Web preglednik
Izvor: Wikipedija
Web preglednik (web browser, Internet browser) je program koji korisniku omogućuje pregled web stranica i multimedijalnih sadržaja vezanih uz njih. Iz jednog od njih trenutno čitate ovaj tekst.
Najpopularniji preglednici danas su:
- Firefox - besplatan preglednik otvorenog koda
- Mozilla - imenom Mozilla danas nazivamo spoj Firefoxa i Thunderbirda
- Opera - besplatan preglednik zatvorenog koda tvrtke Opera
- Internet Explorer - besplatan preglednik zatvorenog koda tvrtke Microsoft
(Jedna od opcija za hrvatski naziv bijaše i web prebirnik, jer se "preglednik" može rabiti i kao naziv za "viewer". No, prevladao je ovaj termin.) Svi navedeni su grafički programi (tj. osim teksta mogu prikazivati i vizualne sadržaje). Osim grafičkih postoje i tekstualni preglednici koji mogu prikazivati samo tekst (npr. "links" i "lynx") i specijalizirani govorni preglednici kakve mogu koristiti slijepe osobe.
[uredi] Povijest Web preglednika
HTML kao meta-jezik kojim se hipertekstualni dokumenti mogu opisivati je izmislio Tim Berners-Lee (djelatnik CERN-a) 1990/1991. godine. Prvi preglednici su bili strogo tekstualni, a veliku promjenu je 1993. godine donio NCSA Mosaic - koji je izvorno bio UNIX aplikacija ali je ubrzo prenijet i na druge operativne sustave.
1994. godine je Marc Andreesen (voditelj projekta NCSA Mosaic) pokrenuo vlastitu tvrtku - Netscape i izdao Netscape Navigator. Ubrzo nakon toga je i Microsoft izbacio Internet explorer (IE) - čime je započet rat preglednika. Zahvaljujući činjenici što je IE dolazio predinstaliran s Windowsima Microsoft je uspio postići da se danas koristi u više od 80% računala.
Netscape je odgovorio tako što je izvorni kod Netscape-a pretvorio u otvoreni kod (tj. open source), no to nije uspjelo zaustaviti opadanje zastupljenosti tog preglednika. Ipak, iz tog poteza se razvio web preglednik kojeg danas većina stručnjaka drži kao najboljeg i najsigurnijeg - Mozilla i njegovih izvedenica kao što je Firefox.
Od tekstualnih preglednika još uvijek se, iako u vrlo malom postotku, koriste Lynx i Links.
Na Linuxu je popularan još i Konqueror, a na Macintosh OS X se često koristi Safari.
[uredi] Funkcioniranje web preglednika
Svaki web preglednik je interpreter. Dakle, stranica je pisana u kodu koji Vaš preglednik nakon toga interpretira kao nešto svakome razumljivo.
