjonalności strony internetowej istotne jest, aby żaden element serwisu nie stał się niedostępny po wyłączeniu obsługi JavaScriptu w przeglądarce. Skrypt JavaScriptu ma znacznie ograniczony dostęp do komputera użytkownika (o ile nie zostanie podpisany cyfrowo). Niektóre strony WWW zbudowane są z wykorzystaniem JavaScriptu po stronie serwera, jednakże znacznie częściej korzysta się w tym przypadku z innych języków.

W języku JavaScript można także pisać pełnoprawne aplikacje. Fundacja Mozilla udostępnia środowisko złożone z technologii takich jak XUL, XBL, XPCOM oraz JSLib. Umożliwiają one tworzenie korzystających z zasobów systemowych aplikacji o graficznym interfejsie użytkownika dopasowującym się do danej platformy. Przykładem aplikacji napisanych z użyciem JS i XUL może być klient IRC o nazwie ChatZilla, domyślnie dołączony do pakietu Mozilla. Microsoft udostępnia biblioteki umożliwiające tworzenie aplikacji JScript jako część środowiska Windows Scripting Host. Ponadto JScript.NET jest jednym z podstawowych języków środowiska .NET. Istnieje także stworzone przez IBM środowisko SashXB dla systemu Linux, które umożliwia tworzenie w języku JavaScript aplikacji korzystających z GTK+, GNOME i OpenLDAP.

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: ECMAScript.

W 1996 r. organizacja ECMA rozpoczęła pracę nad specyfikacją języka JavaScript pozbawioną odniesień na temat interpretującego kod środowiska. Język opisany w standardzie ECMA-262 został nazwany ECMAScript. Od tego momentu nazwa JavaScript oznacza jedynie jeden z nadzbiorów języka ECMAScript. Pierwsza wersja standardu była bliska JavaScriptowi w wersji 1.1. Trzecia jako pierwsza rozszerzyła istniejące implementacje. Aktualnie trwają prace nad wersją czwartą.

[edytuj] Dialekty

Od czasu powstania JavaScriptu opracowywane były różne jego odmiany interpretowane za pomocą osobnych silników. Oprócz implementacji wprowadzonych do przeglądarek internetowych należy do nich także ActionScript aplikacji Adobe Flash.

Zobacz więcej w osobnym artykule: JavaScript (dialekt).

Wersje JavaScript, odmiany ECMAScript opracowywanej przez firmę Netscape.

Wersja	Wydana	Okoliczności wydania	Ważniejsze rozszerzenia implementowanej specyfikacji [4][5]	przeg.	spec.
1.0	marzec 1996			NN 2.0	brak
1.1	sierpień 1996		Klasy typów podstawowych, konstruktory, prototypy	NN 3.0	brak
1.2	czerwiec 1997		Klasa zdarzenia	NN 4.0	brak [6]
1.3	październik 1998			NN 4.06	2
1.4	?	Dostępna jedynie po stronie serwera (np. Netscape Enterprise Server).			2
1.5	listopad 2000		Stałe, interfejs DOM poziom pierwszy i drugi	M 0.6	3
1.6	listopad 2005		Mechanizm E4X	Fx 1.5	3
1.7	październik 2006		Funkcje-iteratory, wielokrotne przypisania	Fx 2.0	3
2.0	produkcja	Eksperymentalny produkt Netscape oraz Fundacji Mozilla.			4

Zobacz więcej w osobnym artykule: JScript.

Wersje JScript, odmiany ECMAScript opracowywanej przez firmę Microsoft.

Wersja	Wydana	Okoliczności wydania	Ważniejsze rozszerzenia implementowanej specyfikacji [4]	przeg.	spec.	≈ JS
1.0	sierpień 1996			IE 3.0	brak	1.0
2.0	styczeń 1997			IE 3.02	brak	1.1
3.0	październik 1997			IE 4.0	1	1.3
4.0	?				1	?
5.0	marzec 1999		Częściowa implementacja trzeciej wersji standardu (bez mechanizmu wyjątków), interfejsy XMLHttpRequest oraz DOM poziom pierwszy i drugi	IE 5.0	2	1.5
5.1	sierpień 2000			IE 5.01	2
5.5	sierpień 2000			IE 5.5	3
5.6	październik 2001			IE 6.0	3
5.7	listopad 2006			IE 7.0	3
.NET	11 lipca 2000	Microsoft na bazie wstępnej wersji specyfikacji ECMAScript 4 stworzył JScript.NET.			4	?

[edytuj] Java

Początkowo Netscape nazwała nowy język LiveScript. Nazwa została jednak szybko zmieniona na JavaScript wskutek biznesowych porozumień pomiędzy Netscape a firmą Sun Microsystems (Sun jest właścicielem znaku handlowego JavaScript). Skutkiem tego jest wiele nieporozumień wśród początkujących programistów. Mimo odrębności dwóch języków skrypty JavaScriptu oraz aplety Javy mogą się wzajemnie komunikować dzięki dostępnej w przeglądarkach Netscape, Mozilla i Opera technologii LiveConnect.

[edytuj] JavaScript dla WWW

[edytuj] Interakcja

Wszystkie implementacje JavaScriptu dostępne w przeglądarkach internetowych dostarczają obiektów reprezentujących drzewo dokumentu. Mogą także umożliwiać tworzenie ciasteczek, manipulowanie oknami przeglądarki, wyświetlanie prostych okien dialogowych, pobieranie informacji o przeglądarce, zarządzanie jej pluginami oraz arkuszami stylów. Reagują także na zdarzenia wywoływane w interfejsie.

Podczas manipulowania zawartością dokumentu problem stanowił brak jego ustandaryzowanego modelu. W czwartym pokoleniu przeglądarek dostęp do niektórych elementów dokumentu w Netscape możliwy był przy użyciu kolekcji document.layers, za to w Internet Explorerze – document.all. Organizacja W3C opracowała jednak jednolity obiektowy model obsługiwany przez wszystkie współczesne przeglądarki (w tym Operę od wersji 6, Konquerora od wersji 3 oraz Safari). Tablice all i layers zostały uznane za przestarzałe i wsparcie dla nich zostaje wycofywane.

[edytuj] Osadzanie

<script type='text/javascript' language='JavaScript 1.5'>
 alert(12 > 6);
</script>

<script type='text/javascript'><![CDATA[
 alert(12 > 6);
]]></script>

<script type='text/javascript' src='code.js'></script>

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Szczególne zastosowania JavaScriptu:
  • DHTML – modyfikacja elementów dokumentu
  • XMLHttpRequest – pobieranie zewnętrznych dokumentów

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Specyfikacja języka ECMAScript
• JavaScript 1.5 dokumentacja (en) • przewodnik (en)
  • polskie tłumaczenie: dokumentacja • przewodnik
• JavaScript 1.4 dokumentacja (en) • przewodnik (en)
• JavaScript 1.3 dokumentacja (en) • przewodnik (en)
• Zasoby Mozilla.org na temat JavaScript
• Zasoby MSDN na temat Microsoft JScript
• Kurs języka JavaScript - Poradnik Webmastera